Büyük harflerin yazımı - Büyük harflerin kullanıldığı yerler ve örnek cümleler

Büyük harf kullanımı da genelde sorun yaşanan yazım kurallarındandır. Türk Dil Kurumu tarafından büyük harflerin kullanımıyla ilgili birkaç kural belirlenmiştir. Bu kuralların yanı sıra istisnai durumlar da vardır. Peki, büyük harflerin kullanılışı ve büyük harflerle ilgili bazı yazım kuralları nelerdir?

Büyük harflerin kullanıldığı yerler nelerdir?

Yazılı dilde büyük harf kullanılır. Büyük harfin kullanım kurallarını şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Cümleler büyük harfle başlar.
2. Eğer cümlenin içerisinde yay, ayraç ve tırnak işareti gibi noktalama işaretleri varsa bunlar da büyük harfle başlar ve sonlarına bir noktalama işareti konup sonrasında ayraç, tırnak işareti kapatılır.
3. İki çizgi konularak bir anlatım yapılıyorsa bu büyük harfle başlamaz.
4. Özel isimler büyük harfle başlar.
5. Rakamla başlayan cümlelerde, rakamdan sonraki kelime özel isim değilse büyük yazılmaz.
6. İki tırnak içerisinde örnek olarak verilen cümle de büyük harfle başlar.
7. Kişilerin isim ve soy isimleri, takma adlar, unvanlar, yer isimleri, mahalle ve sokak adları, kurum ve kuruluş isimleri, devlet isimleri, bayram ve anma günleri, hayvanlara verilen adlar büyük harfle yazılır.
8. Akrabalık belirten kelime eğer unvan niteliği taşıyorsa büyük yazılır. (Baba Gündüz, Nene Hatun vb.)
9. Akrabalık bildiren kelimeler büyük harfle yazılmaz. (Zehra abla, Ayşe teyze, Hasan amca vb.)
10. Dizeler büyük harfle başlar.
11. Saygı kelimesiyle başlayan cümlede, saygı kelimesinden sonraki makam, mevki, unvan büyük yazılır.
12. Bir tarihi belirten ay ve gün isimleri büyük harfle başlar. (5 Eylül 1788)
13. Kitap, makale, bildiri gibi yazıların ana sayfalarında bulunan başlıktaki sözcüklerin her biri büyük harfle yazılır.
14. Özel isim yerine kullanılan "o" zamiri büyük yazılmaz.
15. Para birimleri küçük harfle yazılır.
16. Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar.

İki noktadan sonra büyük harfle mi başlanır?

İki nokta kendisinden önceki kelimeye bitişik yazılır ama iki noktadan sonra mutlaka boşluk bırakılmalıdır. İki nokta (:) işaretinden sonra gelen cümle büyük harfle başlar. Eğer iki noktadan sonra gelen bir cümle değilse ya da ilk sözcük büyük harf kullanılarak yazılması gereken bir sözcük değilse küçük harf kullanılır. Yani istisnai durumlara göre iki noktadan sonra büyük ve küçük harf kullanımı değişmektedir.

TDK büyük harflerin yazımı nasıldır?

TDK büyük harflerin yazımı hakkında bazı kurallar belirlemiştir. Bu kurallar çerçevesinde büyük harflerin kullanımıyla ilgili bazı örnek cümleleri şöyle sıralayabiliriz:

• Annem her sabah “Hadi Merve uyan!” diyerek bana seslenir, ben de okula yetişmeye çalışırdım.
• Dün gece geç yattım o yüzden sabah işe geç kaldım.
• Bir zamanlar -yaklaşık bir iki yıl önce- kedi sahiplenmiştim ama annemler istemediği için başkasına sahiplendirdik.
• Bu yaptığı hiç hoş değildi: Herkesin önünde bizi rezil etmişti.
• Her evde olması gereken şeyler: masa, sandalye, yatak, dolap, koltuk, sehpa...
• 2020 yılında başlayan pandemi hâlâ devam ediyor.
• "-mA, -Iş, -mAk" isim-fiil ekleridir.