Büyükbaş hayvanların beslenmesi "sensör"le mercek altında

MEHMET KUMCAĞIZ - Samsun'da, Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümünce yürütülen çalışmada, büyükbaş hayvanların işkembesine yerleştirilen kablosuz sensörlerle, yedikleri yemlerin hayvanlarda oluşturduğu etkiler inceleniyor.

OMÜ Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ünal Kılıç öncülüğünde yürütülen proje ile büyükbaş besi ve süt hayvanlarının daha sağlıklı ve verimli yetiştirilmesi amaçlanıyor.

Prof. Dr. Kılıç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bir yıldır sürdürdükleri çalışma ile hayvan beslenmesinde yeni bir dönem başlattıklarını söyledi.

Türkiye'de hayvan beslenmesinde oldukça ciddi ekonomik kayıplara yol açan sindirim bozukluğunun önlenmesini ve daha verimli üretim sağlamak amacıyla çalıştıklarını belirten Kılıç, proje kapsamında büyükbaş hayvanların işkembesine uzaktan kontrol edilebilir kablosuz sensörler yerleştirdiklerini ifade etti.

Sensörler ile yedikleri yemlerin hayvanlarda beslenme davranışı, sıcaklık stresi, işkembe sıcaklığının ölçümü ile asit oluşumu, hastalık, buzağılama zamanı, su içme davranışı, stres, hayvan sağlığı ve işkembe basıncını değerlendirdiklerini vurgulayan Prof. Dr. Ünal Kılıç, Türkiye'de hayvansal üretim ve hayvancılığın geleceği açısından çalışmanın önemli olduğuna dikkati çekti.

- "Yemlerin işkembede nasıl bir etki gösterdiğini araştırıyoruz"

Hayvanların işkembesine yerleştirilen kablosuz sensörlerin çalışmasını sağlayan bataryaların ömrünün 2,5 ile 3 yıl sürdüğünü, bu süre içinde de tüketilen yemlerin hayvanların beslenmesini nasıl ve ne şekilde etkilediğini takip ettiklerini anlatan Kılıç, şu bilgileri paylaştı:

"Proje kapsamında farklı alanlarda bulunan bazı büyükbaş hayvanların işkembelerine uzaktan kontrollü kablosuz sensörler yerleştirdik. Özelikle besi hayvanlarına verilen yemlerin tüketildikten sonra işkembede nasıl bir etki gösterdiğini araştırıyoruz. Hangi yemlerin hayvanlara daha çok fayda sağladığını, hangisinin asit ortamı geliştirdiğini, hangisinin et ya da süt verimini ne kadar etkilediğini takip ediyoruz. Kablosuz rumen (işkembe) sensörleri ile özellikle besi ve süt hayvanlarının daha sağlıklı ve verimli yetiştirilmesini sağlayacağız."

- İşkembedeki sensörlerden yazılımla bilgi alınıyor

Kılıç, büyükbaş hayvanların işkembesine yerleştirilen sensörlerin içindeki vericilerle 30 metre mesafeden özel bir yazılımla bilgi alımı sağladıkları bilgisini verdi.

Kılıç, şunları kaydetti:

"Türkiye'de ilk kez böyle bir çalışma yürütülüyor. İşkembesine sensör yerleştirdiğimiz bir hayvanın en az 30 metre yakınına kadar yaklaşarak cep telefonuna ya da bilgisayarlara yüklediğimiz özel bir yazılımla bilgi almaya başlıyoruz. Hayvanların tükettikleri yemlerin ne kadarı asidik ortam oluşturmuş, ne kadarı PH değerini etkilemiş, yem tüketimi ve işkembe pH'sı arasındaki karşılıklı etkileşimi nasıl ? Bunları takip ediyoruz. Sensörler vasıtasıyla her 15 dakikada bir bilgi akışı alıyoruz. Süt ya da et üretimi amaçlı hayvanlarda hangi yem ne kadar etkili oluyor, ona göre de yem takviyesi yapılmasını sağlıyoruz. Ayrıca sensörler hayvanlarda mikotoksin zehirlenmesinin belirlenmesine yardımcı oluyor."