Covid-19: Bilim insanları virüsün beyinde küçülmeye yol açabileceğini ortaya koydu

İngiltere'de yapılan yeni bir araştırma, Covid-19 virüsünün beynin kısmen de olsa küçülmesine yol açabileceğini ortaya koydu.

Covid'den önce ve sonra çekilen beyin MR'larını (manyetik rezonans görüntüleme) karşılaştıran bilim insanları, beynin toplamda yüzde 0,2 ila yüzde 2 oranında küçüldüğünü gözlemledi.

Hastalığı hafif geçirenlerde dahi, beynin koku ve hafıza ile ilgili kısımlarında gri maddenin azaldığı görüldü.

Gri madde, bellek ve karar verme gibi işlevler için de kilit bir yapı.

İngiltere'nin önde gelen üniversitelerinden Oxford'ın araştırması, bilim dergisi Nature'da yayımlandı.

Araştırmacılar, İngiltere'de genetik çalışmalar yürüten UK Biobank projesinin son 15 yılda sağlık takibini yaptığı 500 bin kişinin tarama görüntülerini inceledi.

Böylece Covid pandemisinden önce çekilmiş taramaları da dikkate alabildikleri gibi, virüsün uzun vadede sağlığı nasıl etkilediğini hesaba katmayı amaçladılar.

Beyin karmaşık zihinsel işlevlerde zorlanabiliyor

Araştırma için;

• Yüzde 96'sı Covid'i hafif geçiren 401 katılımcının hastalığa yakalandıktan ortalama 4,5 ay sonraki beyin taramaları ile,
• Covid'e daha önce hiç yakalanmamış 384 katılımcının taramaları incelendi

Araştırmaya göre;

• Virüse yakalananlarda, beynin toplam boyutu yüzde 0.2 ile yüzde 2 arasında daralıyor
• Beynin koku alma ve hafıza ile ilgili kısımlarında gri maddede azalma görüldü.
• Covid'i atlatanlarda, zihnin karmaşık görevleri yerine getirmede zorlandığı dikkat çekti.

Beyin 'kendini iyileştirebilir'

Araştırmacılar, beyindeki bu değişimlerin kalıcı olup olmadığına dair verilere sahip değil.

Öte yandan, beynin iyileşme potansiyeli olduğu görüşündeler.

https://www.instagram.com/p/Ca2BySeKeyd/

Araştırma raporunun baş yazarı Oxford Üniversitesi'nden Prof. Gwenaelle Douaud, "Araştırma için büyük oranda, hafif enfeksiyonlara odaklandık ve virüse yakalanmamış olanlar ile karşılaştırıldığında, beyinlerinin ne kadar değiştiğini görmek sürpriz oldu" dedi.

Beynin esnek bir yapıya sahip olduğuna, yani kendini iyileştirebileceğine dikkat çeken Prof. Douaud, "Zamanla enfeksiyonun zararlı etkilerinin azalması ihtimali yüksek" diye de ekledi.

Gri maddedeki azalma en çok, beynin koku alma işlevinin gerçekleştiği kısmında görüldü.

Virüsün doğrudan bu bölgeyi hedef aldığı ise kanıtlanmış değil.

Covid nedeniyle koku kaybı yaşayanların bu kısmı daha az kullanması sonucu da hücre ölümü gerçekleşiyor olabilir.

Araştırma için çekilen MR görüntüleri, orijinal Covid virüsünün ve virüsün Alpha varyantının baskın olduğu, koku ve tat kaybının da başlıca semptomlardan olduğu dönemde çekildi.

Virüsün yeni varyantı olan Omicron'da ise, bu semptomlarda kayda değer bir düşüş var.

University College London'daki Nöroloji Enstitüsü'nden Prof. Werring, beyindeki bu değişimlerde başka sağlıksal unsurların rol oynuyor olabileceğini kaydediyor.

"Bilişsel işlevlerde görülen hafif değişikliklerin beynin günlük işlevlerini nasıl etkilediği net değil" diyen Werring, bu değişimlerin virüse yakalanan her insanda görülmediğinin de altını çiziyor.

• Covid'i ağır geçirenlerde 'depresyon, demans, inme riski artıyor'
• Covid-19 uzun vadede bizi nasıl etkileyebilir?
• Covid-19 hastalığını atlatanlar ne kadar sürede iyileşiyor?