Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu nedir? Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu için ne yapmalı?

Kısaca DEHB olarak tabir edilen dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu rahatsızlığı, sıklıkla okul öncesi yaştaki küçük çocuklarda görülen bir davranış bozukluğu olarak tanımlanabilir. Bu rahatsızlığın tam olarak kesin ve net bir sebebi maalesef ki yoktur. Bazı araştırmalar neticesinde bu hastalığın ortaya çıkmasına sebep olabilecek etkenler bulunmuş ve bu etkenler göz önünde bulundurularak tedavi seçenekleri ortaya çıkmıştır. Günümüzde tedavisi var olan bir rahatsızlık çeşididir.

Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu nedir?

Çocukların öz kontrolünü etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörlerden biri de aşırı hareketlilik ve dikkat eksikliğidir. Yerinde duramama, bir yerde uzun süre oturamama gibi durumlar hiperaktivite olarak tabir edilmektedir. Ayrıca bu tür davranışlar dürtüsel bozukluk olarak da ifade edilmektedir. Herhangi bir görev verildiğinde o göreve odaklanamama, sürekli dikkatin dağılması, bir yerde çok fazla sabit kalamama, aşırı hareketlilik gibi durumlar sonucu ortaya çıkan nörogelişimsel bozukluk, çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olarak tanımlanmaktadır.

Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu nasıl anlaşılır?

Yaygın olarak küçük yaşlardaki çocuklarda görülen dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu rahatsızlığına (DEHB) neden olabilecek birçok farklı unsur mevcuttur. Anne ve babalar çocuklarını yakından gözlemleyerek onlarda bu tür davranışsal bir bozukluk olup olmadığını kontrol edebilir. Günümüzde bu konuda uzmanlaşmış pek çok hekim, bu rahatlıkla ilgili erken teşhisin önemini vurgulamaktadır.

Her hastalıkta olduğu gibi bu tür rahatsızlıklarda erkenden teşhisin konulması ve tedavi sürecinin başlaması oldukça önemli bir konudur. Çocuklarda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olup olmadığını anlamak için bazı temel işaretlere bakılması gerekir. Bu önemli işaretler ise genel olarak şu şekildedir:

• Çocukların durduk yere sağa sola koşturması
• Yerinde duramama veya gereğinden fazla hareketli olması
• Sakin bir biçimde kalmak yerinde sıklıkla elini ve ayağını oynatması
• Herhangi bir iş verildiğinde tam olarak odaklanamaması
• Herhangi bir isteği olduğunda bunu erteleyememesi
• Gereğinden fazla konuşması ve sıklıkla başkasının sözünü bölgesi gibi işaretler, çocuklarda DEHB bozukluğu rahatsızlığının olduğunu göstermektedir.

Çocuklarda dikkat eksikliği nedenleri nelerdir?

Çocuklarda özellikle küçük yaşlarda olan çocuklarda dikkat eksikliği problemi yaygın olarak görülmektedir. Dikkat eksikliği olan çocuğun özellikleri, adaptasyon sorunu yaşamayan çocuklara göre çok farklıdır. Bu problem konusunda birçok farklı neden sayılabilmektedir. Çevresel unsurlardan psikososyal unsurlara kadar birbirinden farklı durumlar, çocuklarda dikkat eksikliğine neden olabilmektedir. Önemli olan bu duruma yol açan etkenleri bulmak ve bu doğrultuda hareket etmektir. Çocuklarda dikkat eksikliği nedenleri genel olarak şu şekildedir:

• Anne adayının gebelik sürecinde alkol ya da sigara kullanması
• Anne adayının gebelik döneminde çevresel unsurlara maruz kalması
• Çocuğun zamanında önce doğması
• Çocuğun bebeklik döneminde anne sütünü yeterince içememiş olması
• Ebeveynlerin birinde veya her ikisinde psikolojik kökenli rahatsızlıkların öyküsü
• Anne adayının gebelik sürecinde düşük doğum riski taşıması
• Bebeğin doğumdan sonra beyninde hasar oluşması

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuğa nasıl davranılmalı?

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklara yaklaşırken oldukça dikkatli olunması gerekmektedir. Çocuğa bağırmak veya öfkelenmek son derece yanlış bir davranıştır. Uzmanlara göre DEHB bozukluğu bulunan çocukların bir an önce tedaviye başlaması gerekir. Tedaviye ek olarak ise ebeveynlerin üzerine düşen görevler genel olarak şöyledir:

• Çocuklar için konulan kuralların net bir şekilde ifade edilmesi ve gerekirse yazılı olarak bir yere asılması
• Çocuğun üzerine çok gidilmemesi ve sabırlı olunması
• Çocuğun davranışlarının farkında olunduğunu belirten tavırların sergilenmesi
• Olumsuz bir davranış sonrası çocuğa ceza vermek yerine hoşgörü ile yaklaşılması
• Çocuğa olan davranışların yararlı olabilmesi için çok fazla nasihat içeren konuşmaların yapılmaması, çocuğun psikolojik rahatlığı açısından oldukça önemlidir.