BİZE ULAŞIN
Bumin Kağan, büyük başarılarından dolayı “İllig Kağan” unvanını almıştır. Türk boylarını tek çatı altında toplayan ve güçlü merkezi otorite kuran Bumin Kağan, Avarları yenilgiye uğratarak Batıya doğru sürmüştür. Cücenler üzerinde baskı kuran Bumin Kağan, Çin prensesiyle evlendikten sonra Ötüken yakınlarında Göktürk Devleti’ni kurmuştur. Çin’in iç karışıklık yaşaması, Bumin Kağan’ın devlet kurma sürecinde daha rahat hareket etmesini sağlamıştır. Doğrudan doğruya ilk Türk adını taşıyan devletin kurucusu Bumin Kağan, 551 yılında Prenses Chang’le evlenerek, Batı Vey Hanedanı ile akrabalık kurmuştur. Bağlı kaldığı Cücenlere son verdikten sonra Göktürk Devleti’ni kurmuştur.
Bumin Kağan, Töles ve Göktürk toplumlarını tek bayrak altında toplayarak, Göktürk Devleti’ni kuran hükümdardır. Babası Nadulu Türk aşiretine mensup Bumin Kağan, Çinlilerin iç karışıklıklarından yararlanarak Göktürk Devleti’ni kurmasıyla dikkat çeker. Devletin Batı kanadını kardeşi İstemi Yabgu yönetimine devreden kağan, Doğa bölümünün yönetiminde etkili olmuştur. Bumin Kağan öncülüğünde kurulan ve bulunduğu coğrafyada uzun süre hüküm süren devlet, “Köktürk” adıyla da bilinir. Türk tarihiyle ilgili en eski yazılı kaynaklara da Bumin Kağan öncülüğünde kurulan ve tarihte ilk defa Türk adını alan Göktürklerde rastlanmıştır.
Bumin Kağan, Orta Asya’da yaklaşık 200 yıl egemenlik süren Göktürk İmparatorluğu’nun kurucusudur. Bumin Kağan hakimiyetinde yer alan Türk boyları, demircilikle uğraşmıştır. Üretilen silahları bölgedeki Cücenlere satarak ticari faaliyetlerini sürdüren boylar, dayanıklı silah üretimleriyle Batı Vey ile ticari ilişkilere başlamıştır. Zaman içinde oluşan siyasi gelişmeler ve boyların birlik olması, Göktürk Hükümdarlığı’nın kurulmasını sağlamıştır. Hun ailesine mensup Göktürkler, Bumin Kağan döneminde Çinlilerle de ticari ve siyasi ilişkiler yaşamıştır. Bunun yanı sıra Göktürk İmparatorluğu, Türk toplumunun yerleşik hayata geçmesinde önemli rol oynamıştır.
Bumin Kağan, Aşina kabilesinin liderliğini sürdürmüştür. Kağan öncülüğünde toplanan Köktürkler, Juan-Juan ülkesine yaptıkları seferler ile toplumlu yenilgiye uğratmıştır. Juan-Juan halkı Çin topraklarına sığınarak, bölgedeki etkinliğini yitirmiştir. Daha sonra Bumin Kağan, Çinli prensesle evlenmiş ve 552 yılında Cücenlere ağır yenilgi yaşatmıştır. Bölgede güçlenen ve Çinlilerin iç karışıklıklarından yararlanan Bumin Kağan, Göktürk Devleti’nin Ötüken çevresinde kurulmasını sağlamıştır.
Devletin Batı kanadını kardeşi İstemi Yabgu yönetimine bırakmıştır. Bunun yanı sıra Orhun Nehri yakınlarında keşfedilen Kül Tigin Yazıtları’nda da Bumin Kağan’ın bahsi geçmektedir. Yazıtta Bumin Kağan’ın, cesareti ve üstün başarılarından söz edilmiştir. Aşina soyundan gelen kağan, Türk toplumlarını tarihi sahnede ikinci defa aynı bayrak altında toplamıştır. İç Asya bozkırlarında kurulan Göktürk Devleti, Bumin Kağan öldükten sonra da komşu devletlerle siyasi ve ticari ilişkilerini sürdürmüştür.
Ötüken merkezli Göktürk İmparatorluğu’nu kuran Bumin Kağan, Orta Asya’Da gösterdiği üstün başarılar sonucunda “İllig Kağan” unvanını almıştır. Göktürk toplumunun uzunca bir süre bağlı kaldığı Cücen Federasyonu’nu çökerten Bumin Kağan, büyük savaş başarıları ile bölgede söz sahibi olmuştur. Federasyonun çökmesini sağlayan kağan, yeni unvanı sonrasında Göktürk Devleti’nin kurulmasını sağlamıştır.
Göktürklerde halkı doyurmanın ve giydirmenin kağanın görevi olduğunu inanılmıştır. Ayrıca devlet yönetiminde kanunları düzenleme görevi de kağanlara verilmiştir. Bumin Kağan önderliğinde kurulan Göktürkler, devlet yönetiminde meclis yapısını kullanmalarıyla da dikkat çekmiştir. Göktürk İmparatorluğu, Bumin Kağan’ın siyasi ve ticari başarıları sonrası kurulmuş, Türk kültürünün Orta Asya’da yayılmasında etkili olmuştur.
