Cari açığın belirleyicisi dış ticaret
ANKARA (İHA) - Merkez Bankası 2004 yılı ilk yarısındaki cari işlemler açığının temel belirleyicisinin dış ticaret gelişmeleri olduğunu bildirdi.
Merkez Bankası'nın yayınladığı 'Ödemeler Dengesi Raporu'nda, Hizmet gelirleri dengesinin, turizm gelirlerindeki büyük oranlı artış neticesinde 2003 yılı Ocak-Haziran döneminde 2,3 milyar dolardan bu yılın aynı döneminde 3.5 milyar dolara yükseldiği belirtildi. Yatırım gelirleri dengesi geçen yıla göre değişmeyerek 2,8 milyar dolar açık verdiği belirtilen raporda, "Cari transferler ise, işçi gelirleri ve bedelsiz ithalat gelirlerinde görülen artışa bağlı olarak bir önceki yıla göre yüzde 62.3 oranında yükselerek 1.6 milyar ABD doları olmuştur" denildi.
2004 yılı Ocak-Haziran döneminde bavul ticareti bir önceki yıla göre yüzde 12.2 oranında arttığı, 2003 yılı aynı dönemindeki Irak savaşının oluşturduğu baz etkisi göz önüne alındığında, artışın sınırlı kaldığının görüldüğü belirtilen raporda, "2003 yılı içinde meydana gelen bölgesel istikrarsızlıklar sonucu uluslararası piyasalarda artan işlenmiş altın talebi, fiyatların 2003 yılında ortalama olarak yüzde 15 oranında artmasına yol açmıştır. Altın talebindeki söz konusu eğilim 2004 yılı Ocak-Haziran döneminde de devam etmiştir. 2003 yılında bir önceki yıla göre yüzde 84,5 oranında artan Türkiye'nin işlenmiş altın ithalatı, 2004 yılının ilk yarısında yüzde 37,5 oranında artmıştır" ifadeleri kullanıldı.
DİE tarafından açıklanan turizm gelirlerinin 2004 yılı ilk yarısında bir önceki yıla göre yüzde 44 oranında artarak 5 milyar ABD doları olduğu, aynı dönemde Türkiye'den çıkış yapan ziyaretçi sayısında da yüzde 44,1 oranında artış kaydedildiği belirtilen raporda, DİE tarafından açıklanan Çıkış Yapan Ziyaretçiler Anketi verilerine göre bu dönemde elde edilen turizm gelirinin 4,1 milyar ABD doları yabancı ziyaretçilerden, 900 milyon ABD doları ise yurt dışında yerleşik vatandaş ziyaretçilerden elde edildiği kaydedildi.
DİE anketine göre, yılın ilk yarısında çıkış yapan ziyaretçilerden elde edilen turizm gelirinin yüzde 17.2'si paket tur organizasyonları yoluyla gerçekleştiği, söz konusu tutar büyük ölçüde yabancı ziyaretçilerden kaynaklandığı, vatandaş ziyaretçilerden elde edilen turizm gelirinin ise daha çok kişisel harcamalar şeklinde olduğunun görüldüğü ifade edilen raporda, "Anket sonuçlarına göre yılın ilk yarısında toplam ziyaretçilerin yüzde 14,5'lik bölümü yüksek gelir grubuna, yüzde 72,5'i orta gelir grubuna, yüzde 12.9'u ise düşük gelir grubuna dahil ziyaretçilerden oluşmuştur" denildi.
Yatırım geliri hesabında 2004 yılı Ocak-Haziran döneminde görülen 2.8 milyar ABD dolarlık açığın en önemli belirleyicilerinin portföy yatırımı giderleri ve faiz giderleri olduğu belirtilen Merkez Bankası raporunda, "Bu dönemde faiz giderlerinde 2003 yılına göre düşme görülmüştür. Söz konusu düşüşte özellikle Merkez Bankası, Genel Hükümet ve bankalar dışında kalan diğer sektörlerin faiz giderlerinde yaşanan gerileme etkili olmuştur. İthalatta yaşanan hızlı yükselişle uyumlu olarak bedelsiz ithalatta da artış gözlenmiştir. 2004 yılının ilk yarısında bedelsiz ithalat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 106 oranında artarak 1.1 milyar ABD dolarına ulaşmıştır.
Bu dönemde işçi gelirlerinde de artış yaşanmıştır" ifadeleri kullanıldı.
