TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş'un Anayasa'nın 3. maddesiyle ilgili çıkışı gündeme damgasını vurdu. Halihazırda devam eden 'yeni anayasa' tartışmalarının yanına bir de 3. madde tartışması eklendi. Ancak Kurtulmuş'a hemen her kesimden tepki geldi.
Kurtulmuş, geçtiğimiz günlerde Gazi Üniversitesi'nde yaptığı konuşmada Anayasa'nın 3. maddesinin değişmesi gerektiğini savunurken şunları söylemişti:
"Bizim anayasa anlayışımızda da devlet anlayışımızda da bu devletin aslı millettir. Devlet aygıtı milletin işlerini iyi yönetmek için kurulan mekanizmadır. Bu çerçevede Anayasa'da aslolan, milletin ihtiyaçlarının dile getirilmesi ve anlatılmasıdır. Çok sıradanmış gibi görünen devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü tabiri, Anayasa'da yer alan ve hepimizin çok sık kullandığı... Doğrudur ama bu perspektiften baktığınızda değiştirilmesi gerekir. Çünkü devletin ülkesi olmaz, devletin milleti olmaz. Bu metin milletin devleti ve ülkesiyle bölünmez bütünlüğü şeklinde ifade edilmelidir."
Kurtulmuş'un bu sözlerine başta muhalefet cephesi olmak üzere birçok siyasiden tepki gelirken AK Parti'nin kurucularından ve eski bakanlardan Hüseyin Çelik de sert bir açıklamaya imza attı. Sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada Kurtulmuş'a sert sözlerle yüklenen Çelik şunları kaydetti:
"TBMM, hiçbir dönem bu kadar etkisiz ve yetkisiz olmamıştı. Has Parti başkanı iken AK Parti’ye ve Sayın Erdoğan’a demediğini bırakmayan Sayın Kurtulmuş, arkadaşlarını satarak AK Parti’ye yamanmış ve bugün Meclis Başkanı! Kendisi 3. madde tartışması başlattı. Ayar verildi! Sonra ÇARK!"
Bu arada Cumhurbaşkanı Başdanışmanı ve Cumhurbaşkanlığı Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum da Anayasa'nın 3. maddesinde Kurtulmuş'un değişmesi gerektiğini savunduğu “ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü” ifadesinin tartışılmasının "yersiz ve sorunlu" olduğunu ifade ettiği bir açıklama yaptı. Uçum açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"Türkiye (Cumhuriyeti) Devletinin “ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü” hükmü hem semantik olarak hem de anayasal teori açısından çok doğru bir ifadedir. Tartışmaya açılması hem yersizdir hem de sorunludur. O nedenle ilk dört maddenin diğer esasları gibi bu konu da tartışma dışıdır."
BİR PAZAR GÖRÜŞÜ:
— Mehmet Uçum (@mehmetucum) October 13, 2024
Anayasanın, “Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür” hükmü madde kenar başlığında da yer aldığı üzere devletin bütünlüğüne ilişkindir.
Bir ulusun/milletin ülkesiyle ve devletiyle birlikte varlığını koruması ancak egemen devletin,…
Tartışmalar büyürken Numan Kurtulmuş'tan da yeni bir açıklama geldi. İsviçre’de gazetecilere yaptığı açıklamada, yeni anayasa çalışmasında ilk 4 maddeyle ilgili bir tartışmanın söz konusu olmadığını belirten Kurtulmuş şöyle konuştu:
"Bugüne kadar anayasa ile ilgili konuşmaktan hep çekindim. Partiler arasında güzel bir birliktelik olursa, bizim zihnimizden geçen, TBMM'de 400'ün üzerinde oyla anayasa geçsin. İlk 4 madde ile ilgili herhangi bir tartışma söz konusu değildir. İlk 4 madde hakkında tartışma başlatılması sürece zarar verir. 3'üncü madde ile ilgili tartışma tamamen algı yönetimidir."