BİZE ULAŞIN
Farklı dil ailelerine ait olup Türkçeye ödünçlenen isim sözcükleri oldukça çeşitlidir. Bu isim sözcüklerinden biri olan cereyan da gerek konuşma dilinde gerek ise yazılı metinlerde hatalı bir şekilde kullanılabilen ifadelerdendir. TDK güncel sözlüğünde 4 ayrı tanımı bulunan cereyan kelimesinin yanlış yazımı bu sözcüğün genellikle hatalı olarak sesletilmesinden kaynaklanır. Dolayısıyla cereyan kelimesinin ait olduğu dilden Türkçeye geçerken ses değişikliğine uğrayıp uğramadığı ve nasıl yazılıp okunması gerektiği açıklanmalıdır. Bununla birlikte cereyan kelimesinin yer aldığı cümlelerin sıralanması ise ilgili ifadenin hem yazılışının hem de ne anlama geldiğinin tam olarak öğrenilmesini mümkün kılacaktır.
Cereyan kelimesi Türkçe kökenli sözcükler arasında değildir. Bu nedenle söz edilen kelimenin hangi dile ait olduğu ve Türkçeye ödünçlenirken nasıl bir değişikliğe uğradığı sıkça araştırılır. Cereyan kelimesi TDK çevrim içi sözlüğünde de belirtildiği üzere Arapça kökenlidir. Bu sözcüğün Arapçadaki yazılışı cereyān şeklindedir. Dolayısıyla büyük ünlü uyumuna da uyan bu sözcük Türkçeye neredeyse ait olduğu dildeki hâliyle ödünçlenmiştir. Yani cereyan kelimesinin sırasıyla c, e, r, e, y, a, n seslerini içerdiği söylenmelidir. Bu da “Cereyan mı ceryan mı?” sorusuna yanıt olan doğru ifadenin “cereyan” olduğunu gösterir.
Türk Dil Kurumu güncel çevrim içi sözlüğünde 4 ayrı şekilde tanımlanan cereyan kelimesi iki heceli değildir. Yani bu ifadenin ceryan şeklinde yalnızca ilk hecesinde e ünlüsü kullanılarak yazılması yanlıştır. Buna ek olarak cereyan kelimesinin yanlış yazılışı genellikle ilgili sözcüğün hatalı bir şekilde telaffuz edilmesinden kaynaklanır. Yani bu sözcüğün okunuşu da aynı yazılışı gibi üç heceli olmalıdır. Aksi takdirde cereyan yazımı ve sesletimi konusunda hata yapılmış olur. Arapça kökenli bu sözcüğün TDK onaylı yazılışını yakından incelemek isteyenlere ise aşağıdaki bilgiler sıralanabilir:
İlk anlamı “bir yöne doğru akma” olan cereyan kelimesi isim türündedir. Bu isim sözcüğünün TDK kapsamındaki ikinci anlamı "bir şeyin gelişme, olma durumu" şeklindedir. Bununla birlikte cereyan kelimesinin yine isim görevinde ancak mecaz anlamda kullanıldığı zaman “aynı eğilimde olan, aynı görüşü paylaşan kişilerin oluşturduğu hareket” ifadesine karşılık geldiği bilinir. Bu ifadenin fizik alanındaki terim anlamı ise TDK tarafından akım olarak açıklanmıştır. Yani akım ile cereyan kelimesinin fizik alanında eş anlamlı ifadeler olarak kullanıldığı söylenebilir.
TDK güncel sözlüğü üzerinden dört ayrı tanımı incelenebilen cereyan kelimesinin doğru yazılışı da yine bu araştırma sayesinde keşfedilebilir. Cereyan doğru yazılışı Türkçe yazım kurallarına göre üç heceden oluşacak ve ikinci sesleminin sonunda e sesi bulunacak şekilde olmalıdır. Doğru yazılışı ve 4 farklı anlamı üzerine açıklama yapılan cereyan kelimesinin yer aldığı örnek cümleler ise aşağıdaki gibidir:
