Türkiye’de 12 yaş üstü çocuklara 5 Eylül’den bu yana uygulanmaya başlanan Covid-19 aşısının 2. dozunun üzerinden üç ay süre geçen çocuklar için 3. doz hatırlatma aşının yapılmaya başlanmasıyla ebeveynlerde tedirginlikle birlikte bazı soru işaretleri oluştu. Liv Hospital Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Manolya Kara, Covid-19 virüsüne karşı hatırlatma dozunun önemine dikkat çekerek akıllara takılan soruları yanıtlıyor.
Hatırlatma (rapel) doz ile primer aşı sonrası gelişen bağışıklık yanıt güçlenecektir. mRNA Covid aşısı (Pfizer/BioNTECH) uygulanan çocuklarda genel olarak gözlenen yan etkiler; aşı uygulanan bölgede kızarıklık, hassasiyet, ateş, kırgınlık, kas ağrısı, mide bulantısı gibi hafif ve çoğunlukla ilk 48-72 saat içerisinde kendiliğinden geçen bulgulardır. 3. doz hatırlatma aşısından sonra ilk iki dozdan farklı bir yan etki beklenmiyor.
Aşılamada tercih edilen hatırlatma dozunun primer olarak yapılan aşı türü ile devam etmesidir. Ancak uygulanacak aşının yaş grubu için ruhsatlı olması şartıyla, hatırlatma dozu için farklı bir aşı kullanılabilir. Bununla birlikte dünya genelinde aşı etkinliği ve yan etki profili açısından kapsamlı çalışmalar mRNA Covid aşıları ile yürütülmüştür.
Erken veriler, omicron varyantının neden olduğu COVID-19'un önceki varyantların neden olduğu enfeksiyondan daha az şiddetli olduğunu gösteriyor. Bazı çalışmalarda hastaneye yatış, yoğun bakım ünitesine kabul ve hastane içi ölüm riskinin azaldığı görülmüştür. Bununla birlikte; omicron varyantının bulaşıcılığının yüksek olmasına paralel yüksek vaka hacmi, hastaneye yatış oranlarında artışa ve buna bağlı olarak ağır hastalık olgularının gözlenmesine; ayrıca sağlık sistemi üzerinde aşırı yüke neden olmaktadır.
Orijinal aşılar tarafından hedeflenen spike proteinlere yönelik antikor yanıtından kaçabilecek varyantlara karşı azalan bağışıklık ve azalan etkinlik olasılığı nedeniyle, ülkemiz dahil olmak üzere pek çok ülke tam aşılanmış bireyler için bir hatırlatma aşı uygulaması başlatmıştır.
Yakın zamanda belgelenmiş Covid-19 enfeksiyonu olan çocuklar (ilk aşı dozundan sonra teşhis edilenler dahil) akut enfeksiyondan iyileşip, izolasyon önlemlerinin sonlandırılmasının ardından aşı olabilirler.
Rutin olarak böyle bir öneri bulunmuyor.
Aşılar arasında bırakılması gereken süre klinik çalışmalar sonucu belirlenmiştir. Bu sürelerin dışına çıkılması önerilmez.
Evet, aşının dozunda herhangi bir değişiklik olmayacak.
12 yaşından büyük ergenler ve yetişkinler için önerilen doz; üç hafta (21 gün) arayla 0,3 mL'lik iki doz (30 mcg) kas içi uygulama şeklindedir. 5-11 yaş arası kullanımın onaylandığı ABD’de, bu yaş grubunda üç hafta (21 gün) arayla 0.2 mL'lik (10 mcg) kas içi uygulama önerilmektedir.
Yaş gruplarına göre doz önerileri kapsamlı çalışmalar sonucu belirlenmiştir.
Covid-19 aşılarına yönelik uzun dönemli yan etki öngörülmemektedir.