Çiğ Köfte Toplanmalarını Bilen Bilir: Doğulu Ailelerin Vazgeçilmezi Çiğ Köfte Ritüeli

Ülkemizin özellikle doğulu ailelerininde çok yaygın bir adet vardır, toplu çiğ köfte şenlikleri! Bu basit bir çiğ köfte yemeğinden çok başkadır. Bir bir araya gelme bahanesi, sosyalleşme şekli, her ayrıntısıyla bir şölendir.

Elazığlısı, Malatyalısı, Anteplisi, Adıyamanlısı, Siirtlisi, Diyarbakırlısı… Hepsi çok iyi bilir bu şöleni. Çiğ köfte ve toplanması öyle çok sevilir ki 15 günde bir, haydi bilemedin ayda bir tekrarlanır bu ritüel.

Her toplanma bir başka akrabanın ya da dostun evinde olur. En az iki – üç aile, 15 – 20 kişilik olur bu toplanmalar. Normalde çoluk çocuk tarafından pek sevilmeyen akraba ziyaretleri, çiğ köfteli olunca iple çekilir.

Bu toplanmalar bir kültürün devamını sağlar, eş dost arasındaki bağı kuvvetlendirir, neşelendirir, keyiflendirir, memleket hasretini giderir. Birlikte yaşama kültürünü besler.

Peki başından sonuna bir çiğ köfte ritüeli nasıl olur? Öncelikle kimde toplanılacağı belirlenir. “Hep sizde yapıyoruz bu sefer bizde olsun”lar, “Benim dolapta hazır etim var”lar, “Allahın adını verdim bize gelin”ler havada uçuşur ve bir ev belirlenir.

Her gelen muhakkak eli dolu gelir. Bu gecelerin en önemli özelliklerinden biri de evin tatlıyla, ayranla, kolayla dolup taşmasıdır.

Hoş geldin, beş gittin, hal hatırdan sonra başlar çiğköftenin yoğrulma faslı… Çiğ köftenin yoğrulması için her aile grubunda belirli bir iki isim vardır. Yoğurum işlemi onların tekelindedir.

Salonun ortasına bir sofra bezi serilir, üzerine çiğ köfte tepsisi atılır. Malzemeler yoğurucunun etrafına dizilir. Çiğ köfte tepsisinin etrafına küçük çocuklar dizilir.

Önce soğan, sarımsak, salçalar, pul biberler, isotlar, kimyonlar dökülür tepsiye. Hafif hafif karıştırılır. Sonra kıyması eklenir ve uzun uzun yoğrulur.

Ardından assolist ince bulgur tepsiye eklenir ve amansız yoğurma işlemi başlar. Bu sırada çocuklar gözlerini ayırmadan yoğurma işlemini izlerler. Bulgurun dökülmesine yardım etmek, salçayı uzatmak, yoğurucunun terini silmek falan çocuklar için büyük gururdur.

Çiğ köfte kan ter içinde yoğrulurken ara ara su eklenir, ki bazıları buzla da yoğurur. Belli bir süre geçtikten sonra, çocuklar çiğköftenin ham halinden tatmaya başlarlar. O yoğurucunun arada verdiği ufak ham sıkımlar, tamamlanmış halinden daha çok keyif verir çocuklara.

Ardından son demlere doğru herkese sıkım sıkım tattırılır. Acısı nasıl, kıvamı nasıl, nabızlar yoklanır. Ona göre işleme devam edilir. Acı yiyemeyenler için az acılısı bir miktar ayrıldıktan sonra, son bir isot daha köfteye eklenir. Ejderhalık için ideal kıvama getirilir.

Ardından sofra kurulur, bir güzel yumulunur hep birlikte. Çiğ köftenin üzerine çay ve tatlı faslı başlar. Yenilir, içilir, şen kahkahalar eşliğinde muhabbet edilir. Eski hikayeler anlatılır, memleketten konuşulur.

Bir çiğ köfte ritüeli daha böylece tamamlanmış olur. Afiyet olsun!