Çekler Vaclav Havel için yasta

Çek Cumhuriyeti dün 75 yaşında yaşama veda eden eski cumhurbaşkanı Vaclav Havel için bir hafta yas ilan etti.

Aynı zamanda edebiyatçı ve oyun yazarı olan Havel, 1989 yılında, Çekoslovakya'da komünizmin sonunu getiren Kadife Devrim'e önayak olmuştu.

Ardından ülkenin cumhurbaşkanı olan ve demokratikleşme sürecini yöneten Havel, serbest piyasa ekonomisine geçiş dönemine ve 1993'te Çek-Slovak uluslarının yollarını ayırdığı "Kadife Boşanma" sürecine de nezaret etti.

Havel, uzun süredir hastalıkla mücadele ediyordu.

Havel'in cenazesinin bugün ülkenin kuzeydoğusundaki Hradecek köyünden evinden alınıp başkent Prag'a getirilmesi bekleniyor.

Havel için Cuma günü de bir devlet töreni düzenlenecek. Bu törene dünyanın dört bir yanından siyasetçi ve devlet adamlarının da katılması bekleniyor.

Kabine, bugün özel bir oturum düzenleyerek yas sürecinin ayrıntılarını netleştirecek.

Yas ve övgü mesajları

Havel için Prag Kalesi'nin gönderine siyah bayrak çekildi, kentin merkezinde 1989'daki eylemlerin merkezi olan Wenceslas Meydanı'nda toplanan kalabalıklar anısına mumlar yakıyor.

Halefi Vaclav Klaus, Havel'in "Çek devletinin simgesi" olduğunu kaydederken, meclis başkanı Miroslava Nemcova, ülkesinin ahlaki değerler konusundaki başlıca otoritesini kaybettiğini vurguladı.

Havel için dünyanın dört bir yanında övgü dolu taziye mesajları yayınlanıyor.

ABD Başkanı Barack Obama Havel'in demokratik bir Avrupa'nın oluşmasını sağlayan tarihi akımın zincirlerini kırdığını söyledi.

Obama "O'nun barışçı direnişi bir imparatorluğun temellerini sarstı, baskıcı bir ideolojinin boş olduğunu ifşa etti, ahlaki liderliğin her silahtan daha güçlü olduğunu gösterdi" dedi.

Pek çok lider onun insani değerlere verdiği öneme ve gerçek adına verdiği mücadeleye dikkat çekti.

Almanya Başbakanı Angela Merkel "İnsanlığı, özgürlük ve demokrasi için verdiği savaş kadar unutulmazdı" dedi.

Doğu Almanya'da büyüyen Merkel, "Biz Almanlar da ona çok minnettarız. Büyük bir Avrupalının yasını biz de sizlerle birlikte tutuyoruz." diye yazdı.

İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt de Havel'i 'çağımızın en büyük Avrupalılarından biri' olarak niteledi.

Eski Polonya Cumhurbaşkanı Lech Walesa, Havel'in "özgürlük ve demokrasi için büyük bir savaşçı" olduğunu söyledi.

Eski ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright, Havel'in dünyayı daha iyi bir hale getirdiğini kaydetti.

Tarihin dönüm noktası

Havel, 1960'lı yıllardan itibaren ülkesindeki tek parti rejimi ve Sovyetler'e karşı mücadele veren isimlerdendi.

1968'deki Prag Baharı'ndan sonra siyasi faaliyetlerde bulunması yasaklanan Havel, yaklaşık 5 yıl cezaevinde yatmış, yaşam ve muhalefetini ağır koşullar altında sürdürmüştü.

1989'da 18 gün süren kitlesel gösteriler ardından hükümetin devrilmesi ardından Havel, Çekoslovakya'nın yeni cumhurbaşkanı oldu.

Ülkenin 1993 yılında Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olarak barışçı bir şekilde ikiye bölünmesinde de önemli rol oynayan Havel, yeni Çek Cumhuriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı seçildi.

1998'de yeniden Cumhurbaşkanı seçilen Havel, 2003'te görevden ayrılması sonrasında, dünyanın pek çok bölgesinde insan hakları savunucularına destek verdi ve edebiyat alanındaki çalışmalarını sürdürdü.

90'lı yıllardan bu yana sağlık sorunlarıyla boğuşan Havel'in akciğerinin bir bölümü, kanserin yayılmasını önlemek amacıyla 1996 yılında ameliyatla alınmıştı.

Son dönem Çek tarihinin en önemli aydınlarından olan tiyatro yazarı ve şair Havel'in 1960'lı yıllardan bu yana çok sayıda piyes, kitap ve siyasi denemesi yayımlandı.

Havel, en bilinen tiyatro eseri The Garden Party'yi 1963 yılında yayımlamıştı.