Çandır: “Çiçekçilik sektörünün devlet desteğine ihtiyacı var”

Antalya Ticaret Borsası (ATB) sezon öncesinde Kesme Çiçek Sektörel Analiz Toplantısı düzenledi. ATB Başkanı Ali Çandır, süs bitkileri ve kesme çiçek sektörünün de pandemi döneminde zorlu bir sınavdan geçtiğini vurgulayarak, sektörün devlet desteğine ihtiyacı olduğunu söyledi.
Osman Bağdatlıoğlu moderatörlüğünde düzenlenen online toplantıya, Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, Orta Anadolu Süs Bitkileri ve Mamulleri İhracatçılar Birliği Başkanı İsmail Yılmaz, Ziraat Odası Başkanı Nazif Alp, BATEM Müdürü Abdullah Ünlü, Zirai Karantina Müdürü Ekrem Çetin, Antalya Havalimanı Gümrük Müdürü Mustafa Güven, ATB 6. Meslek Komitesi Üyeleri, ATSO, Tarım ve Orman İl Müdürlüğü, Akdeniz Üniversitesi’nden temsilcilerinin yanı sıra üreticiler, ihracatçılar ve sektör paydaşları katıldı. Moderatör Osman Bağdatlıoğlu, kamu ve özel sektörü bir araya getiren ATB’ye teşekkür ederken, toplantıda kesme çiçek ve süs bitkileri sektörünün sorunları ve çözüm önerilerinin paylaşılacağını söyledi.
ATB Başkanı Ali Çandır, pandemi döneminde yaşanan sorunlar, çözüm önerilerinin konuşulduğu toplantının çıktılarının ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşılacağı, takibinin yapılacağını kaydetti. “Ne zaman biteceği belli olmayan bir dönemi yaşıyoruz” diyen Çandır, süs bitkileri ve kesme çiçek sektörünün de pandemi döneminde zorlu bir sınavdan geçtiğini vurguladı. Sektörün devlet desteğine ihtiyacı olduğunu söyleyen Çandır, üretimin ve ticaretin artırılması için hazine arazilerinin üretime açılması, tarıma özel sosyal güvenlik siteminin uygulanması, Isparta Havalimanı’nın kargo hizmeti vermesi gibi talepleri olduğunu hatırlattı.
ATB 6. Meslek Komitesi Başkanı Ertan Altundağ, kesme çiçek sektörünün çok zor bir dönemden geçtiğini belirterek, pandemi döneminde devletin sektöre sadece belirli bir süre kargo desteğinde bulunduğunu anımsattı. Altundağ, ikinci dalganın sektörü daha çok tedirgin ettiğini söyledi.

“Bu nakliye ücretleriyle rekabet şansımız yok”
ANSİAD Tarım Komisyonu Başkanı Lütfi Göbüş, sektördeki sıkıntıları madde madde dile getirdi. Bu dönemde pazar çeşitliliğinin önemine dikkat çeken Göbüş, çiçeğin uçak kargo ile ana destinasyonların yanı sıra küçük destinasyonlara da sevkinin önemini vurguladı. Artan navlun fiyatlarının pandemi öncesine göre 2-2,5 kat arttığını bildiren Göbüş, “TİM kayıtlarına baktığımızda bizim ürünlerin kilogram satış fiyatı 2,60 dolar civarında, biz bunun 1,5 -2 dolarını uçak navlunu olarak ödediğimiz zaman rekabet sansımız kalmıyor. Sektörün yeni pazarlara açılabilmesi için navlun fiyatlarının eski düzeyine geri geçilmesi faydalı olacaktır” diye konuştu. TIR navlun fiyatlarında da yaklaşık 500 Avro gibi bir artışın söz konusu olduğunu bildiren Göbüş, “Sektör bu artış kaldırılacak güçte değil” dedi.

“Çiçek gümrükte soluyor”
Uçak çıkışlarında gümrüklerde bekleme süresinin 1 gün uzadığını bildiren Lütfi Göbüş, “1 gün bizim için çok önemli bir süre. Çiçeğin ömrünün 8-10 gün olduğu düşünüldüğünde, biz çiçeğin yüzde 15-20’sini havalimanında beklerken kaybediyoruz. Hızlı sevkiyat bizim avantajımızdı bu avantajımız kayboluyor” dedi. Özellikle pandemiden sonra çiçek ihracatında Türkiye’nin önemli ülkelerden biri olduğunu vurgulayan Göbüş, o nedenle ürün çeşitliliğinin artırılması gerektiğini vurguladı. Artan dövizin çiçek ihracatında olumlu gibi görünse girdi maliyetlerinin de kura bağlı olduğunu belirten Göbüş, ilaç maliyetlerinde yüzde 30’lara varan, navlunda yüzde 100, TIR sevkiyatında yüzde 15’lere varan artışlar olduğunu bunun karlılığı düşürdüğünü söyledi. Göbüş, “Kur artışları bizim lehimize değil aleyhimize. Fiyattan taviz vermeden ürünlerimizi pazarlamalıyız. Fiyat artışlarında devlet desteğini bekliyoruz” diye konuştu. Karantina ücretlerine yapılan zammı da eleştiren Göbüş, karantina ücretlerinin enflasyon üzerinden ayarlanmasını istedi.

“Sektör destek bekliyor”
OAİB Başkanı İsmail Yılmaz, 2019’da 150 milyon dolar ihracatın yapıldığı çiçek sektöründe, 2020 yılı hedefinin 125 milyon dolar olduğunu belirtti. Yılmaz, pandemi nedeniyle mart ve mayıs ayında yaşanan düşüşün ardından diğer aylarda yaşanan toparlanmayla birlikte ihracatta yüzde 4’lük bir kaybın yaşandığını bildirirken, “Sezon sonuna kadar bu açığı kapatacağımızı düşünüyorum” dedi. Özellikle iç pazara çalışan firmaların kötü bir sezon geçirdiğini söyleyen Yılmaz, “Maalesef bütün taleplerimize rağmen devletten yana bize olumlu hiçbir katkı gelmedi. Sektörün ölü olduğu bir dönemde kargoya kısa süreli bir destek geldi. Bir çok firma da yararlanamadı” dedi. Yılmaz, gerek ücretler konusu olsun gerekse uçak nakliye ile ilgili taleplerini TİM, Ticaret Bakanlığı gibi kurumlara ilettiklerini bildirdi.
Ziraat Odası Başkanı Nazif Alp, kesme çiçekte çiftçi para kazanıyormuş gibi görünse de girdi maliyetlerinin artması nedeniyle para kazanamadığını söyledi. Alp, girdiler dövize bağlı iken çiftçinin para kazanma şansının olmadığını vurguladı. Alp, “Mart ayından beri kesme çiçek üreticisi zor durumda. Üretici yeterince desteklenmiyor. Desteklenmeyen çiftçi iyice zora girer, o çiftçiyi tarımda tutamazsınız. İhracatçı gibi çiftçi de zor durumda” dedi.

“Üretici ve ihracatçının yanındayız”
Antalya Havalimanı Gümrük Müdürü Mustafa Güven, gümrükte ihracatçıya gerekli kolaylıkları sağladıklarını söyledi. Zirai Karantina Müdürü Ekrem Çetin, çiçek sektöründe zararlılarla mücadelenin en iyi şekilde yapıldığını bildirirken, bu konuda sıkıntı yaşanmadığını kaydetti. BATEM Müdürü Abdullah Ünlü, AR-GE çalışmalarıyla sektörün yanında olduklarını belirtirken, pazara yeni çeşitler kazandırılması için çalıştıklarını söyledi. Tarım ve Orman Müdürlüğü Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şube Müdürü Safinaz Arslan, çalışmalarıyla sektörü desteklediklerini dile getirdi.
Katılımcılar, Ziraat Bankası tarımsal kredilerinin artırılmasını isterken, Meclis’te görüşülen Torba Yasa’nın Ziraat Bankası kredilerinin ertelenmesi ya da yapılandırılmasını içermesini beklediklerini dile getirdi.