Çalışkan: Lisanslı depoculuk tarımın çıkış yolu

Tarımın kurtuluşu olarak gösterilen lisanslı depoculuk konusunda 6 yıl önce kanun çıkmasına rağmen çok az mesafe alındı. Bu durumdan şikayet eden çiftçiler, sistemin daha hızlı ilerlemesi gerektiğini belirtiyor.

Adana Ticaret Borsası Başkanı Muammer Çalışkan, lisanslı depoculuk sistemiyle ürün kalitesinin korunacağını, arz-talep dengesinin sağlanacağını ve kayıt dışılığın azalacağını belirterek, “Lisanslı depoculuk sistemini Türk tarımının çıkış yolu olarak görüyoruz." dedi.

Çalışkan, ABD başta olmak üzere birçok ülkede uygulanan Lisanslı Depoculuk Kanunu’nun, Türkiye’de ise 2005 yılında yürürlüğe girmesine rağmen sistemin çok yavaş ilerlediğinden şikayet etti. Çalışkan, tarımın kurtuluşu olarak görülen lisanslı depoculuğun önündeki bürokratik engellerin kaldırılarak sistemin ülke geneline yayılması gerektiğini vurguladı. Lisanslı depoculuk sisteminin çok geç kalınmış bir konu olduğunu vurgulayan Çalışkan, bu konuda şu ana kadar TOBB’un ortak olduğu bir şirketin kurulduğunu belirterek, “Biz de ülke tarımının kalbi olan Çukurova’da kurmak için müracaat ettik. Hatta bunun için yer bile aldık. Ancak sistem çok yavaş işliyor. Umarız bu konudaki sıkıntılar giderilir ve çiftçimiz de ürününü gerçek değerinden satar.” diye konuştu.

LİSANSLI DEPOCULUĞUN FAYDALARI

Lisanslı depoculuğun faydalarından bahseden Çalışkan, “Çiftçi pamuğunu toplar, borcu varsa satmak zorunda değildir. Lisanslı depoya koyar ihtiyacı kadar olanı satar gerisini teminat olarak kullanabilir. Bu, mısır ve buğday için de geçerli. Çiftçi peşin çalışmıyor ama masraflarını borca yapıyor. İhtiyaçlarını hep hasat dönemine göre ayarlıyor. Hangi ürün olursa olsun hasat döneminde müthiş bir arza neden oluyor. Bu da fiyatların gevşemesine neden oluyor. Halbuki lisanslı depoculuk sistemi rayına otursa Çiftçi malını depoya koyar ihtiyacı kadarını satar. Lisanslı depoya konulan ürünün faizini de devlet alacak. Bu sistem gelirse herkes için iyi olur. Çiftçi ürünü ucuza vermemiş olur, sanayici için de arz istikrarı olur. Tam hasat zamanı çok fazla arz oluyor, 4-5 ay sonra ürün bulamıyor sanayici. Gelişmiş ülkelerde bu sistem var. Genellikle devlet ön ayak oluyor. Bizde bürokrasi çok ağır gidiyor. TOBB ve Toprak Mahsulleri Ofisi'nin kurduğu bir şirket var, onlar lisansını aldı. Biz de kararı aldık. Burada bir lisanslı depo kurmayı düşünüyoruz. Ama sistem çok yavaş işliyor. Umarız hızlanır, biz de pamuk ve hububat için kurmak istiyoruz. Ürün ihtisas borsaları kurulacak. Bu iş hızlı olursa çiftçi rahat eder.” diye konuştu.

Çalışkan, sistemin avantajlarını şöyle sıraladı: “Devletin vergi gelirlerinde artış olacak. Sistemle kayıt dışılığın önüne geçilecek. Bazı ürünlerde alım ve stoklama maliyetinden kurtulma olacak, daha doğru tarımsal veriler elde edilecek. Depolama ihtiyacı giderilecek. Ürün senedi vasıtasıyla kredi imkanı doğacak. Alternatif yatırım aracı oluşacak. Ürünün kalitesi korunacak. Ürün piyasalarında rekabetçi yapı artacak. Ürün tedarik, dağıtım ve pazarlamasında kolaylık sağlanacak. Kaliteli üretim teşvik edilecek. Özel sektör, ürün ticaretinde aktif rol oynayacak. Ürün ticareti, ürün borsaları ve VOB gelişecek. Tarımsal desteklemeler daha doğru yapılacak.”

"6 YILDA ÇOK AZ MESAFE ALINDI"

ATB Meclis Başkanı Şahin Bilgiç de Lisanslı Depoculuk Kanunu'nun yürürlüğe girmesinden bu yana 6 yıl geçmesine rağmen çok az bir mesafe alındığını, bu konuda herhangi bir faaliyetin olmadığını aktardı. Çukurova için birinci derecede öneme sahip sistemin ürün ihtisas ve vadeli işlem borsalarının daha kolay ve etkin çalışmasına büyük katkı sağlayacağını dile getiren Bilgiç, sistemin iyi işleyebilmesi için genel kabul görmüş ürün standartlarının yakalanması, referans laboratuvarlarının artırılması, ürün senetlerinin alınıp satıldığı borsaların aktif hale getirilmesi gerektiğini anlattı.

Seyhan Ziraat Odası Başkanı Süleyman Girmen ise çiftçi için çok hayati önem taşıyan lisanslı depoculuğun bir an önce ülke geneline yaygınlaştırılması gerektiğini aktardı.

Lisanslı depoculuk sistemini önemsediklerini dile getiren Girmen, “Lisanslı depoculuk, Türk tarımının nefes borusu, Türk tarımının geleceği. Arzın ve talebin dengesini sağlayacak. Üreticilerimiz, bu sistem sayesinde malını daha iyi değerlendirebilecek, tüccar daha kapsamlı ve sistemli bir ticaret yapabilecek ve sanayicilerimiz de stok maliyetlerini düşürebilecek.” diye konuştu.

Girmen, sistemin, teminat ve kredi imkanı, arz ve talep dengesi, tarım ürünleri ticaretinde kolaylık, geniş pazar alanı, fiyat istikrarına katkı, sanayiciye kaliteli ve zamanında ürün, ham madde tedariki, standart ve kaliteli ürünün teşviki ile vadeli ve opsiyon borsasına kurumsal alt yapı gibi birçok avantaj sağladığına dikkat çekti.