Cevizlerimiz standart değil

ORDU (İHA) - Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Ordu Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölüm Başkanı Prof. Dr. Turan Karadeniz, 5 milyon adet ceviz ağacına sahip Türkiye'de, aşılı ceviz fidanı yetiştirilme tekniğinin yeterince bilinmediğini söyledi.

Prof. Dr. Turan Karadeniz, yaptığı açıklamada, ülke genelinde standart bir ceviz ağacı olmadığını, her yerde farklı tarzlarda ceviz bahçeleri kurulduğunu, bu durumda ürünün pazar değerinin istenilen düzeyde olmadığını belirtti. 5 milyon adet ceviz ağacı varlığı bulunan Türkiye'de özellikle son 10 yılda aşılı ceviz fidanlarıyla yeni alanlar tesis edildiğini ve yılda yaklaşık 100-150 bin aşılı ceviz fidanıyla yeni kapama ceviz bahçeleri oluşturulduğunu, üretimin standardize edilmesi yolunda olumlu adımlar atıldığını kaydeden Prof. Dr. Karadeniz, bu konuda bir çok yanlışlar yapıldığını ifade etti. Prof. Dr. Karadeniz, "Standart çeşitlerin yanında vadi içlerinde, sınır boylarında ya kendiliğinden yada bizzat üreticiler tarafından aşısız çöğür bitkiler yetiştirilerek ceviz bahçelerinin kurulmaya devam ettiğini görmekteyiz. Aşısız, yani çöğür ağaçlarıyla yapılan böyle bir yetiştiricilikte, her ağacın meyvesi diğerinden farklı olması sonucu, standart bir üretimden söz edilememekte, üretilen meyvelerin de pazar değeri istenilen düzeyde olmamaktadır. Böyle bir yetiştiricilik sonucu, ülkemizde ağaç başına verim 35-40 kilogram arasında kalmaktadır. Oysa ki bu değer, aşılı ceviz fidanlarıyla kurulacak olan bir bahçede en az yüzde 100 oranında bir artış sağlayarak 70-80 kilograma kadar çıkacaktır. Diğer yandan, aşısız ceviz ağaçları 7-10 yaşlarında meyveye yatarken, bu ağaçların 6 kilogram kabuklu meyvesinden en fazla 1.5-2 kilogram iç meyve alınabilmekte; aşılı fidanlar ise ikinci yıl meyveye yatarken, bunların 6 kilogram kabuklu meyvelerinden en az 3 kilogram iç ceviz elde edilebilmektedir. Aşısız ceviz ağaçlarıyla yapılan meyvecilik şekli modern yetiştiricilikten uzak, kısa vadeli, günlük olarak düşünülebilen bir üretim biçimidir. Dolayısıyla, hali hazırda bu şekilde ürettiğimiz cevizin ancak yüzde 1-2'ni ihraç edebilmekteyiz. Bunun tek sebebi, yetiştirdiğimiz cevizlerin standart çeşitler olmamasıdır" dedi.

Mayıs ayının ortalarına hatta sonuna kadar, ülkemizin ceviz yetiştiren birçok yöresinde çöğür ağaçlarına çevirme aşıları yapılarak yetiştiricilikte standartlaşma süresinin kısaltılabileceğini de ifade eden Prof. Dr. Karadeniz, şöyle konuştu:
"Henüz sürgünlerin patlamadığı yörelerde, 3-4 santimetre çapından 25-30 santimetre çapına kadarki ağaçlara hemen veya aşı kalemleri buzdolabının sebzeliğinde saklanmak şartıyla Mayıs ayı sonuna kadar çevirme aşı metodu uygulanabilir. Çorum'un İskilip İlçesi'nde Nisan ayının başından itibaren 3-4 hafta devam eden çevirme aşısıyla, 3-4 santimetre kalınlığından 25-30 santimetre kalınlığına kadar ceviz ağaçları 2-3 yaşlı dallar kullanılarak aşılanmakta ve oldukça yüksek oranda aşı başarısı elde edilmektedir. Çoban aşısı olarak ifade edilen bu çevirme aşı tekniğinde, gövde veya ana dallar enine kesilmekte, ağacın kabuğunun altına, bir yüzeyi eğimli olarak kesilerek inceltilmiş olan kalemin (2-3 yıllık dal parçası) 2-3 santimetrelik dip kısmı yerleştirilmekte, aşı macunu veya killi nemli toprakla bağlanarak, aşılama tamamlanmaktadır. Ülkemizin diğer yörelerinde de aynı metot kullanılarak çöğür ağaçları standart çeşitlere dönüştürülmelidir. Bu aşı tekniği ile 2-3 yıl gibi kısa sürede ağacın taç kısmı hızlı bir şekilde gelişmekte ve oldukça yüksek miktarda ürün elde edilmektedir."

Ordu'da fındık veriminin az olduğu yüksek kesimlerde yamaç arazilerinin değerlendirilmesi ve erozyonun önlenmesi amacıyla 1995 yılında başlanılan ceviz üretimi yıllar itibariyle sürekli büyüdü. 1995 yılında 300 dekar alanda 3 bin adet fidan ile başlayan üretim, bugün 16 bin 200 dekar alanda 165 bin ağaca ulaştı.