CPU işlemcisi dediğimiz sistem bilgisayarların en önemli organı niteliğindedir. CPU sistemin Türkçe karşılığı, “Merkezi İşlem Birimi” olarak bilinir. Aletin özelliklerini belirleyen işlemleri, elektronik araçlar yoluyla sinyaller gönderir ve bu özelliklerin hayata geçmesini sağlar. Kullanılan elektronik cihaz basit ve herkes tarafından bilinir bir yönteme sahip olsa da fonksiyonlarını gerçekleştirebilmesi için bir işlemciye ihtiyaç duyar. Cihaz içerisinde bulunan işlemci yoluyla aritmetik işlemleri elektrik frekanslarına kolayca çevirir ve bilgisayarların işlevinin harekete geçmesini sağlar. CPU nedir sorusu bu şekilde cevaplanabilir.
Tüm dijital ve elektronik cihazlarda kullanılan CPU’nun temel görevi, bilgisayarların ünitesi arasındaki data trafiğini kontrol altına almak ve sahip olduğu kodları ile işlevini yerine getirmesini sağlamaktır. Bu çalışma yöntemi büyük oranla transistörler tarafından sağlanır. Transistör dediğimiz öge, başka bir ifadeyle birbirinden farklı iletkenlerden oluşur. Elektrik akışı sağlayan bir devre sistemidir. Aritmetik değerler tarafından belirlenen komutları bulunur ve transistörler tarafından diğer devrelere de ulaştırılır. Tüm bilgisayarlarda 0 ve 1 olarak iki farklı komut bulunur. Tüm fonksiyonlar iç mekanizmasında, buna bağlı kombinasyonları barındırır. İçerisinde bulunan devrenin eğer ki elektrik sinyali varsa 1, bu sinyal bulunmuyorsa 0 olarak ifade edilir. CPU’lar da bu yöntemi kullanarak birden fazla komutlar oluşturur. Her parçanın, her rakamın ve rengin birbirinden farklı komutu bulunur. Buna bağlı olarak, bu komutların hepsinin bilgisayar içerisinde sahip olduğu alan “bit” olarak adlandırılır. Tam olarak hemen herkesin hayatında bir kere duyduğu veya okuduğu mb, kb, tb ve gb gibi kavramlar işlemcilerin bu komutları sakladığı alanı belirtir. Günlük yaşantıda basit ve sıradan bir şekilde kullanılan bu sistem aslında kendi belleğinde çok aşamalı olarak gerçekleşir. Sizler de bunu merak ediyor ve CPU nedir ne işe yarar diye öğrenme ihtiyacı duyuyorsanız, işte size CPU’ya dair tüm bilgiler!
Daha eski dönemlerde işlemci dediğimiz bu sistem anakartın üzerine sabit bir şekilde üretilirdi. Buna bağlı olarak anakart ve işlemci bozulduğu zaman parçalarını ayrı olarak iyileştirmek veya ölçmek mümkün olmazdı. Aynı zamanda bu işlemciyi sıfır bir işlemci ile değiştirmek de teknik açıdan zor olurdu. Bu sebeple bu yöntemi daha çok kolaylaştırmak adına, CPU sistemlerin anakarta takıp çıkarılmasına yarayan işlemci yuvaları oluşturuldu. Bu işlemci türleri kullanıma bağlı olarak iki farklı gruba ayrılır. CPU kullanımı nedir? İşlemci sisteminin kullanım alanına göre çeşitlerine bu yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Her işlemcinin cihazın çalışma gücüne etki eden bir frekansı bulunur. Peki CPU frekansı nedir? Bu yazımızı inceleyerek detaylara ulaşabilirsiniz.
Frekans dediğimiz şey, çekirdeğin çalışma hızıdır. İşlemci çekirdeklerinin komutları ne derecede hızlı işleyebileceğini gösterir. Frekans düşük bile olsa çekirdek sayısı yüksek ise elde edilen data dağıtılarak daha hızlı işlenebilir. Bununla birlikte işlemci hızını ölçmenin birkaç yolu vardır. Saat hızı veya frekans olarak adlandırılır. Genelde yüksek bir saat hızı daha hızlı çalışan bir işlemci anlamına gelir. Buna bağlı olarak saat hızı CPU’nun yürüttüğü saniye başına döngü sayısını GHz (gigahertz) türünden ölçer. Her döngü başına işlemcide oluşan binlerce transistör açılır ve kapanır. Bazı durumlarda tek bir saat döngüsü sırasında birden fazla komut tamamlanır. Genelde karşılaşılan diğer bir durum ise bir komut birden çok saat döngüsünde yer alır. CPU frekansı işlemcinin performansı açısından oldukça önemlidir. Video oluşturma, düzenleme veya yayınlama gibi işlemler çok çekirdekli performans gerektirir. Buna bağlı olarak birçok video oyunları en yüksek saat hızı içeren işlemcilerde etkisini gösterir. Günümüzde kullanılan bu sistem işlemcinin kapasitesini ve kullanılan çekirdek sayısını belirtir; ardından CPU saat hızını ideal ölçüye yükseltir.
Windows Vista sürümü ile gelen ancak Windows’tan ayrı olarak birden fazla çeşidi olan işlemcinin hızını, işlevini ve sıcaklığını ölçen yardımcı bir yazılım sistemidir.
Peki bu CPU ölçer nedir, neyi ölçüyor? Kullanılan bilgisayara göre farklılıkları olmakla birlikte yapılan işlemlere göre de değişen bir ölçüm aracıdır. CPU ölçer, işlemci kullanım durumu, anlık ram kullanım durumu ve işlemci yüklenme durumunu göstermek için kullanılan bir araçtır. Windows işletim sistemine sahip bilgisayarlarda, ekranda sağa tıklayıp CPU ölçer bilgilerine ulaşabilirsiniz.