Çocuklara okuma alışkanlığı kazandımak zor mu?

Birçok ebeveyn için çocuğuna kitap okuma alışkanlığı kazandırmak sorun olmuştur. Anne babalar, zoraki, sonuna ödüller koyarak, bazen tehdit ederek alışkanlık oluşturmaya çalışır. Ve sonrasında alınan kitaplar sadece raflarda kalan süsler olarak dururlar. Tüm bunlar o anlık kısa çözüm olsalar da, genelde çok işe yarar seçenekler olmaz.

Psikomola Bireysel ve Kurumsal Danışmanlık Merkezi’nden Çocuk ve Ergen Psikoloğu Uzm. Psk. Reyhan Uzun, anne babalara çocuklarının okuma alışkanlıklarını kazandırmada düşen görevlerin neler olduğunu anlattı:

“Önce biz anne baba olarak kitap okumayı hayatımızın parçası haline getirmeliyiz ki, çocuk da bunu görsün. Beraber kitapçıya gitmeliyiz, incelemesine izin vermeliyiz, oranın havasını solumalı, farkına varmalı, ellemeli, sadece alıp hazır getirmek dışında seçmeli, karar vermeli, beğenmeli, orada zaman harcamalı ve zaman içinde bundan keyif alır hale gelmesine destek olmalıyız. Yani örnek olmalıyız; çünkü çocuklar sözden çok davranışı dikkate alırlar. Söylenen değil, yapılan şey onlar için daha önemlidir.”

Okuma alışkanlığının ufak yaşlardan itibaren kazandırılması gerektiğini belirten Reyhan Uzun, bu noktada çocuk dünyaya geldiği andan itibaren harekete geçmek gerektiğinin altını çizdi:

“Çocuk dünyaya geldiği andan itibaren aynı oyuncak aldığımız, özenle kıyafet seçtiğimiz gibi kitaplar seçmeli ve onları odasında ulaşabileceği yerlere koymalıyız. Zaman zaman ona kitapları okumalı ve onların da resimlere bakmasına müsaade etmeliyiz. Dolayısıyla bu noktada seçilen kitapların da önemi çok büyük. En önemlisi çocuğumuza alacağımız kitabın çocuğumuzun yaşına uygun olması gerekir. 3 yaşındaki bir çocuğa 6 yaş çocuğuna hitabeden bir kitap alırsak hem dinlemekten keyif almaz hem de okuduklarını kafasında anlamlandırmakta zorluk çeker, dolayısıyla kitaplar onun için sıkıcı bir hal alır. Ufak yaşlarda bol resimli, az cümleleri olan, hayal gücünü destekleyen kitapları tercih etmek en doğrusudur.”

Kitap okuma alışkanlığı edindirirken önemli noktalardan biri de çocuğun yaşı:

“Bir diğer önemli noktada ufak yaştaki çocukların dikkat sürelerinin kısa olduğunu göz ardı etmemek gerekir, kitap okurken onların dakikalarca bizim gibi oturup odaklanmasını beklemek yanlıştır. Dikkat süreleri kısa olduğu için başlarda sürekli hareketli şekilde ve kısa sürelerle dinlerler. Bu süre kitap okuma davranışı devam ettiği sürece artmaya devam edecektir. Kitapları okurken okuduğumuz şeylere heyecan katarak, mimikler yaratarak ve sesli şekilde zaman zaman çocuğunda bunu göstermesine teşvik ederek okumak çocuğu hikâyenin içine sokmada etkili olacaktır.”