Crohn hastalığı belirtileri nelerdir?

Sindirim sistemine ilişkin rahatsızlıklar arasında ciddi sorunlara yol açarak kişinin yaşam kalitesini düşüren crohn hastalığı, ishal kusma ve benzeri birçok belirtiye sahiptir. Hastalığın tedavisi ise mümkündür. Hastalık hakkında tüm merak ettiklerinizi sizler için derledik.

Crohn Hastalığı Nedir?

İnflamatuvar bağırsak hastalıkları olarak adlandırılan crohn hastalığı, kronik ve tekrarlayıcı bir rahatsızlıktır. Bu hastalık kişinin sindirim sisteminde görülür. Sindirim sistemi ağızdan başlayarak anüse kadar devam eden bir sistemdir. Bu sistemin herhangi bir yerinde görülebilen crohn hastalığı daha çok ince bağırsak sonunda ve kalın bağırsak - ince bağırsak birleşim yerinde görülmektedir. Ciddi bir hastalıktır ve cerrahi müdahale gerektirebilir. Bazı hastalarda ise yaşamı tehdit edici boyutlara ulaşabilir.

Crohn Hastalığı Neden Olur?

Chron hastalığının nedeni kesin olarak bilinmemekle birlikte bazı faktörlerin bu rahatsızlığa neden olduğu düşünülmektedir. Genetik faktörler bu nedenlerin başında gelir. Bu hastalığa sahip ebeveynlerin çocuklarında hastalığın görülme olasılığının normalden 14 ila 15 kat daha fazla olduğu bilinmektedir. Chron hastalığına neden olduğu düşünülen bir diğer faktör ise çevresel faktörlerdir. Çevresel faktörler arasında sigara ve alkol tüketimi ilk sırada gelmekte, buna ek olarak gıdalar ile alınan çeşitli maddeler, bakteriler ve virüsler de hastalığın ortaya çıkmasına neden olabilmektedir. Stres faktörünün de chron hastalığının oluşumu üzerindeki etkileri tartışılmaktadır. Bu faktörlerin yanı sıra aspirin, antibiyotik, ağrı kesiciler ve doğum kontrol haplarını hastalığın daha da şiddetlenmesine yol açabilmektedir.

Chron Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Kadınları ve erkekleri eşit bir şekilde etkileyen chron hastalığı ile her yaş grubundan insan karşılaşabilir. Hastalığın belirtileri ise kişilere göre değişkenlik gösterebilmektedir. Genel anlamda chron hastalığı belirtileri şunlardır:

• İshal
  • Yorgunluk, halsizlik
  • Karın ağrısı
  • Ateş
  • Mide bulantısı ve kusma
• İştahsızlık ve kilo kaybı
• Anüs çevresinde çatlak oluşumu
• Ağızdan makata kadar olan bölgede yaşanan ülser
• Dışkıda kan ve iltihap
• Sık tuvalet ihtiyacı
• Bazı durumlarda kabızlık ve şişkinlik
• Bağırsak tıkanmaları
  -Tuvaletten sonra bağırsakları hala dolu hissetmek

Crohn Hastalığı Tanısı Nasıl Konulur?

Yukarıda yer alan belirtilere sahip olan kişi hastalığın tanısı için uzman yardımı almalıdır. Tanı için en önemli tetkiklerden biri kolonoskopi adı verilen bükülebilir cihazlarla kalın bağırsağın ve ince bağırsağın son kimsinin incelenmesidir. Bu inceleme sırasında tanıda önemli olabilecek biyopsiler alınarak patolojik inceleme için gönderilebilir. Bu işlem sırasında hasta bir şey hissetmez. Alınan parçaların patolojik açıdan mikroskop ile değerlendirilmesi hastalığın tanınmasını sağlar. Buna ek olarak ince bağırsak ve kalın bağırsak filmleri ile de tanı konulması mümkündür.

Crohn Hastalığının Tedavisi

Crohn hastalığının tedavisi hastalığın şiddetine göre değişir. Genellikle ağızdan alınan ilaçlar ile tedaviye başlanır. İlaçlar ile hastalığın bulguları kontrol altına alınabilir veya azaltılabilir. Fakat hastalığı tam olarak tedavi edemez. Tedavide kalın bağırsak mukozasındaki iltihabı baskılayan ilaçlar kullanılır. Hastalığın şiddetine göre tek veya birçok ilaç bir arada tercih edilebilir ve bu ilaçların kullanımı uzun süreli olabilir. Bu ilaçların yetersiz kaldığı veya hastalığın en başından şiddetli seyrettiği olgularda tedaviye ağızdan veya damar yolu ile kortikosteroid ilaçlar eklenmektedir. Kortikosteroidler çok etkili olmakla birlikte yüksek dozlarda ve uzun süre kullanıldığında yüzde şişme, kan basıncında artış, kan şekerinde yükselme, kemiklerde kalsiyum kaybı gibi istenmeyen etkilere yol açmaktadır. Bu nedenle ilacın olumlu etkisi sağlandıktan sonra ilaç dozu haftalar/ aylar içinde kademeli olarak azaltılır veya tamamen kesilir.

Chron hastalığı hakkında en merak edilen sorulardan biri de “Chron hastalığı ilerlerse ne olur?” sorusudur. Özellikle ilaç tedavisine yanıt vermeyen ve ilerleyen hastalarda cerrahi müdahale tercih edilmektedir. Chron hastalığının yaklaşık olarak %50 - %70'lik kısmı yaşamları boyunca en az bir kez cerrahi müdahaleye ihtiyaç duyar.

Chron Hastaları Nasıl Beslenmelidir?

Chron hastası bireyler hayatları boyunca özel bir beslenme planını benimsemelidir. Chron hastalığı diyetinde dikkat edilmesi gerekenler:

• Chron hastası olanlar prebiyotik alımını artırmalıdır. Prebiyotik kötü bakterilerden korunma sağlar ve kullanımı sayesinde hastalıkla mücadele kolaylaşır. Prebiyotik yiyecekler; muz, bal ve yulaf gibi besinleri içerir.
  -Daha az ve daha sık beslenilmelidir. Öğünlerde tüketilen besin miktarını azaltarak öğün sayısını artırmak şikayetlerin azalmasında yardımcı olabilmektedir. Besinlerin emilimine, enerjinin artmasına ve semptomların kontrol altına alınmasına yardımcı olmak için, 2 - 3 öğün yemek yerine, gün boyunca daha sık küçük öğünler tercih edilmelidir.
  -Sigara tüketilmemelidir. Sigara kullanımı Crohn hastalığı şikayetlerini artıracağı gibi hastalığın ilerlemesine de neden olabilir
  • Bolca sıvı tüketilmelidir. Chron hastalığının belirtilerinden olan ishal yüzünden vücutta sıvı kaybedilir. Bu yüzden sıvı tüketimi önemlidir. Günde en az 2 litre su içilmelidir.
  • Egzersiz yapılmalıdır. Stresi, spor, nefes egzersizleri yoga gibi yöntemlerle azaltmak faydalı olmaktadır.

Chron Hastalarının Dikkat Etmesi Gereken Yiyecekler

Chron hastalığı yasak yiyeceklere dikkat gerektiren bir rahatsızlıktır. Buna göre hastaların baharatlı ve kızartılmış gıdalardan, beyaz ekmekten ve makarnalar gibi rafine gıdalardan, gazlı içeceklerden, alkol ve kafeinden kaçınmaları gerekir. Buğday ürünleri (gluten), mısır ve yulaf, süt ürünleri, soğan ve maya gibi tahıl taneleri de crohnun belirtilerini daha da kötüleştirebilmektedir.