Dolmen, büyük yassı taş levhalarla oluşturulmuş, bir ya da birkaç odadan oluşan mezar yapılarıdır. Doğu Anadolu’da bilinen birkaç örnek dışında yakın zamana kadar sadece Trakya’da bilinen dolmenlerin ilk kez Batı Anadolu’da da bulunduğu anlaşıldı.
Çanakkale’nin Ayvacık ilçesine bağlı Behramkale ve Büyükhusun köyleri arasında bulunan dolmenler, tarih sahnesinden silinmek üzere. Büyükhusun dolmenleri, antik Troas Bölgesi’nin ve dolayısıyla Anadolu’nun tarihi açısından çok özel bir öneme sahip.
Yerel halk dışında pek bilinmeyen dolmenlerin çoğu geçmiş yıllarda tahribata uğramış olsa da birkaç tanesi çok yakın zamana kadar hâlâ sağlamdı. Fakat kalan dolmenler, son bir iki ayda organize bir defineci saldırısına uğradı. Ana yola ve yerleşimlere çok yakın dolmenleri, tam teşekküllü vaziyette parçalayan definecilerin araç gereçleri talanın ve tahribatın kanıtı olarak hala olay yerinde.
Geçtiğimiz yıllarda Çanakkale Arkeoloji Müzesi’nin envanter çalışmalarında bölgedeki dolmenlerin olduğu öğrenilmişti, şimdi ise Magma Dergisi’nin haberi ve bilgilendirmesi üzerine aynı müzenin yetkilileri tahribatın izini sürüyor.
