Çocuklarda en sık görülen beslenme ve yeme bozuklukları nelerdir, nasıl başa çıkılır?

Yeme bozukluğu, aşırı yemek yeme, yeterli beslenmeme veya vücut ağırlığı ile ilgili aşırı endişe duyma durumlarını kapsayan bir rahatsızlıktır. Çocuklarda sıkça görülen yeme bozukluğu problemleri genellikle 3. aydan sonra gelişen ve ergenlik ile birlikte ortadan kalkması beklenen bir durumdur. Özellikle bebeklik dönemlerinde meydana gelen yeme bozukluğu, tedavi edilmezse gelişim geriliği gibi sağlık sorunlarına neden olabilir.

Hangi Tür Beslenme ve Yeme Bozuklukları Görülebilir?

Beslenme ve yeme bozuklukları altı farklı şekilde görülebilir.

Pika: Gıda niteliği taşımayan ve yenilebilir olmayan maddelerin tüketilmesi şeklinde görülebilen bir yeme bozukluğudur. Pika rahatsızlığı yaşayan çocuklar, en az bir ay süreyle besin değeri olmayan maddeleri tüketirler. Pika rahatsızlığı yaşan bir çocuk toprak, kum, kağıt vb. besin değeri olmayan maddeler yiyebilir. Pika, çocuklarda ciddi sağlık sorunlarına neden olabileceği için müdahale edilmesi gerekir.

Geri Çıkarma: Bireylerin beslenmek için tükettiği besinleri geri çıkartmasıdır. Geri çıkarma halk arasında geviş getirme olarak da bilinmektedir. Geri çıkarmanın uzun sürmesi halinde sağlık sorunlarının oluşması muhtemeldir.

Kaçıngan/ Kısıtlı Yiyecek Alımı Bozukluğu: Kısıtlı yiyecek bozukluğu yaşayan çocuklar, yeterli besin tüketmekten kaçınırlar. Bu gibi durumlarda belirgin bir beslenme eksikliği görülür.

Anorexia Nervoza: İştah kaybı anlamına gelir. Anorexia hastalığı yaşayan bireyler, vücut ağırlıklarının fazla olduğunu düşünürler ve kilo almayı güçleştiren davranışlarda bulunurlar. Bu durum bireylerde, ciddi kilo kaybının gözlenmesine ve sağlık sorunlarının yaşanmasına yol açar.

Blumia Nervoza: Halk arasında manken hastalığı olarak da bilinen blumia nevroza problemi yaşayan bireyler, aşırı bir şekilde yemek tüketirler ve sonrasında kilo alma korkusuyla besinleri geri çıkartırlar.
Tıkınırcasına Yeme Bozukluğu: Obeziteye sebep olabilecek bir yeme bozukluğudur. Bu bozukluğu yaşayan bireyler olağandan fazla ve hızlı yemek yerler. Bu bireyler, bedenleri hiçbir açlık hissetmediği halde yemeye devam ederler.

Yeme Bozukluğunun Birçok Nedeni Olabilir

Yeme bozukluklarının çeşitli nedenleri olmakla birlikte bunun için özgün bir neden bilinmemektedir. Yeme bozuklukları ruhsal kaynaklıdır ve bedensel belirtiler ön planda gibi görünse de ciddi ruhsal sorunlarla birliktedir. Beslenme bozuklukları tıbbi nedenlerden dolayı da olabilir. Çocukların sindirim sistemlerinde görülen birtakım sağlık sorunları yeme bozukluğunun nedeni olabilir. Tıbbi sorunlar dışındaki nedenler psikolojiktir.

Geri çıkarma, ebeveynlerinin dikkatini çekmek amacıyla ortaya çıkan bir sorun olabildiği gibi pika sorununun temelinde ise aşırı kaygı durumu yatar. Anne – çocuk arasındaki ilişkinin sağlıklı bir şekilde oluşturulmaması da beslenme ve yeme bozukluğunun nedenlerinden biri olabilir.

Ebeveynler Nelere Dikkat Etmeli?

Beslenme süreçlerinde, ebeveynlerin yanlış tutumları özellikle bebeklerin bazı gıdaları reddetmelerine neden olabilir. Yeme bozukluklarından korunmak için ebeveynlerin kendi yemek yeme alışkanlıklarınının çocukları nasıl etkileyeceği konusunda eğitilmesi gerekir.

Beslenme ve yeme bozukluklarının önlenebilmesi için şu önlemleri alabilirsiniz:

• Beslenme sırasında çocukların ilgisini dağıtacak eylemlerden uzak durulmalıdır. Televizyon ya da tablet ile meşgul olan çocuklar, beslenmeye odaklanamazlar ve yeme bozuklukları yaşayabilirler.

• Bebeğinizi beslemek için zorla ağzını açtırmaya çalışmamalısınız. İdeal beslenme çok fazla yemek değil doğru beslenmektir.

• Yemeğin hızlı bir şekilde bitirtilmesi için baskı yapılmamalıdır.

• Yemek tabağının tamamen bitirilmesi, her zaman doğru olmayabilir. Doyduğunu belirten çocuklara besin verilmeye devam edilmesi doğru değildir.

• Çocukların besinlere dokunmasına izin verilmelidir. Kaşık tutulması öğretilmeli ve çoçuğun besinleri tek başına tüketmesine müsaade edilmelidir.

•Bebeklikten itibaren çocuğun çok veya az yemek yemesi ve kilosu sürekli gündemde tutulmamalı ve bu konuda konuşulmamalıdır.

Yeme Bozukluklarının tedavisi oldukça kapsamlıdır. Amaç öncelikle sağlığı tehdit edici zararları durdurmak; duygusal donanımı güçlendirmek, kiloyu dengelemek ve yeme davranışlarını düzenlemektir. Zihinsel, fiziksel ve sosyal anlamda birçok soruna neden olabilen beslenme ve yeme problemlerinin bir aydan uzun süre devam etmesi durumunda geciktirmeden uzmana başvurulması gerektiği unutulmamalıdır.

Sağlıklı ve mutlu günler dilerim.

MİNE AĞIR
Özel Eğitim Öğretmeni ve Psikolog
Web Sitesi
Instagram