Çocuklar Ev Dışında Tek Başına Var Olabilmeyi Öğrenmeli

Yeni okul sezonunun başlaması ile birlikte ilkokula yeni başlayan çocuklarda ve ailelerinde tatlı bir heyecan ve telaş var. Bu dönemde en sık rastlanan tablolardan biri de ‘okul fobisi\ayrılık anksiyetesi’ denilen problem.

Medical Park Samsun Hastanesi Psikologlarından Mustafa Güral, “okula yeni başlayan çocukların okul fobisi ve ailelerin çocuklarına yönelik hatalı davranışları” hakkında bilgi verdi. Güral, “Okula yeni başlayan çocuklar bu yaşa kadar yeterince sosyal uyaranla karşılaşmamış veya özbakım becerileri bakımından anneye bağımlılığını sürdürmüşler ise böyle yetişen çocuklarda okul fobisi daha sık rastlanmaktadır. Her çocuk hemen her ortama kolay uyum sağlayacak diye bir koşul ebette yok, ancak okula uyum konusunda sıkıntı yaşayan çocukların bu durumu ailelerinin çoğunlukla hatalı tutum ve davranışlarından ileri geldiğini söylemek yanlış olmaz” dedi.

Sınır koymayan anne babaların çocuklarına iyi bir lider olamayacağını belirten Güral “Aile yapısı gereği bazı çocuklar geniş aile içinde yetişmek durumunda kalırlar, bunun bir dezavantajı da ebeveynlerin çok başlılığıdır. Çocuk anne baba dışında, hatta belki en az anne ve babanın sözünün geçtiği diğer aile fertlerinin idaresi altındadır. Anneanne, babaanne dede gibi diğer bakıcıların sınır koymaksızın çocuğun ihtiyaçlarını karşılıyor olmaları bazen çocuğa dilediğini yapabileceğini öğretirken bazen de sorunlarla baş etme konusunda yetersiz kalmasına sebep olmaktadır. Çocuğunuza ancak iyi bir lider ve gereği kadar sınır koyarak özgüven aşılayabilir, onun gelişimini doğru tamamlamasını sağlayabilirsiniz” diye konuştu.

İLKOKUL VE ANAOKULUNA BAŞLADIĞI İLK ANLAR ÇOK ÖNEMLİ

Çocukların ev dışında tek başına var olabilmeyi tecrübe ettiği ilk anın okul deneyimi olduğunu belirten Psikolog Mustafa Güral, “Bu yüzden çocuğun ilkokul ve anaokuluna başladığı ilk anlar çok önemlidir. Hatta bu bazen çocuğun geri kalan hayatına etki edecek kadar ciddi bir mesele olabiliyor. Çocuğunuzun topluma uyum, okul başarısı ve iş hayatında etkisini görebiliyoruz” şeklinde ifade etti.

Aşırı korumacı ebeveynlerin çocuklarına okulda gerekli olacak yeterli bilgi ve beceriyi aktaramadığını vurgulayan Mustafa Güral, “Ebeveynler bu tavırlarıyla aslında çocuklarına güven aşıladıklarını düşünseler de okul hayatında bu çocuklar çoğunlukla yalnızlık, çaresizlik hisleri eşlik eder. Okula başlayacak olan çocuğun özbakım becerilerini kazanmış ve bunları tek başına yapabileceğine dair özgüveni tam olmalıdır” ifadelerini kullandı.

ÇOCUĞA DOĞAL ÖĞRENME ORTAMI HAZIRLANMALI

Psikolog Mustafa Güral sözlerine şöyle devam etti: “Tüm gün TV başında oturması, sürekli oyun konsollarıyla zaman geçirmesi çoğu zaman bakıcılarının işine gelir. Çocuk sessiz, sakin şekilde zaman geçirmektedir, ancak durum hiç de göründüğü kadar masum değildir. Çocuğun sorumluluğu öğreneceği yaşlar okul öncesi dönemden itibaren başlar. Okul da başlı başına sorumluluk ve sorumluluğun getirdiği problemlerle baş etme yeridir. Bu da ancak bir yandan okulda deneyimlerle öğrenilen bir durum olduğu gibi diğer yandan doğru anne-baba tutum ve özellikleri ile desteklenerek sağlanabilir. Çocuklarımızı yaşıtlarının yanında, doğal ortamında öğrenmesine zemini hazırlayacak olanlar, biz ebeveynleriz.”

MÜKEMMELİYETÇİ EBEVEYN TARZLARI

Mükemmeliyetçi ebeveynlerin çocuklarının aşırı kaygılı olduğu söyleyen Güral, “Sıradan olan okul korkusunu dahi ters giden büyük bir problem olarak algılayabiliyor. Ebeveynler, öğretmenin yetersiz ilgisini aşırı sorgulayabiliyor ya da diğer çocuklarla kıyaslamalara gidebiliyor. Bu durum çocuğun zaten var olan ve aslında olağan seyreden korkusunun şiddetini arttırır. Sonuçta, korku baş edilmeyecek kadar fazlalaşıyor. Ebeveyn tutumları dışında da okula başlarken çocukları olumsuz etkileyecek durumlar vardır. Bunlar travmatik deneyimler (hırsızlık, kaza, taciz, anne-baba ayrılıkları gibi), yakın bir aile ferdinin kaybı çocukları etkileyecek faktörlerdir” dedi.

Medical Park Samsun Hastanesi Psikologu Mustafa Güral açıklamasına şöyle devam etti: “Okul korkusu aslında olağan bir durumdur, çocuk için artık oyun oynamanın dışında başka faktörler devreye girmektedir. Öğretmenler, yeni ve yabancı bir çevre, tek başına var olacağı yeni bir ortam. Dolayısıyla bu kaygılandırabilir, ancak bu duruma karşı da yapılabilecek bazı şeyler var. Örneğin, okula başlayacağı dönemde ona maddi değeri olan şeylerle onu ödüllendirmek yerine ona güven aşılamak, motive etmek daha anlamlı olacaktır. Nasıl mı? Örneğin; ona artık okula gidecek kadar büyüdüğünü, büyümenin ona yakıştığını anlatın. Okul öncesinde onunla okul ile ilgili kaygılarını konuşun ve bunun aslında normal olduğunu anlatın. Olası problemleri nasıl çözeceğini, bunlara dair neler yapılabileceğini anlatabiliriz. Her şeyden önce kendi kaygılarınızla baş etmeye çalışın, çünkü çocuk sizi o sırada daha fazla gözlemleyerek güven almak isteyecektir. Siz ne kadar güven duyarsanız o kadar güven sağlarsınız.”

Psikolog Mustafa Güral, “Eğer çocuğunuzun 15 gün süresince okula uyum güçlüğüne dair gözlemleriniz devam ediyor ise okulun rehberlik servisinden ya da bir psikologdan mutlaka destek alınız” şeklinde sözlerini tamamladı.