Canlı vericiden de rahim nakli yapılabilmesi için çalışma yürütülüyor

AYŞE YILDIZ - Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özlenen Özkan, rahim nakline çok yoğun talep olduğunu, bu konuda Sağlık Bakanlığı ile yürüttükleri mevzuat çalışmasında önemli aşama kaydedildiğini bildirdi.

Rahim nakilleri operasyonunda yer alan Akdeniz Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Özkan, AA muhabirine, şu ana kadar yüz, çift kol, rahim başta olmak üzere 12 hastaya kompozit doku nakli yaptıklarını ve hepsinin sağlığının iyi olduğunu söyledi.

Yeni yapmak istedikleri operasyonlar üzerine de çalıştıklarını aktaran Özkan, daha az yan etkisiz ve verimli nakiller için laboratuvar ortamında çalışma yaptıklarını aktardı.

Rahim nakli yaptıkları Havva Erdem'in motivasyonunun çok iyi olduğunu anlatan Özkan, "Derya Sert'in de muhteşem bir motivasyonu, sabrı vardı. Dileğimiz Havva'nın daha erken anne olması. Şu an iyi gidiyor, henüz embriyo transferine başlamadık çünkü ilaç tedavisinin tamamlanması gerekiyor. Tamamlanınca yavaş yavaş başlayacağız. Birkaç ay sonra her şey yolunda giderse planımız var. Derya Sert'e yaptığımız rahim nakli, dünyada ilkti, çok güzel bir şeye vesile olmuştuk. Bizden sonra dünyada rahim nakilleri yapılmaya başlandı."

Dünyada hem canlıdan hem kadavradan rahim nakli yapıldığına işaret eden Özkan, dünyanın her tarafında bu alanda tecrübeler biriktiğini dile getirdi.

- "Çok sağlam bir mevzuat çıkacak"

Her organ ve kompozit doku bağışının önemine dikkati çeken Özkan, şunları kaydetti:

"Rahim nakline çok talep var, telefonlarımız susmuyor. Bu kadar olacağını tahmin etmemiştim. Sadece Türkiye'den değil dünyanın her yerinden arayanlar oluyor. Yurt dışından geldiklerinde beraberinde uygun vericiyle geldiklerinde canlıdan rahim nakli yapılabiliyor. Ama biz nakilleri özel izinlerle yaptık. Sağlık Bakanlığı ile mevzuat çalışması yapıyoruz, epey aşama kaydedildi. En kısa sürede mevzuat çıktığında birkaç merkezde hem canlıdan hem kadavradan nakiller başlayacaktır. Mevzuatın en kısa sürede çıkmasını bekliyoruz. Çok sağlam herhangi bir zayıf noktası olmayan bir mevzuat çıkacak. Biz tecrübelerimizi paylaştık. Mevzuatta, hangi merkezler rahim nakli yapabilecek, hangi hastaya, kimlerden nakil olabilecek, kimlerden alınabilecek her şey çok net ortaya konulacak, çerçevesi çizilecek."

Özkan, Türkiye'de 26 bin hastanın karaciğer, böbrek, kalp gibi organ beklediğini, Türkiye'nin dünyanın en çok ve kaliteli nakil yapan ülkesi olduğunu söyledi.

Kalp, akciğer, kol, yüz gibi nakillerin canlıdan yapılamadığına değinen Özkan, bazı insanların umudunun sadece organ bağışına bağlı olduğunu ifade etti.

- İki kişiye rahim nakli yapıldı

Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Özkan, Prof. Dr. Özlenen Özkan ve ekibi tarafından, rahmi olmadığı için hamile kalamayan ve o dönemde 23 yaşında olan Derya Sert'e 8 Ağustos 2011'de 7 saat süren operasyonla kadavradan rahim nakledildi.

Derya Sert, tedavilerin ardından 4 Haziran 2020'de hamileliğin 28. haftasında 760 gram ağırlığında "Ömer Özkan" adı verilen bebeği dünyaya getirdi.

Aynı ekip, Türkiye'nin ikinci rahim naklini 27 Temmuz'da 8 saat süren operasyonla 32 yaşındaki Havva Erdem'e gerçekleştirdi. Rahim nakillerinin ardından Türkiye'den ve farklı ülkelerden çok fazla talep gelince mevzuat için çalışma başlatıldı. Sağlık Bakanlığının yürüttüğü çalışmada rahim nakliyle ilgili mevzuat çıktığında hem Türkiye'deki hem de yurt dışından gelecek hastalara canlıdan da rahim nakledilebilecek.