Çocukluk çağında üfürüme dikkat: Kalp üfürüm belirtileri nelerdir?

Kalpte, kanın hızlı ya da olağan dışı hareketleri sonucu işitilen ses dalgalarına kalp üfürüm sesleri denir. Özellikle çocuklarda üfürüm çok sık rastlanan bir durumdur. Kalpte görülen üfürümler genelde masum olsa da mutlaka çocuk kardiyolojisi uzmanı tarafından da değerlendirilmelidir.

Kalpte Üfürüm Nedir?

Kalbin stetoskop denilen dinleme aleti ile muayenesi sırasında normal kalp seslerine ek olarak duyulan ve üfleme sesine benzeyen seslerin genel adıdır.

Çocuklarda Üfürüm

Çocukların kalbi normal olsa bile üfürüm olması muhtemeldir. Buna da masum üfürüm adı verilmektedir. Çocukların büyük çoğunluğunda duyduğumuz üfürüm genellikle erişkin yaştan önce kaybolur. Bu bir hastalık olmadığı gibi tedaviye ya da ilaç kullanımına ihtiyaç duyulmaz. Bazen kalp için problem yaratmayacak kadar da önemsiz olabilmektedir. Çocuklar bu durumda diğer yaşıtlarından farklı olmadığı gibi aktif ve sağlıklı yaşam sürmeye devam edebilmektedir. Kalpte üfürüm yetişkin insanlarda pek rastlanan bir durum olmamakla birlikte, bebeklerde ve çocuklarda daha sık görülmektedir.

Üfürüm 2 yerde görülür;

1. Damar içinde
2. Kalp içinde

Damar içinde olan üfürümler;

1. Damar genişlemesi (anevrizma);
Örneğin; hasta anjio olduktan sonra kasıkta şişlik ve damar genişlemesi oldu ise doktor stetoskobu hastanın karnına veya kasığına koyarsa üfürüm duyabilir. Yani üfürüm duyuyorsa o damarda sorun var demektir.

2. Damar tıkanıklığı;
Tıkanıklık küçük damarda ve tam ise üfürüm duyulmamaktadır. Çünkü üfürüm duyulması için kan normal akışının bozmuş olması gerekmektedir.

3.İki ayrı damarın birbirleri ile uyuşmayan bağlantıları;
İki damarın normal olmayan, sonradan veya doğum sırasında görülen uyumsuz bağlantıları da üfürüm yapabilmektedir. Örneğin; böbrek yetmezliğinde kollarda ve bacaklarda açılan fistüller içinden kan geçerken de üfürüm olayı gerçekleşmektedir. Bu fistüller tıbbi müdahale yapılmadan da oluşabilmektedir. Böyle durumda basıncı daha yüksek olan atar damardaki temiz kan fistül içinden toplardamara geçmektedir. Böylece kan kalbe geri dönmekte ve daha da hızlı çalışmaktadır. Böyle durumlarda da çarpıntı hissi yaşanmaktadır. Fistül tedavi edilmezse kalpte yetmezlik meydana gelerek büyük bir sorun oluşturmaktadır.

Kalp içinde olan üfürümler;

En bilindik üfürümlerdir ve bu hastalıklardan meydana gelir;

1. Kalp kapak hastalıkları
2. Kalp delikleri
3. Kalp tümör ve kanser türleri

Üfürümler, tehlikeli olmalarının yanı sıra masum üfürümler diyebileceğimiz türleri de vardır. Yapısal bozukluklar olmadan da üfürüm hissedilebilmektedir. Örnek vermek gerekirse; tiroid hastalıkları, ilerleyen kansızlık durumu ve kullanılan bazı ilaçlar üfürüm sebebi olabilmektedir. Dikkat edilmesi gereken üfürüm, yapı olarak meydana gelen hastalıklarda görülen üfürümlerdir.

Şu kapak türlerinde üfürüm görülmektedir;

• Aort kapak
• Mitral kapak
• Pulmoner kapak
• Triküspit kapat

Kalp delikleri ise şunlardır;

• Kalbin atriumlar arasındaki delik
• Kalbin ventrikülleri arasındaki delik

Kalpte üfürüm neden oluşur?

Konu hakkında şüphesiz en sık sorulanlardan biri de “Kalpte üfürüm neden oluşur?” sorusudur. Ateş veya kansızlık gibi durumlarda üfürüm duyulması normaldir. Buna fonksiyonel üfürüm de denilmektedir. Ateş düştüğünde ya da kansızlık tedavi edildiğinde çocukta duyulan fonksiyonel üfürüm ortadan kalkmaktadır. Bunun dışında çocuklarda doğumsal kalp hastalıları sebebi ile üfürümlere rastlanmakta ve genellikle çocuk doktorları teşhis edip çocuk kardiyoloğuna sevk etmektedir. Üfürüm her zaman masum veya fonksiyonel olmayabilir. Kalp kapaklarında odacıkların birbirinden ayrılmasını sağlayan duvarlarda odacıklarda çeşitli bozukluklar, tıkanıklıklar, delikler olabilmekte veya anne karnındayken normalde olması gereken ama doğduktan sonraki adaptasyon sonrasında kapanması gereken bazı yapılar değişim sürecini geçirememiş olduğu için bozukluklar meydana getirebilmektedir. Bazen yüzde bir oranında doğuştan gelen veya sonradan edinilen bir kalp hastalığı da olabilmektedir. Doğumsal kalp hastalığı şüphesi olduğu zaman çocuk kardiyoloğu elektrokardiyografi çekmekte ve sonrasında ekokardiyografi ile kesin tanısı konmaktadır. Kalpte delik, kapaklarda darlık, kapak bozukluğu gibi durumlarda kalpte üfürüm duyulması da mümkündür.

Kalp üfürüm belirtileri nelerdir?

Üfürüm, kendi başına belirti göstermemektedir. Ancak kalp hastalığı sonucu meydana gelmiş ise o hastalığa özgü belirtiler göstermektedir. Kalp hastalığı, bebeklerde ve çocuklarda farklı belirtiler ortaya çıkarmaktadır.

Bebeklerde kalp üfürüm belirtisi;

• İyi emememe
• Kilo alamama
• Sık nefes alma
• İnleme
• Sıkça akciğer enfeksiyonu geçirme
• Gelişim geriliği
• Morarma
• Sırtta ödem
• Aşırı terleme olarak görülmektedir.

Çocuklarda kalp üfürüm belirtileri; spor yaparken, efor sarf ettiği zaman ortaya çıkmaktadır. Bu belirtiler;

• Gözlerde kararma
• Göğüs ağrısı
• Çarpıntı hissi
• Ritim bozuklukları
• Halsizlik
• Çabuk yorulma
• Bayılma ya da bayılma hissi
• Ayakta şişme ile kendini gösterebilir.

Tüm bu sayılan belirtiler ve bulgular kalp dışındaki diğer hastalıklarda da ortaya çıkabileceği için üfürüm sesi duyulan çocukları, çocuk kardiyoloğuna göstermek için acele davranılmalıdır. Çocuk kardiyoloğu stetoskop cihazı ile ayakta muayene ederek, kalp ritimlerini ve seslerini dinleyip, ona göre ne yapılması gerektiğine karar vermektedir. Üfürüm duyulduğu zaman çocuk kardiyoloji bölümünde ekokardiyografi yani kısa adıyla EKO çekilmektedir. Ekokardiyografi cihazı ile kalbe ses dalgaları yollayarak yansıyan dalgaları görüntü haline getirmektedir. Çocuk kardiyolojisi bu sayede kalpte oluşan darlık, delik, kapak bozukluğunu, kompleks yapısal bozukluklarını teşhis ederek rapor haline getirmekte ve uygun olan tedavi yöntemini uygulamaktadır. Üfürüm korkulacak bir rahatsızlık olmamakla birlikte tedavisi mümkün olan bir rahatsızlık türüdür.