Bütün, eski Türkçe kökenli bir kelimedir. İsim ve sıfat türlerinde karşılığı vardır. On ikinci yüzyıldan bu yana kullanılmaktadır. Bütün kelimesinin sonuna gelen bazı eklerle farklı anlamlar içeren yeni kelimeler oluşur.
Bu kelime atasözleri ve deyimler dışında günlük hayattaki konuşmalarda da sıkça kullanılır. Tam, tam anlamıyla, tamamen gibi anlamlara gelir. Yerine koyulacak birden fazla eş anlamlısı vardır.
Türk Dil Kurumu bu kelime için biri isim, diğerleri sıfat türlerinde tanımlar yapmıştır. Bütün kelimesinin eş anlamlısı kelimeler de buna göre belirlenir. Bu tanımlar kelimenin kullanım şekillerine göre şunlardır:
Çok sayıdaki varlık ve nesnelerin hepsi, parçalanmamış olan, bozuk olmayan (genelde para), eksiksiz ve tam olan, birlik ve tamlık içeren.
Bu tanımlara göre şu örnek cümlelere yer verilmiştir:
Kağıt para, eksiksiz, tam, tüm, tamamen, tamamıyla, parçalanmamış, hepsi, bir, birlik, her kelimeleri bütün yerine kullanılabilen kelimelerdir. Hangisinin seçileceği bütün kelimesinin kullanıldığı cümlenin anlamına göre değişkenlik gösterir.
Her kelimenin anlamı cümle içinde kullanıldıkça pekişir. Kelimeler hangi amaçla ve hangi konuda kullanılmak isteniyorsa cümle buna göre şekil alır. Doğru eş anlamlısını o kelimenin yerine seçmek için de cümlenin bütününe bakmak gerekir.
Eğer parçalanırsak kaybederiz, birlik halinde kalmalıyız.