Çamaşırlardaki deterjan artıkları astıma neden oluyor

YEŞİM SERT KARAASLAN - Türk bilim insanı Prof. Dr. Cezmi Akdiş başkanlığında yapılan bilimsel araştırmayla, yıkama sonrası çamaşırlarda kalan deterjan artıklarının, sağlıklı kişilerin hava yollarındaki hücrelerin fonksiyonunu bozduğu, astım ve alerjik hastalıkların gelişmesine yol açtığı tespit edildi.

Hacettepe Üniversitesi (HÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Erişkin Alerji İmmünoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ebru Çelebioglu, AA muhabirine, sigara dumanı, hava kirliliği, çeşitli alerjenlerle temas, yüzey temizleyicileri, oda kokuları, parfümlere maruziyetin, hava yollarına zarar vererek astım ile alerji gelişimine katkıda bulunduğunu ve bu hastalıkların ağırlaşmasına neden olduğunu söyledi.

İş ve ev ortamında temizlik maddelerine maruziyetin sağlık açısından sorunlara yol açtığını ifade eden Çelebioğlu, bu tür ürünlerin özellikle hava yolundaki hücreler üzerinde olumsuz etki yaratabildiğini vurguladı.

Çelebioğlu, "Hava yolu, kendisine dış ortamdaki zararlı maddelere karşı koruyan epitel hücrelerle kaplı. Belirtilen bu tür parfüm ve temizlik ürünleri, hava yolunda epitel hücrelere zarar vererek astım ile alerji gelişmesine neden oluyor." diye konuştu.

- "Sağlıklı insanların epitel hücrelerine bile zarar veriyor"

Doç. Dr. Çelebioğlu, çamaşır temizliğinde kullanılan deterjanların, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) ve astım hastaları üzerindeki etkisini inceleyen yeni bir bilimsel araştırma yapıldığını anlattı.

Araştırmanın, İsviçre'deki Zürih Üniversitesinde Alerji ve Astım Araştırma Enstitüsünden (Swiss Institude of Allergy and Asthma Research- SIAF) Prof. Dr. Cezmi Akdiş ve arkadaşları tarafından yapıldığını dile getiren Çelebioğlu, sonuçlarının Journal of Allergy and Clinical Immunology (Alerji ve Klinik İmmünoloji) dergisinde yayımlandığını söyledi.

Araştırma kapsamında sağlıklı kişiler ile astımlı ve KOAH tanısı konulan hastalardan alınan bronş epitel hücrelerinin kültür ortamında çoğaltıldığını belirten Çelebioğlu, şu bilgileri verdi:

"Çoğaltılan hücreler, deterjanla yıkama ve durulama yapıldıktan sonra çamaşır üzerinde kalan deterjanlara deney ortamında maruz bırakıldı. Sonuçta, deterjan ve yıkama sonrası kalan deterjan artıklarının, astım ve KOAH tanısı almış hastaların yanı sıra sağlıklı insanların epitel hücrelerine bile zarar verdiği deney ortamında gösterildi. Bunların hava yolundaki epitelin bariyer fonksiyonunu bozduğu ortaya kondu. Çamaşırlardaki deterjan artıklarının, astım ve KOAH hastalarında atak riskini artırabileceği ve hastalığın ilerlemesine de katkıda bulunabileceği belirtiliyor."

- "Mümkün olduğunca az kullanmalı"

Daha önce yapılan çalışmalarla değerlendirildiğinde, çamaşırları kirden arındırmak, lekeleri çıkarmak ya da yumuşatmak için kullanılabilen ürünlerin, kişinin hava yolunda onu dış etmenlere karşı koruyan hücrelerin zarar görmesine neden olabildiğinin ortaya konduğunu vurgulayan Çelebioğlu, "Çalışmalar, astım ve diğer alerjik hastalıkların gelişiminde, kullanımları giderek artan yüzey temizleyiciler ve çamaşır deterjanlarının önemli rol oynadığını göstermektedir." değerlendirmesinde bulundu.

Bu ürünlerin günlük yaşamda birçok alanda kullanıldığına, Türkiye'de hijyen sağlayabilmek adına çok fazla temizlik yapıldığına işaret eden Çelebioğlu, şu uyarılarda bulundu:

"Bu malzemeler kullanılırken dikkatli olunmalı ve mümkün olduğunca az kullanılmalı. Özellikle de astım ya da KAOH hastalığı varsa dikkatli olunmalı. Bu hastalar, özellikle çamaşır suyu gibi yoğun olan ya da gaz çıkaran, asit içeren diğer yüzey temizleyiciler ve yağ çözücüler gibi ürünleri mümkün olduğunca az kullanmalı. Bu kişiler, kapalı ortamda bu havayı uzun süre solumamalı. Temizlik yapılırken ürünlerin yoğun kullanımından kaçınılmalı ve özellikle tahriş gücü yüksek ürünler kullanılmamalı. Temizlik yapılan ortam iyi havalandırılmalı. Çamaşır deterjanı çamaşır, bulaşık deterjanı bulaşık için kullanılmalı, farklı ürünlerde kullanılmamalı."