Çocuklarda akran zorbalığı, kalıcı tahribata neden olacak travmatik bir durum

Radikal Eğitim Kurumlarının veli bilgilendirme programı kapsamında "Akran zorbalığı ve ebeveyn tutumları" konusunda bilgiler veren Bornova Kampüsü Ortaokul Müdür Yardımcısı ve Rehberlik Uzmanı Görkem Şener, akran zorbalığının kısa vadede her iki taraf için de yıkıcı etkiler oluşturan ancak uzun vadede kişilik düzeylerinde kalıcı tahribata neden olacak travmatik bir durum olduğuna dikkat çekerek, velilere önemli uyarılarda bulundu.
İnsanların sağlıklı, mutlu bireyler haline gelmelerinde sosyal etkileşimin önemine işaret eden Şener, "Çocuk ilk doğduğu andan itibaren ailesi ile iletişim halindedir. Okul çağına geldiğinde çocuk ilişkiye girdiği çevreyi de genişletmiş olur. Çocukluğumuzu düşündüğümüzde birçoğumuzun hiç unutamadığı çocukluk anıları arasında akranlarımızdan birinin ya da birkaçının fiziksel veya duygusal olarak bizi örselemesi yer alır. Bazılarımız da zihninde ise diğerlerinin canını nasıl acıttığı ile ilgili sönük kareler hatırlıyor olabilir. Ebeveyn olduğumuzda bizim yaşadığımız benzer olayları çocuklarımızın da yaşadığına şahit oluruz. Zorbalık; güç eşitliğinin olmadığı, süreklilik gösteren, zarar verici ve rahatsız edici saldırgan davranışları tanımlamak üzere kullanılır. Akran zorbalığı ise bir ya da birkaç çocuğun zayıf olarak algıladıkları akranlarından birine, zarar vermek amacı ile sistematik olarak uyguladıkları sözel, fiziksel veya sosyal saldırganlıktır. Zorbalık fiziksel olduğu gibi (vurma, tükürme, saç çekme eşyalara, zarar verme vb.) hakaret etme, lakap takma, dedikodu yapma şeklinde sözel de olabilir." dedi.

Çocuklar neden akranlarına zorbalık yapar?
Zorbalığın sebeplerinin kişilere ve olaylara göre değişebildiğini belirten Şener, şöyle devam etti: "Bir grupta popüler kalabilmek için bazı çocuklar zorbalık davranışlarını sürdürebilirler. Çocuk evde zorbalığa şahit olmuş ve zorbalığa boyun eğildiğini gördüğünde, zorbalığın istediğini yaptırmak için bir yol olduğu mesajını almış olabilir. Örneğin, evde babası kendisine fiziksel şiddet uygulamıyor fakat annesine uyguluyordur. Annesinin babasından çekindiğini gören çocuk, babasının güçlü durumunu örnek alabilir. Genel itibariyle zorba çocuklar sevilmediğini düşünen, değersiz hisseden ve güçlü hissetmek için zayıfların acısından beslenen, yardıma ihtiyacı olan çocuklardır.
Zorba çocuklar kurban seçmekte maharetlidir. Kendileri ile mücadele edemeyecek çocukları hedef alırlar. Mağdur çocuklar; fıtraten daha yumuşak başlı, fazla lider ruhlu olmayan çocuklardır. Özünde hassas olan mağdur çocuklar ; zorbalığa uğradıklarında özgüvenlerinde düşüş, kaygı düzeylerinde artış yaşarlar. Kendilerini değersiz, sevilmeyen olarak görebilirler. Bu olayda dikkat çekmeyen şahitler vardır. Şahitler bir sonraki kurban olmamak için zorbaya “Dur”! diyecek girişimde bulunmazlar. Akran zorbalığı kısa vadede her iki taraf için de yıkıcı etkiler oluşturan ancak uzun vadede kişilik düzeylerinde kalıcı tahribata neden olacak travmatik bir durumdur."

Ebeveyn olarak neler yapılmalı?
Ebeveynlere uyarılarda bulunan Radikal Eğitim Kurumları Rehberlik Uzmanı Görkem Şener, "Çocuğunuzun başkalarına lakap takmasına veya alay etmesine kesinlikle izin vermeyin, bu konuda sıkı bir duruş sergileyin. Şiddet konusunda çocuğunuzla açık açık konuşun. Neyin şiddet olduğunu veya neyin olmadığını tartışın. Çocuklarınızın kimlerle birlikte olduğunu, nerelere gittiğini, ne tür etkinliklere katıldığını bilmek sizin en doğal hakkınız; evinize düzenlemeler getirerek evinizi çocuğunuz ve arkadaşları için cazip hale getirerek, ileride sorun olabilecek davranışlar için ipucu oluşturabilirsiniz. Son olarak eğer çocuğunuzun zorbalık yaptığını veya zorbalığa maruz kaldığını düşünüyorsanız mutlaka okulunuz rehberlik servisinden yardım isteyin." diye konuştu.