Çiçek, bilgi edinme kanunu'nu değerlendirdi
ANKARA (İHA) - Adalet Bakanı Cemil Çiçek, vatandaşların bilgi edinme hakkının devlet-millet kaynaşmasının sağlanması ve yolsuzlukların önlenmesi için önemli bir hukuki enstrüman olduğunu belirterek, bugüne kadar yapılan bilgi edinme başvurularının, halkın ve bürokrasinin Bilgi Edinme Kanunu'nu özümsediğini gösterdiğini kaydetti.
Bakan Çiçek, Hakimevi'nde gerçekleştirilen, "Vatandaşın Bilgi Edinme Hakkı Uluslararası Konferansı"na katıldı. Burada bir konuşma yapan -Çiçek, demokratik ve hukuka bağlı bir yönetim anlayışın, katılımcı, şeffaf, hesap verebilir bir kamu denetiminin oluşmasının, kamu hizmetlerini halka yakınlığının, dürüstlüğün, halkın denetimine açıklığın, etkinlik ve verimliliğin sağlanmasının temel ilke haline geldiğini belirtti. Bu temel ilkenin en önemli aracının da bilgi edinme hak ve özgürlüğü olduğunu dile getiren Çiçek, "Bilgi edinme hakkı kişinin kendisini ya da ülkeyi ilgilendiren bilgiyi, belgeyi ve her türlü veriyi, idareden veya kamusal yetki kullanan kurumlardan edinme hakkıdır. Demokratik ülkelerde, bilgi edinme temel hak ve özgürlüklerinin kullanılması vazgeçilmez temel haklardan biri olarak kabul edilmektedir.
Her ne şekilde kabul edilirse edilsin, halkın yönetime karşı kullanabileceği bilgi edinme hakkı ile ilgili düzenlemeler, yönetilenler için bazı garantiler sağlamaya yöneliktir.
Yönetilenlerin bilgi edinme hakkının, yönetenler açısından görünümü ise bilgi verme görevidir" diye konuştu.
Kamu yönetiminde açıklık ve vatandaşın bilgi edinme hakkının demokratik bir hukuk devletinin en temel özelliklerinden olduğunu belirten Çiçek, "Bilginin paylaşımı iktidarın paylaşımıdır ve bu anlamda katılımcı demokrasinin temellerinden birini oluşturur" dedi. Çiçek, şeffaflık için bilgi ve belgeye ulaşım hakkının güvenceye alınması ve kamu yönetimindeki gizlilik geleneğinin büyük ölçüde kaldırılmasının önemli bir etken olacağını söyledi. Bilgi edinme hakkının önündeki her türlü engelin kaldırılması ve bu hakka ulaşmayı sağlayıcı tedbirlerin hayata geçirilmesinin atılması gereken zorunlu bir adım olduğunu da vurgulayan Çiçek, bilgi edinme hakkından yararlanmanın faydalarının zamanla görüleceğini ve Yeni Zelanda, İsveç gibi açıklık ilkesine bağlı ülkelerde yolsuzlukların olmamasının tesadüf olmadığını söyledi. Çiçek, "Bilgi edinme hakkı iyi kullanıldığı sürece demokrasilerin ve yönetilenlerin yöneticilere güvenlerinin gelişmesinde de önemli rol oynayacaktır" dedi. Kapalı kapıların daha çok korku ve şüphe uyandırdığı gibi, saydamlığın da yöneticilerin dürüstlüğünü, devlet faaliyetlerine bireylerin ilgisini ve dolayısıyla iyi yönetimi sağladığını belirten Çiçek, "İyi yönetim yöneticilerin yaptığı işin hesabını verme sorumluluğunun da gerektirir" şeklinde konuştu.
"BİLGİ EDİNME KANUNU, EN AZ 3-4 AY SONRA ÇIKABİLİR"
Dünyada bilgi edinme hakkını yasal olarak düzenleyen 54 ülke olduğunu, 30 ülkenin de bunun üzerinde çalıştığını belirten Çiçek, Türkiye'deki mevzuat açısından çıkarılan bilgi edinme hakkının doğrudan bu alanda ilk adım olduğunu ve bununla ilgili yönetmeliğin yürürlüğe girdiğini ve uygulanmaya başladığını söyledi. Yasa ilk olduğu için eksiklerinin de zamanla ortaya çıktığını ve tek bir yasanın yetmediğini kaydeden Çiçek, buna paralel başka düzenlemelerin yapılmasının gerekli olduğunu kaydetti. Bakanlık olarak üzerine çalıştıkları bazı tamamlayıcı yasalar olduğunu belirten Çiçek, söz konusu yasalardan ilkinin, "Ticari Sır, Banka Sırrı ve Müşteri Sırrı Hakkında Kanun Tasarısı" olduğunu ve Başbakanlığa sevk edildiğini bildirdi. Çiçek, "Geriye dönüp baktığımızda, pek çok yolsuzluk olayının ortaya çıkarılamamasında özellikle bankalarla ilgili haksız, usulsüz kredilerle ilgili yolsuzlukların ortala çıkarılamamasında, Meclis denetimini yapılamamasındaki en önemli engel bu ticari sır kavramı olmuştur" dedi.
2. sırada "Devlet Sırları Kanun Tasarısı" olduğunu belirten Çiçek, tasarının şu anda kamu kurum ve kuruluşlarının görüşlerine sunulduğunu söyledi. 3. tasarının "Kişisel Verilerin Korunması Kanun Tasarısı" olduğunu ifade eden Çiçek, bunun da en kısa zamanda Başbakanlığa sevk edileceğini ifade etti. 4. tasarının da, "Genel İdare Usul Kanunu Tasarısı" olduğunu bildiren Çiçek, "Kamu Yönetimi Reformu Yasa Tasarısı" ile yakından ilgili bu kanunu de çok önemli olduğunu dile getirdi. 5. çalışmanın, "Kamu Denetçiliği Kurumu Kanun Tasarısı" olduğunu da belirten Çiçek, tasarını içerik olarak hazırlanarak Başbakanlığa gönderildiğini bildirdi. 6. hazırlığın ise, "İdari Yargılama Usul Kanunu"ndaki değişiklik olduğunu ifade eden Çiçek, bunun da Başbakanlığa gönderildiğini bildirdi. Bilgi Edinme Kanunu'na bağlı olarak bu altı düzenlemenin yasalaşması gerektiğini belirten Çiçek, bu sürecin en az 3-4 ay süreceğini kaydetti.
REKTÖR AŞKIN'IN TUTUKLANMASI
Adalet Bakanlığı'na yapılan bilgi edinme başvurularıyla ilgili istatistikler hakkında da bilgi veren Bakan Çiçek, 2004 yılında toplam 2 bin 256 başvuru olduğunu, bunlardan olumlu cevap verilerek bilgi ve belgeye erişimin sağlandığı başvuru sayısının 892, kısmen olumlu cevaplanarak, kısmen de reddedilerek bilgi ve belgeye erişin sağlandığı başvuru sayısının 217, sır niteliğindeki bilgiler çıkarılarak bilgi ve belgelere erişimin sağlandığı başvuru sayısının 14, görev alanına girmediği için başka kurumlara yönlendirilen başvuru sayısının ise 334 olduğunu bildirdi. Çiçek, 2004 yılında tüm kamu kurum ve kuruluşlarına bilgi edinme hakkını kullanmak için yapılan başvuru sayısının ise toplam 395 bin 557 olduğunu belirterek, bunlardan olumlu cevaplanarak bilgi ve belgeye erişimin sağlandığı başvuru sayısının 347 bin 959, kısmen olumlu cevaplanarak, kısmen de reddedilerek bilgi ve belgeye erişim sağlanan başvuru sayısının 13 bin 648, reddedilen başvuru sayısının 20 bin 574, sır niteliğindeki bilgiler çıkarılarak bilgi ve belgelere erişimin sağlandığı başvuru sayısının 3 bin 571, görev alanına girmediği için başka kurumlara yönlendirilen başvuru sayısının ise 9 bin 695 ve ücreti yatırılmadığı için talebinden vazgeçmiş sayılan başvuru sayısının da 210 olduğunu kaydetti. Çiçek, "Bu da gösteriyor ki Türk halkı ve bürokrasisi, kanunu özümsemiş ve amaca uygun olarak kullanmayı ve hayata geçirmeyi bilmiştir" diye konuştu. Kanunun, hala eksiklikleri olduğunu kabul ettiklerini de ifade eden Çiçek, ilk olan bir şeyi yapmakta ıkıntılar olduğunu kaydetti. Çiçek, "İnanıyoruz ki bu hakkın iyi kullanılması, ya da kamu görevlileri tarafından bu görevlin layıkıyla yerine getirilmesi devlete güven açısından, yönetenlere güven açısından ve devlet-millet kaynaşması dediğimiz bu kaynaşmasını sağlanabilmesi ve çokça şikayet ettiğimiz yolsuzlukların önlenebilmesi açısından da önemli bir hukuki enstrüman olur diye düşünüyoruz" açıklamasında bulundu.
Öte yandan Bakan Çiçek, konferans girişinde gazetecilerin, Van 100. Yıl Rektörü Yücel Aşkın'ın tutuklanması ve tutuklanma gerekçelerinin oluşmadığı eleştirilerile ilgili sorusuna, "Ben o konuda konuşmam, hiç bilmem. Benim konuşmam doğru olmaz, uygun olmaz" şeklinde cevap verdi.
