Cari açık Temmuzda düşük çıktı

Cari işlemler açığı temmuz ayında 2 milyar 218 milyon dolarla, son on ayın en düşük düzeyinde çıktı.

Merkez Bankası tarafından açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre bu yıl ocak aylar itibariyle mayısta 3 milyar 688 milyon dolarla en yüksek düzeyi gören, haziranda 3 milyar 326 milyon dolara gerileyen cari işlemler açığı, bu düşüşünü sürdürerek temmuz ayında 2 milyar 218 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Bunun, 1 milyar 562 milyon dolarlık cari açık yaşanan Eylül 2006'dan bu yana olan dönemin aylık bazda en düşük açığı olduğu belirlendi.

YEDİ AYLIK AÇIK 21.8 MİLYAR DOLAR

Bu yıl ocak-temmuz dönemi itibariyle cari işlemler açığı 21 milyar 825 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Cari açık, geçen yılın eş dönemine göre sadece yüzde 2.1 büyüdü. Geçen yıl ilk yedi ayda 21 milyar 373 milyon dolar cari işlemler açığı verilmişti.

Cari işlemler açığındaki artışın hız kesmesinde bu yıl yedi ay itibariyle ihracatın ithalata göre daha yüksek bir artış hızına ulaşması etkili oldu. Ödemeler dengesi kapsamındaki tanımıyla FOB ihracat geçen yılın yedi ayına göre yüzde 24.4 artışla 62 milyar 148 milyon dolar olurken, FOB ithalat yüzde 17.4'lük bir artışla 87 milyar 648 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Buna göre hesaplanan dış ticaret açığı yüzde 15'lik bir artışla 25 milyar 500 milyon dolar oldu.

Ocak-Temmuz döneminde hizmet gelirleri yüzde 16.2 artışla 14 milyar 273 milyon, hizmet giderleri yüzde 23.8 artışla 7 milyar 689 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Aynı dönemde yatırım gelirleri yüzde 36.5 artışla 3 milyar 733 milyon, yatırım giderleri ise yüzde 21 artışla 7 milyar 570 milyon dolara yükseldi. Yedi ayda mal, hizmet ve yatırım gelirleri dengesinde 22 milyar 753 milyon dolarlık bir açık ortaya çıktı. Aynı dönemde kaydedilen 828 milyon dolarlık cari transfer geliriyle cari işlemler açığı 21 milyar 825 milyon dolar düzeyinde oluştu. Cari transferlerde geçen yıla göre yüzde 18.5 artış yaşandı.

12.7 MİLYAR DOLARLIK DOĞRUDAN YATIRIM

Türkiye'deki yabancı sermayeli şirketlerin yurt dışındaki ortaklarından kullandıkları krediler ve yabancıların taşınmaz alımlarını da dahil yurt dışında yerleşiklerin Türkiye'de yaptıkları net yatırımlar, yedi ayda 12 milyar 731 milyon dolara ulaştı. Söz konusu yatırımlar 2006 yılının aynı döneminde 9 milyar 407 milyon dolar olmuştu. Bu yıl ilk yedi ayda yabancıların gayrimenkul alımlarının net 1 milyar 449 milyon dolar olduğu tahmin edilirken, Türkiye'deki yabancı sermayeli şirketlerin yurt dışındaki ortaklarından kullandıkları krediler ise 251 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.

Geçen yılın ilk yedi ayında 129 milyon milyon dolar olan yurt içinde yerleşik kişilerin yurt dışında yaptıkları net yatırımlar bu yıl aynı dönemde 1 milyar 719 milyon dolara çıktı. Böylece, geçen yıl anılan dönemde 9 milyar 278 milyon dolar olan doğrudan yatırımlar kaleminde gerçekleşen net girişler bu yıl 11 milyar 12 milyon dolara yükseldi.

PORTFÖY YATIRIMLARI

Portföy yatırımlarında 2006 yılının Ocak-Temmuz döneminde 766 milyon ABD doları net sermaye girişi gözlemlenirken, bu yıl aynı dönemde bu tutar 8 milyar 614 milyon dolara ulaştı.

Alt kalemler itibariyle incelendiğinde, yurt içinde yerleşik kişiler bu yıl ilk yedi ayda yurt dışında 1 milyar 453 milyon dolarlık menkul kıymet alımı yaptı.
Yurt dışında yerleşik kişiler ise Ocak-Temmuz döneminde 3 milyar 862 milyon dolarlık hisse senedi, 3 milyar 845 milyon milyon dolarlık devlet iç borçlanma senedi satın aldı.

Ticari ve nakit krediler ile mevduatlardan oluşan diğer Yatırımlar alanında geçen yılın ilk yedi ayında 13 milyar 884 milyon dolar olan girişler ise bu yıl aynı dönemde 8 milyar 727 milyon dolar düzeyinde kaldı.

Ticari kredilerde, ihracat karşılığı yurt dışına açılan krediler kapsamında 240 milyon dolar tutarında net kredi aaçıldıçılmıştır. Nakit kredilerde ise yurt dışı yerleşiklere 249 milyon dolar tutarında net kredi geri ödemesi gerçekleştirildi.

Bankaların yurtdışı muhabirleri nezdindeki döviz varlıkları, yedi aylık dönemde 5 milyar 198 milyon dolar artış gösterdi.

DIŞ KREDİ KULLANIMI

Geçen yılın Ocak-Temmuz döneminde 17 milyar 995 milyon dolar artış gözlemlenen yükümlülükler kaleminde bu yılın aynı döneminde 13 milyar 916 milyon dolarlık bir artış oldu.

Bu kapsamda, ithalat karşılığı sağlanan ticari krediler kaleminde 2 milyar 941 milyon dolar net kullanım kaydedildi.

IMF kredileriyle ilgili olarak Genel Hükümet, Temmuz ayında gerçekleşen 393 milyon dolar geri ödemeyle birlikte 2007 yılı Ocak-Temmuz döneminde 2 milyar 641 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirmiş oldu. Yedi aylık dönemde yurt dışı piyasalar ve diğer uluslar arası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli krediler kapsamında 74 milyon dolarlık net kredi sağlandı. Bu dönemde bankacılık sektörünün yurt dışından saladığı net kredi miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 34.2 azalarak 3 milyar 611 milyon dolar oldu. Diğer sektörlerin sağladığı net kredi miktarı ise yüzde 18.3 artarak 15 milyar 114 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.

Yurt dışında yerleşik kişilerce Merkez Bankası ile yurt içinde yerleşik bankalarda tutulan mevduat hesaplarından oluşan mevduatlar kaleminde, geçen yıl Ocak-Temmuz döneminde 1 milyar 370 milyon dolar olan net artış, bu yılın aynı döneminde yerini 5 milyar 393 milyon dolarlık net düşüşe bıraktı. Bu dönemde yurt dışı bankaların yurt içinde tuttukları net mevduat tutarı 4 milar 747 milyon dolar azaldı tutarında azalmıştır.

Geçen yıl ilk yedi ayda 3 milyar 877 milyon dolar artan resmi rezervler, bu yılın aynı döneminde ise 7 milyar 863 milyon dolarlık bir artış gösterdi.

ANKA