Büyük bir yanardağ patlaması insanlığın sonunu getirebilir

Strazburg merkezli vakfın internet sitesinde yer alan bilgiye göre, dünyayı tehdit eden afet risklerini araştıran bilim insanları, dev bir yanardağ patlamasının insan neslinin sonunu getirebileceğini ve bu durumun meydana gelme ihtimalinin yüzyıl sonuna kadar yüzde 5 ile 10 arasında olduğunu iddia etti.

Bilim adamları, Endonezya'da 1815'de Tambora Yanardağı'nın patlaması sonucu yaklaşık 100 bin kişinin öldüğünü, bu patlamanın 1-8 ölçekli "volkan patlama indeksi"ne göre 7 şiddetinde olduğunu hatırlatarak bugünkü nüfus dağılımı göz önüne alındığında benzer bir patlamanın çok daha ağır sonuçlar doğurabileceğine dikkati çekti.

Yaklaşık 10 bin yıl önce başlayan Holosen dönemde 7 şiddetinde en az 7 yanardağ patlamasının meydana geldiğini, biri hariç tümünde dünya nüfusunun 1 milyardan az olduğunu belirten bilim adamları yüzyıl sonuna kadar insan sayısının 12 milyara çıkmasının beklendiğini vurguladı.

Bilim adamları büyük bir patlamadan sonra atmosfere yoğun toz ve gazın püsküreceğini, bu durumun hava sıcaklıklarında son derece büyük değişikliklere yol açacağını belirterek İzlanda'da 1783'te Laki ve Endonezya'daki Tambora yanardağlarının patlamasından sonra kıtlık, kuraklık ve salgın hastalıkların baş gösterdiği örneğini verdi.

Afetlerle mücadelede uluslararası çabaların tsunami ve depremlerin sonuçlarının azaltılmasına yoğunlaştığını vurgulayan bilim adamları, çok daha büyük yıkımlara yol açabilen yanardağ patlamalarının göz ardı edildiğini ileri sürdü.

Bilim adamları bir "yanardağ izleme ağının" kurulması gerekliliğine işaret ederek bu ağın yılda yaklaşık 2 milyar dolara mal olacağını da belirtti.

BÜYÜK YANARDAĞ PATLAMALARI

İtalya'nın Napoli Körfezi kıyısındaki Vezüv Yanardağı'nın 1631'de patlaması sonucu Pompei kenti haritadan silinmiş yaklaşık 4 bin kişinin ölümüne neden olmuştu.

İtalya'nın Sicilya Adası'ndaki Etna Yanardağı 1669 yılında Catania kentinin caddeleri boyunca akan bir lav ırmağı üretmiş, kentte ve çevresinde yaklaşık 20 bin kişi yaşamını yitirmişti.

İzlanda'daki Skaptar Yanardağı'nın 1783 patlaması çiftçilik ve balıkçılığı etkilemiş, ardından yaşanan kıtlıkta nüfusun 5'te 1'i ölmüştü.

Endonezya'da Sumbawa Adası'ndaki Tambora Yanardağı'nın 1815 yılında püskürmesinden kaynaklanan kasırga ve tsunamiler 12 bin kişinin ölümüne yol açmış ve bu püskürme atmosfere dev toz bulutları yaymıştı.

Sumatra ve Malezya arasında bulunan Endonezya'ya Karakatoa Yanardağı 1883'te yüzlerce nükleer bombaya eşdeğer güçle patlaması 30 metre yüksekliğinde tsunamilere ve 35 bin kişinin yaşamını yitirmesine neden olmuştu. Patlamadan sonra dev toz bulutları, bu bölgeyi yıllarca karanlıkta bırakmış, dünya genelinde hava sıcaklığının 2 derece düşmesine yol açmıştı. Atmosfere yayılan toz nedeniyle 2 yıl boyunca Ay mavi, bazen de yeşil görüldü.

Martinik Adası'ndaki Pelee Yanardağı 1902'de Saint-Pierre kentini gaz ve kızgın külle örtmüş ve 29 bin 937 kişiden 29 bin 933 kişinin ölümüne neden olmuştu

Filipinler'deki Pinatubo Yanardağı 600 yıl süren suskunluğunun ardından 1991'de yeniden faaliyete geçmiş ve yaklaşık 750 kişinin ölümüne yol açmıştı.

Pinatubo'nun saldığı ve yaklaşık 20 milyon tona ulaşan sülfürik asit bulutu haftalarca ekvatoru çevrelemiş, kutuplara yayılmış ve tüm gezegeni kaplamış, güneş ışığını geri yansıtmış ve yeryüzünde soğumaya neden olmuştu.

İzlanda'da 2010'da faaliyete geçen Eyyafyallayökül Yanardağı'nın püskürttüğü küller, 100 binden fazla uçak seferinin iptaline ve uluslararası uçuşlarda bir hafta boyunca büyük bir kaos yaşanmasına yol açtı.

(AA)