ANKARA (İHA) - Cumhuriyet tarihiyle birlikte çıkarılması planlanan Tarım Sigortası kanunlaştı. Çiftçinin her türlü doğal afete karşı sigortalanmasını öngören kanunla, sigorta primlerinin bir kısmını devlet bir kısmını da çiftçi ödeyecek. Üreticilerin çeşitli riskler nedeniyle uğrayacağı zararların karşılanmasını sağlamak amacıyla tarım sigortaları uygulamasına ilişkin usul ve esasların belirleyen Tarım Sigortaları Yasası Resmi Gazete'de yayımlandı. Yasa kapsamındaki risklerin teminat altına alınması, standart sigorta poliçelerinin belirlenmesi, hasar organizasyonları, aktüerya çalışmaları, tazminat ödemelerinin yapılması, reasürans teminatının sağlanması, tarım sigortalarının geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve izlenmesiyle diğer teknik hizmetlerin yürütülmesi amacıyla bir Tarım Sigortaları Havuzu kurulacak. Havuz, kapsama alınan riskler için sigorta, reasürans ve retrosesyon yapabilecek. Sigorta şirketleri, bu yasa kapsamında tarım sigortaları alanında elde ettikleri primin tamamını Havuza devredecekler. Sigorta şirketlerine, Havuza devrettikleri primler için tahsil edilen kısmı üzerinden komisyon ödenecek. Sigorta şirketleri tarafından Havuza zamanında devredilmeyen primler, Amme Alacakları'nın Tahsil Usulü Hakkında Yasa hükümlerine göre tahsil edilecek. Havuz, Tarım Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı'nca ortaklaşa çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek esaslar çerçevesinde bir şirket tarafından yönetilecek. Havuzun merkezi İstanbul olacak. Havuz, bu kanun kapsamındaki faaliyetleri bakımından Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasasıyla Kamu İhale Yasası'na tabi olmayacak.
Tarım Sigortaları Havuzu Yönetim Kurulu, Tarım Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı'ndan ikişer, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği ve Şirketten birer üye olmak üzere, toplam 7 üyeden oluşacak. Kurul üyeliğine Bakanlık ve Müsteşarlıkça kamu görevlileri arasından seçilecek kişilerin en az 10 yıl kamu hizmetinde bulunmuş olmaları, Bakanlık temsilcisinin tarım alanında, Müsteşarlık temsilcisinin sigortacılık alanında bilgi ve deneyime sahip olmaları gerekiyor. Diğer üyelerin ise ilgili bulundukları alanda en az 10 yıllık mesleki deneyime sahip olmaları gerekiyor. Bakanlık temsilcilerinden biri Kurul'un doğal başkanı olacak.
Kurul en az 5 üyenin katılımıyla toplanacak ve kararlarını çoğunlukla alacak. Oylamalarda eşitlik halinde, Başkanın oyu 2 oy sayılacak. Kurul üyeleri, 3 yıl süreyle görev yapacak.
Görev süresi sona erenler yeniden göreve atanabilecek. Kurula atanan üyeler temsil ettikleri kurumlardan ayrıldıkları veya kurumlarınca geri çekildikleri takdirde üyelikleri sona erecek. Bu üyelerin yerine seçilen yeni üyeler kalan süreyi tamamlayacak. Kurul üyelerinden, aynı zamanda kamu görevinde bulunanlara bir ay içerisinde dörtten fazla olmamak üzere her toplantı günü için (2 bin), aynı zamanda kamu görevinde bulunmayanlar için ise (3 bin) gösterge rakamının devlet memurlarına uygulanan aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarda toplantı ücreti ödenecek. Kurulca alınan kararların uygulaması ve Kurula ilişkin sekreterya hizmetleri, şirket tarafından yürütülecek. Kurul, havuzun işleyişine ilişkin uygulama esaslarını belirleyecek, tarım sigortaları için verilecek. Devlet prim desteği toplam tutarını aşmamak kaydıyla ürün, risk ve bölge bazında prim desteği oranını belirlemek üzere çalışmalar yapacak. Uygulamada karşılaşılan sorunları tespit edecek ve bunların çözümüne yönelik çalışmalar yapacak. Hizmet alınmasına karar verecek olan Kurul, hasar tespit işlemlerine ilişkin esas ve usulleri belirleyecek. Tarım sigortaları alanında faaliyet göstermek isteyen sigorta şirketleriyle sözleşme yapacak olan Kurul, havuz işleticisi şirketle çalışma usul ve esaslarını belirleyen sözleşme yapacak.
HAVUZUN KAYNAKLARI Tarım Sigortaları Havuzu'nun kaynakları, sigorta şirketlerinin devrettiği primler, devlet tarafından sağlanan prim desteği, toplanan kaynakların yatırım gelirleri, alınan krediler, genel bütçeden alınacak katkılar ve diğer gelirlerden oluşacak. Havuzun gelirleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaf tutulacak. Havuzun kaynakları, tarım sigortalarına ilişkin tazminat ödemeleri, havuzun yönetimi ve işleyişi için gerekli olan masraflar, reasürans, sermaye ve benzeri piyasalardan sağlanacak korumaya ilişkin ödemeler, sigorta şirketlerine ödenecek komisyonlar, bilgilendirme ve tanıtım kampanyalarına ilişkin ödemeler, hasar tespit işlemlerine ilişkin ödemeler, alınan kredilerin anapara ve faiz geri ödemeleri ve yasanın amacı doğrultusunda yapılacak diğer ödemelerle, Havuz işleticisi şirkete ödenecek işletme bedelinin ödenmesinde kullanılacak. Havuzun işletilmesine ilişkin iş ve işlemler, Havuza katılan sigorta şirketlerinin eşit oranda pay sahibi olacağı anonim şirket statüsünde kurulacak Şirket tarafından yürütülecek. Şirket, tazminat ödemelerine esas teşkil edecek hasar tespit işlemlerine ilişkin her türlü çalışma ve organizasyonları yaparak, tazminat ödemelerinin en kısa sürede yapılmasını sağlayacak. Bitkisel ürün sigortalarının hasar tespitleri ziraat mühendisi, ziraat teknikeri ve ziraat teknisyenleri; çiftlik hayvanları sigortalarının risk inceleme işlemleri veteriner hekimler ve zooteknist ziraat mühendisleri, hasar tespitleri ise veteriner hekimler tarafından yapılacak. Hasar tespit işlemlerinde öncelikle ziraat mühendisleri ve veteriner hekimlerden yararlanılacak. Risk paylaşımı ve transferleriyle reasürans planının uygulanmasına ilişkin işleri yürütecek, risk paylaşımı ve reasürans programını Kurul'un onayına sunacak.
Şirket, primlerin tahsili, tazminat ödemelerinin yapılması ve benzeri işleri yürütecek. Üreticileri tarım sigortaları hakkında bilgilendirecek, halkla ilişkiler ve tanıtım kampanyalarını yürütecek. Genel hükümler çerçevesinde tarım sigortalarına ilişkin istatistik üretecek ve bu konuda Kurul'a rapor hazırlayacak. Havuz kaynaklarını, belirlenen ilke ve kurallar çerçevesinde yatırıma yönlendirecek olan Kurul, Havuz işlerinin sağlıklı yürütülmesi bakamından, gerekli g fcyelerinden, aynı zamanda kamu ördüğü hususlarda Havuz Yönetim Kurulu'na öneride bulunabilecek.
Şirket, Havuz kaynaklarıyla kendi ihtiyacı dışında gayrimenkul alamayacak, kaynaklarını öncelikle Hazine bonosu ve kamuya ait borçlanma senetleri yoluyla yatırımlarda kullanacak. Şirket, Havuz işlerinin Havuz yararına ve en iyi şekilde yürütülmesinden Tarım Bakanlığı ve Hazine'ye karşı sorumlu olacak. Şirket, Havuza ait gelir ve giderlerle tüm hesap ve işlemleri özel ve ayrı kayıtlarda takip edecek. Şirket, görevleri gereği edindiği bilgileri herhangi bir gerekçeyle üçüncü şahıslara açıklayamayacak. Havuza ait yazışma ve belgelerin uygun bir şekilde muhafaza edilmesi zorunlu olacak. Şirket, faaliyetine son verilmesi, tasfiye edilmesi veya iflas etmesi gibi hallerde, Kurul tarafından yeni bir şirketle sözleşme yapılıncaya kadar görevlerini yerine getirmeye devam edecek. Şirket, yasada belirtilen görevler dışında başka işle uğraşamayacak. Havuz'un ve şirketin sigortacılık uygulamaları yönüyle denetimi Hazine Müsteşarlığı tarafından, diğer tüm işlemlerin denetimi ise Tarım Bakanlığı tarafından yapılacak.
TEMİNAT ALTINA ALINACAK RİSKLER Havuz tarafından teminat altına alınacak riskler bitkiler, bitkisel ürünler ve seralar, tarımsal yapılar, tarım alet ve makineleri ile çiftlik hayvanları için kuraklık, dolu, don, sel, taban suyu baskını, fırtına, hortum, deprem, heyelan, yangın, kaza ve zararlılar ile hayvan hastalıklarının neden olacağı zararlar veya tarım sektörü bakımından önemli görülecek diğer risklere ilişkin teminatlar Kurulun teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenecek. Ürünler, riskler, bölgeler ve işletme ölçekleri itibariyle Devlet tarafından sağlanacak prim desteği miktarları, her yıl Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek. Prim desteğine ilişkin ödenek, her yıl bütçe yasasıyla Bakanlık bütçesinde yer alacak. Bakanlık, sigorta şirketleri tarafından Havuza aktarılacak prim miktarlarını çiftçi kayıtları ile karşılaştırarak prim desteğini hesaplayarak gecikmeksizin Havuza aktaracak. Sigorta şirketleri, tarım üreticileriyle tarım sigortaları sözleşmelerini kendi adlarına akdedecek, primle riskin tamamını Havuza devredecekler. Sigorta sözleşmeleri, Havuz tarafından belirlenen standart poliçeler üzerinden yapılacak. Havuz, devraldığı riskleri retrosesyon yapmaya yetkili olacak. Sigorta şirketleri bir sonraki yıla ilişkin retrosesyon taleplerini içinde bulunulan yılın en geç 1 Kasım tarihine kadar Şirkete bildirecek. Havuz tarafından hesaplanacak tahmini hasar durumuna göre yeterli retrosesyon teminatı sağlanamadığı takdirde, kalan kısma Devlet tarafından iştirak edilecek.
Sigorta şirketlerinin payları toplamının yüzde 100'ün üzerinde gerçekleşmesi durumunda, her bir sigorta şirketinin payı, toplam oran yüzde 100'e inene kadar garameten azaltılacak.
Şirket, Havuz tarafından üstlenmiş olunan risklerin transferi amacıyla ulusal ve uluslararası sigorta, reasürans, sermaye ve benzeri piyasalardan sigortacılık tekniğinin gerektirdiği şekilde ve yeterli düzeyde koruma temin etmek amacıyla yerli ve yabancı şirket veya kuruluşlarla Havuz adına reasürans anlaşmaları yapabilecek. Havuz tarafından üstlenilen risklerin transferi amacıyla ulusal ve uluslararası piyasadan sağlanan korumanın yeterli bulunmaması durumunda Bakanlar Kurulunca belirlenecek kısım Devlet tarafından taahhüt edilecek. Uygulama yılında yer alan riskler için tarım sigortası yaptırmayan üreticiler, Tarım Sigortası Yasası'ndan yararlanamayacak. Yasa yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, 2 ay içinde Havuz'un çalışma usul ve esasları Hazine Müsteşarlığı'nın görüşü alınarak Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle, sigorta sözleşmelerinin tabi olacağı esaslar ise, Hazine tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenecek. Şirket, 3 ay içinde kurulacak.