Çok Uluslu Süper Lig

Spor Toto Süper Lig'de yer alan 18 kulübün kadrolarında 159 yabancı oyuncu bulunuyor. Bu 159 oyuncu 43 farklı ülkeden geliyor. Yabancı oyuncuların kıtalara dağılımında Avrupa 76 futbolcuyla ilk sırayı alırken, Afrikalılar 49, Latin Amerikalılar 30 oyuncuyla onları izliyor. Kuzey ve Orta Amerika'dan 3, Asya'dan ise sadece 1 oyuncu ligimizde forma giyiyor. Her ne kadar hâlâ ilk sırayı korusalar da Brezilyalıların sayısı azalırken, Fransızlar ve Afrika kökenlilerde ciddi bir yükseliş göze çarpıyor. İlk 8 hafta itibariyle farklı kulüplerdeki 17 yabancı oyuncu hiç süre almazken, 37 oyuncu ise en fazla 3 maçta görev yaptı. Kulüpler ilk on birlerinde 6 yabancı futbolcu kullanma hakkına sahipken, ellerindeki ithal isimleri kenarda bekletip, yerlileri kullanmaktan kaçınmadı. Türkiye Futbol Federasyonu Basın Departmanı tarafından hazırlanan TamSaha Dergisi'nden Cem Çetin'in hazırladığı dosyaya göre Spor Toto Süper Lig'in çok uluslu bir lig olduğunu ortaya koyuldu. Hazırlanan dosyada dikkat çekilen noktalar ve öne çıkan rakamlar şöyle:Spor Toto Süper Lig'de mücadele eden 18 kulübün, sezon başı itibariyle kadrolarında 159 yabancı futbolcu bulunuyor. Her kulübün en fazla 10 yabancıya (6+0+4) lisans çıkartma hakkının olduğu göz önüne getirilirse, hemen hemen her kulübün ithal oyuncu kontenjanını yüksek oranda kullandığı düşünülebilir.Ortaya çıkan bu tabloda, üzerinde durulması gereken bazı önemli ayrıntılar var. Bunlardan bir tanesi, yabancı oyuncuların ülkeleri. 159 oyuncu 43 farklı ülkeden geliyor. Ülke çeşitliliği bir zenginlik olarak görülebilir ama "Böyle bir çeşitlilik Türk futboluna bir şey kazandırıyor mu?" sorusunu da sormak gerekiyor. Her zamanki gibi Brezilyalılar listenin başında. Ancak Sambacıların sayısında gözle görülür bir düşüş var. Süper Lig'de Brezilyalılar "OUT" durumuna düşerken, Fransız ve Afrikalılar "IN" pozisyonunda. FRANSIZLAR REVAÇTAAvrupa ülkeleri içinde en çok oyuncu ihraç eden ülke konumundaki Fransa, artık Türk pazarında da boy gösteriyor. Bugüne kadar ligimizde top koşturan tek tük Fransız varken, bu sezon itibariyle 8 Fransız, ekmek parasını bizim topraklardan çıkartıyor. Bu sayı Fransa'da doğup, futbolu orada öğrenen ancak millî tercihlerini ailelerinin geldiği topraklar lehine yapan Afrikalılarla daha da yükseliyor. Ülkemiz futboluyla tanışan Fransızlar içinde, hiç şüphe yok ki, en dikkat çekeni Trabzonspor'da forma giyen Florent Malouda. Sezon başında İngiltere'nin Chelsea kulübünden transfer edilen 33 yaşındaki Fransız oyuncu, kariyerinin son 10 yıllık döneminin 4 sezonunu Olympique Lyon'da, 6 sezonunu ise Chelsea'de geçirdi. Fransa Millî Takımı'nda da tam 77 defa görev alan böyle kariyerli bir Fransızın, yeni sezon için tercihini Türkiye lehine yapması hem Trabzonspor için hem de Süper Lig için büyük bir prestij vesilesi. Bu sezon Süper Lig'le tanışan bir başka ünlü Fransız, Sebastian Frey. Futbol hayatının büyük bölümünü İtalya'da geçiren 33 yaşındaki Frey, şimdilerde Bursaspor'un kalesini koruyor. Malouda kadar Fransız futbolunun vitrinine çıkmasa da kaliteli bir file bekçisi olarak İtalya'da popülerliği yakalamış bir Fransız. Bu ikili dışında, ülke futboluyla tanışan bir başka önemli Fransız oyuncu da Sebastien Puygrenier. Fransa Ligi'nde Nancy ve Monaco'daki istikrarlı futboluyla ön plana çıkan tecrübeli stoper, bir dönem Rus kulübü Zenit'te de forma giymişti. Çaykur Rizespor'un renklerine bağladığı Ludovic Sylvestre'yi de göz ardı etmemek gerekiyor. Clairefontaine patentli bir futbolcu olan Sylvestre, kısa bir dönem Barcelona'da oynadıktan sonra, kariyerinin 4 yılını Çek Cumhuriyeti'nde, 3 yılını İngiltere'de geçirdi.FİLDİŞİLİLER TÜRKİYE'DESüper Lig kulüplerinin yabancı tercihinde "IN" kategorisine giren Fransızlar dışında Afrikalı kıtasından oyuncular da var. Her Süper Lig kulübünün kadrosunda en az bir Afrikalı bulunurken, genel toplamda 11 Afrika ülkesinden 49 oyuncu ligimizde top koşturuyor. Bu da tüm yabancıların toplamında 3'te 1'lik bir oranı yansıtıyor. Kulüplerimiz en çok Kamerun (9), Nijerya (9), Senegal (9) ve Fildişililere (8) ilgi gösteriyor. Bu 4 ülkeden ülkemize gelen 35 futbolcu var. Halbuki bu sayı 3 sezon önce 20'ydi. 3 yıllık süre zarfında en dikkat çekici artışı Fildişi ve Senegalliler gerçekleştirdi. Bu iki ülkenin toplamı 6'dan 17'ye yükseldi. Drogba, Zokora, Gosso ve Eboue gibi yıldız isimlerin Süper Lig'e transferleriyle, Türkiye pazarı Fildişililer için çok cazip hale geldi.Fildişililer için kullanılan ifadeler Senegalliler için de geçerli. 3 sezon önce Süper Lig'de sadece 2 futbolcuyla temsil edilen Senegal futbolu, şimdilerde 9 toplamını buldu. Bu süreçte en büyük farklılık, Fildişi'nin yıldız isimleri Türkiye'ye gelirken, Fenerbahçeli Moussa Sow dışında, Senegal futbolundan çok önemli isimlerin Süper Lig'de top koşturmamamsı. Bütçesi sınırlı olan kulüpler, fiyatları makul olan ve futbolu Fransa'da öğrenmiş görev adamı niteliğindeki Senegallileri tercih ediyor. Süper Lig'deki diğer Afrikalılar ise Fas (4), Cezayir (3), Kongo (2), Mali (2), Çad (1), Gana (1) ve Angola'dan (1) geliyor. Bu ülkeler içinde Fas ve Cezayirli futbolcu sayısındaki artış dikkat çekiyor. BREZİLYALILAR GÖZDEN DÜŞÜŞTÜLERKulüplerin yabancı tercihindeki "IN"lerden "OUT" olanlara geçelim. İlginçtir, bu kategorinin başını Brezilyalılar çekiyor. Bundan önceki sezonlarda 20'nin pek altına inmeyen Brezilyalı futbolcu sayısı, bu sezon itibariyle sadece 14. Sezon başı itibariyle kulüpler, sadece 3 yeni Brezilyalıyı (Cicinho, Roman Motta, Jaja) kadrolarına kattı. Sambacıların popülerliklerini yitirmesinin nedeni olarak, son yıllarda ülkemize gelenlerin beklenen performansları sergileyememeleri gösterilebilir. Sezon başı itibariyle Fenerbahçe'de Cristian, Elazığ'da Bilica, Eskişehir'de Dede, Kayseri'de Jaja ve Bobo, Trabzonspor'da Alanzinho, Beşiktaş'ta Dentinho formsuz ya da sakat olduklarından teknik direktörlerinden çok fazla süre alamıyor. Bir diğer neden de kulüplerin Sambacıların Avrupa versiyonu konumundaki Portekizlilere yönelmesi olabilir. Portekiz, Süper Lig'de en çok yabancı oyuncusu olan ikinci ülke durumunda. "OUT" kategorisindeki diğer yabancılar, Çekler, Polonyalılar ve Slovaklar. Üç sezon önce, Süper Lig'de bu 3 ülkeden 24 oyuncu varken, 2013-14 sezonunda bu toplam 11'e gerilemiş durumda. Çok ciddi bir düşüş söz konusu. Mevcutların durumu da pek iç açıcı değil. Ara sezonda bu toplam, yeniler gelmediği takdirde daha da düşebilir. Bu arada Sırp futbolcu sayısında bir yükseliş söz konusu. Ancak bu gelişmeyi genele yaymak doğru olmaz. Çünkü bu 9 Sırp'tan 4 tanesi Gençlerbirliği'nde forma giyiyor. Bu satırları okuyan futbolseverler, "Ne oluyor da, ülkelere göre bu yabancı sayıları bu kadar çok inişli çıkışlı olabiliyor" şeklinde bir soru sorabilir. Kulüplerin yabancı oyuncu seçimleri, belli bir sistemin ürünü olmadığından, ortaya böyle bir tablo çıkıyor. Halbuki, Avrupa futbolunun önde gelen liglerinin her birinin kendine has özellikleri var. Bu özellikler ülkelerin ekonomik durumları ve kültür yapılarına göre şekilleniyor. İspanya Ligi'nin yabancıları içinde Arjantinliler ağırlıkta. Fransa Ligi'nde Afrikalılar cirit atıyor. İngiliz kulüplerinin tercihi, Batı Avrupalı futbolcular oluyor. Alman kulüpleri Doğu Avrupa bloğundan gelenlere kapılarını açmakta tereddüt etmiyor. İtalya ise Güney Amerikalılara (Arjantin/Brezilya) daha yakın. Bizimse böyle bir kimliğimiz yok. Bir dönem Güney Amerikalılar çok popülerken, daha sonra bu koltuğa Afrikalılar oturabiliyor. Zaman zaman da Doğu Avrupa ülkelerinden gelenlerin sayıca artışına şahit oluyoruz. Halbuki, başta Bosna-Hersek olmak üzere, Yunanistan, Ukrayna, Azerbaycan, Bulgaristan, Gürcistan gibi kültürü bize yakın ülkelerden daha çok futbolcu transfer edilebilir. Asyalıları da unutmamak gerekir.OTURAN YABANCILAR Bu arada 6+0+4 kuralında kulüpler bazı yabancı oyuncularından hiç yararlanmıyor. Bu yaklaşımı sayısal değerler açık bir şekilde ortaya koyuyor. İlk 8 hafta itibariyle farklı kulüplerdeki 17 yabancı oyuncu hiç süre almazken, 37 oyuncu ise en fazla 3 maçta görev yaptı. Bu arada şu gerçeğin de altını çizmek gerekiyor; kulüpler ilk on birlerinde 6 yabancı futbolcu kullanma hakkına sahipken, ellerindeki ithal isimleri kenarda bekletip, yerlileri kullanmaktan kaçınmıyor. İlk 8 hafta sonunda elindeki yerlilere en çok güven kulüplerin başında Akhisar Belediye Gençlik ve Spor geliyor. Akhisarlılar; ligin ilk 8 haftasını, ilk on birinde düzenli olarak 3 yabancıya (Bruno, Niasse ve Sonko) yer vererek geçirdi. Kadrosunda 6 ithal isim bulunduran Egeliler bunlardan ikisine (Luciano Guaycochea ve Alessandro Riedle) henüz hiç şans vermezken, birini (Sesar) de 3 maçta ikinci yarılarda sahaya sürdü. Akhisar BGS gibi Medical Park Antalyaspor da ilk 8 haftada düzenli olarak 3 yabancısını (Isaac, Diarra ve Baros) kullandı. Bu süre zarfında Güneyliler, 2 ithal ismi (Janda ve Ziziç) hiç düşünmedi. Elazığspor da ilk 8 haftada yabancılardan çok yerli isimlerle mücadele etti. Bordo-beyazlılarda her hafta forma giyen tek yabancı Sane olurken, İspanyol asıllı Yunanlı Victor Bermudez ise 8 haftada 3 defa ilk 11'de şans buldu. Bakalım yabancı futbolcularla ilgili tüm bu sayısal değerler, ilk yarı sonu itibariyle nasıl şekillenecek? Yabancı Oyuncuların Kıtalara Dağılımı Avrupa: 76Afrika: 49Güney Amerika: 30Kuzey ve Orta Amerika: 3Asya: 1 EN AZ YABANCI AKHİSAR'DASpor Toto Spor Ligi'ndeki 18 kulüpten 7'si 10 yabancı oyuncu hakkını sonuna kadar kullandı. Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray, Eskişehirspor, Kayserispor, Kayseri Erciyesspor ve Sivasspor'un kadrolarından 10'ar yabancı oyuncu bulunuyor. En az yabancı oyuncusu bulunan takım ise Akhisar Belediye Gençlik ve Spor. Ege ekibi 6 yabancısından sadece 3'ünü ilk on birinde sürekli kullanırken ağırlıklı olarak yerli oyuncularına şans tanıyor. Elazığspor da 7 yabancı oyuncuyla lejyonerlere fazla yüz vermeyen bir başka Süper Lig ekibi olarak dikkat çekiyor.