BİZE ULAŞIN
Çığ erozyonu, eğimin çok dik olduğu alanlarda oluşur. Kar kütleleri, yamaçtan aşağıya sürüklenerek iner. Bu esnada yamaç üzerindeki bitki ve toprak örtüsünü de tamamen yok eder. Doğal afet olarak nitelendirilen çığ erozyonu, maddi kayıplara neden olabilir. Canlı yaşamını tehdit eden bir erozyon çeşididir. Çığ erozyonuna maruz kalan yerleşim yerleri, büyük tahribata uğrar.
Kar kütleleri, eğim üzerinden ilerleyerek zemin üzerindeki kaya, taş ve toprak parçalarını sürükler. Taş, toprak ve kaya parçalarının sürüklenerek aşağıya doğru hareket etmesine çığ erozyonu ismi verilir. Çığ erozyonu büyüklüğü ile doğru orantılı olarak can ve mal kayıpları ortaya çıkar.
Toz halindeki karlar, yokuştan aşağıya doğru inerken sürtünmenin etkisiyle ısınıp erimeye başlar. Erimenin etkisiyle katı hale gelen kar donar.
Çığ erozyonuna maruz kalan bir kişinin hayatta kalması imkânsızdır. Çığ erozyonunda çoğunlukla boğulmadan kaynaklı ölümler olur. Çığ erozyonunda karlar yuvarlanarak yamaçtan aşağıya doğru düşer.
Çığ erozyonu; ev, karayolu, tesis, ahır, demiryolu gibi alanlara zarar verir. Yükselti ve engebenin fazla olduğu alanlarda çığ erozyonu görülür. Orman bakımından fakir olan yerlerde çığ erozyonuna sık rastlanır.
Çığ erozyonu; yağışların çoğunluğu kar olan alanlarda da görülür. Türkiye’de Doğu Anadolu ile Kuzey - Kuzeydoğu’da fazla rastlanır.
Çığ erozyonu;
Otlu satıh, pürüzlü, kayalık ve eğimli yerlere yoğun şekilde kar yağması, canlı yaşamını tehlikeye sokar. Bu alanlardan aşağıya doğru inen parçalar insanların ezilip ölmesine sebep olur. Çığ erozyonunun tehlikesini artıran en önemli etken, yer çekimi kuvvetidir. Yer çekimi kuvvetiyle birlikte kar kütleleri tehlikeli hale gelir.
Çığ erozyonunun ortaya çıkmasında birçok faktör etkilidir. Çığ erozyonuna sebep olan faktörler aşağıdaki gibidir:
Eğimli ve yüksek alanlarda kar birikmesine neden olan aşırı yağışlar, çığ erozyonunun başlıca sebebidir. Şiddetli kar fırtınaları, karları biriktirerek karların yamaçlardan aşağı yönde hareketlenmesine neden olur.
Deprem olayıyla birlikte zeminin titremesi, kar kütlelerinin bulunduğu alandan çıkarak hareketlenmeye başlamasına sebep olur. Karların hareketi arttıkça çığ şeklinde yamaç aşağı kar kütlelerinin hareketi meydana gelir.
Kar kütleleri çığ haline gelerek eğim aşağı hızlıca iner. Dik eğimlerden inen kar kütleleri, çığ erozyonunun en büyük nedenidir.
Dik yamaçların üzerinde gerçekleşen kış sporları, zemini gevşetir. Gevşeyen zemin çığ erozyonuna neden olur.
Rüzgâr, yamaca doğru eserek kar kütleleri oluşturur. Kar kütleleri rüzgârın da etkisiyle kısa sürede çığ erozyonuna dönüşür.
Yamaçlarda yer alan karlar, arazi araçlarının etkisiyle oldukları alandan yüzeye çıkarlar. Yüzeye çıkan karlar katmanlaşarak yamaç aşağıya düşer. Kayaları parçalamada kullanılan araçlar, güçlü titreşime sebep olduğu için çığ erozyonuna yol açar.
Bitki örtüsü doğal afetlerin oluşmasını engeller. Yamaçlardaki ağaçlar, dağlardaki yerleşim yerlerini çığ erozyonundan korur. Yamaç üzerindeki ağaçlar sayesinde çığ erozyonunu oluşturan kar kütleleri yerleşim yerlerine ulaşamaz.
