Çorum Kalesi, 'kale kondu'lara teslim

Hakan AKGÜN- Yusuf ÇINAR- Hüseyin KALAY/ÇORUM, (DHA) - ÇORUM'da, 1571'de 'Sultan Süleyman Hayratı' olarak yaptırıldığı bilinen, Selçuklu mimarisi özelliği taşıyan Çorum Kalesi, halk arasında 'kale kondu' olarak adlandırılan yapıların işgaline teslim oldu. Kale içinde yıllar önce 1'er, 2'şer yapılan ruhsatlı, tapulu ve bir kısmı kaçak olan evlerin sayısı, 42'ye ulaştı.

Çorum Belediyesi'nce tarihi Çorum Kalesi'nin yapı işgalinden kurtarılması için harekete geçilirken, kamulaştırma çalışması başlatıldı. Projeyle 42 yapı kamulaştırıldı; ancak sahiplerinin itirazı üzerine konu, yargıya taşındı. Mahkemece yapıların yıkımı için Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulu'ndan restorasyon onayı alınması gerektiğine karar verildi. Kurul, restorasyon için henüz karar vermeyince yapıların yıkımı gerçekleştirilemedi. Halk arasında 'kale kondu' olarak adlandırılan yapıların işgalinden kurtulamayan kalede restorasyon çalışması da yapılamayınca surlardan düşen kaya parçaları, tehlike oluşturmaya başladı. Belediye ekipleri, surlardan koparak, yola düşen kaya parçaları nedeniyle kale çevresini tel örgüyle çevirip, önlem aldı. Kalenin, restorasyonla turizme açılması bekleniyor.

MUHTAR: TARİHİMİZİ YOK ETMEYELİM

Kale Mahallesi'nin muhtarı Ali Şahin, kale içindeki yapıların kamulaştırıldığını; ancak yıkılamadığını belirterek, bir an önce restorasyon çalışması başlatılmasını istedi. Şahin, "Kaleye çivi dahi çakılamıyor. Koruma Bölge Kurulu izin vermiyor. Kale bu şekilde harabe kaldı. Sur taşları artık yıkılmak üzere. Sürekli üzerindeki taşlar dökülüyor. Kale çevresi trafiğe açık olduğu için belediye, mecbur olarak çevresine tel örgü çekerek önlem aldı. Kalenin durumu nedir, bilinmiyor. Ben tüm yetkilileri göreve davet ediyorum. Tarihimizi yok etmeyelim" dedi.

'BİR AN ÖNCE RESTORE EDİLMELİ'

Kale çevresinde iş yeri bulunan Erdal Türkmen, "Belediye önlem için tel çekti ama onun yeterli geleceğini zannetmiyorum. Bir an önce restore edilmeli ardından da bu kale turizme kazandırılmalı. Şu an kapalı durumda. Hiç kimse gelip gitmiyor. Böylece kaldı" diye konuştu.

Kalenin korumaya alınıp, halkın ziyaretine açılması gerektiğini dile getiren bölge sakinlerinden Şahin Tuna da "Tel örgüler sadece kimsenin yanaşmaması için. Surlar yıkılıyor, boşalttılar; ama içini ve dışını restore etmediler. Bu bulunmayacak bir nimettir. Korumaya alsınlar ve halka açsınlar" dedi.

Kaleye bazı kişilerin zarar verdiğini öne süren Haydar Şahatoğlu ise "Gereken neyse bir an önce yapılsın. Taş düşmesi için tel örgü ile önlem aldılar; ama insanlar araçlarını yine bir şekilde telleri atlatıp, park ediyor. Kaleye zarar veriyorlar" diye konuştu.

ÇORUM KALESİ

Şehir merkezinde yer alan ve Selçuklu mimarisi özelliği taşıyan Çorum Kalesi'ne ait ilk yazılı belgeler, M.S. 1571 tarihlidir. M.S. 1577 tarihli belgede, kaleden 'Sultan Süleyman Hayratı' olarak söz edilmektedir. 16'ncı yüzyılda Çorum'a gelen Evliya Çelebi, şehrin kıble yönündeki kalenin, Sultan Kılıçarslan tarafından inşa edilmiş, Selçuklu yapısı olduğunu söylemiştir. Kare planlı olan kalede, yapı malzemesi olarak kesme taş, moloz taş ve Roma-Bizans dönemlerine ait devşirme taşlar da kullanılmıştır. Kalenin 4 köşesinde 1'er burç ve kuzey cephede kapı ile birlikte 3 olmak üzere her cephede 2'şer dikdörtgen çıkıntı bulunmaktadır. Kale içinde küçük cami ile 42 konut yer almaktadır.