Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rize'de, Salarha Tüneli Projesi ve bağlantı yolları açılış törenine katıldı. Törene, Erdoğan’ın yanı sıra, AK Parti Genel Başkan Vekili Binali Yıldırım, TBMM eski Başkanı İsmail Kahraman, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Rize Valisi Kemal Çeber, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı, TOKİ Başkanı Ömer Bulut, İller Bankası Genel Müdürü Yusuf Büyük katıldı.
Törende konuşan Erdoğan, Rize'nin hem şehir içi hem dağın ardı ile önü arasında ulaşımı temin edecek Salarha Tüneli'nin hayırlı olmasını diledi. Erdoğan, “İyidere Lojistik Limanı ve deniz üzerinde inşa ettiğimiz Rize-Artvin Havalimanı'nın açılmasıyla bu bölgedeki yük ve insan trafiği çok daha fazlalaşacaktır. Salarha Tüneli ile işte bu trafiğin önemli bir bölümünü şehir içinden alıp çevreyolu üzerinden arka tarafa veriyoruz. Bu tünel Rize'nin 70 yıllık hayalidir. Tünel sayesinde önceden 14 kilometreyi bulan ve neredeyse yarım saat süren dağın ardı ile önü arasındaki ulaşım, artık 4,5 kilometre civarına ve 5 dakikaya inecektir. Artık hemşehrilerimiz bu yolda hızlı, güvenli ve konforlu ve ekonomik seyahat edebilecek. Transit yolcularımız da vakit ve yakıt kaybetmeden hedeflerine doğru ilerleyecektir. Bu tünelin şehrimize kazandırılmasında emeği geçen bakanlığımızı, kurumlarımızı, yüklenici firmayı, mühendisinden işçisine herkesi tebrik ediyorum” dedi.
Rize’de büyük öneme sahip bir başka projenin daha temel atma törenini yaptıklarını ifade eden Erdoğan, “Merkez Çarşı Mahallesi Kentsel Dönüşüm projesiyle bu bölgede 1950'li yıllarda deniz dolgusuyla elde edilen alanları baştan sona yeniliyoruz. Genelde ticari alan olarak kullanılan bu bölge, aradan geçen 70 yılın ardından hem yorgun hem de ihtiyaçlara cevap veremez hale gelmişti. Geliştirdiğimiz projeyle bölgede bulunan 118 dükkanı, 184 ofisi ve 60 konutu yıkarak yerine Rize’mize yakışır yepyeni iş yerleri ve ticaret merkezleri inşa ediyoruz. 308 milyon lira yatırım bedeli olan proje kapsamında, şehrimize 404 ofis, 133 iş yeri, 455 araçlık bir otopark kazandıracağız. Projemiz tamamlandığında bölge, eskiden olduğu gibi Rize’mizin gözde ticaret alanı olmayı sürdürecektir. Kentsel dönüşüm projemizin şimdiden şehrimize ve hak sahiplerine hayırlı olmasını diliyorum. Çevre ve Şehircilik Bakanlığımıza, TOKİ’ye projenin inşasını üstlenen yüklenici firmalara, Rize’ye böyle bir eser kazandıracakları için teşekkür ediyorum” diye konuştu.
Deprem, sel ve toprak kaymasının, bulunduğu iklim ve coğrafi yapısı sebebiyle ülkenin kaderi olduğunu söyleyen Erdoğan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Afetlerin ardından, hemen enkaz kaldırma ve hasar tespiti çalışmalarını hızla tamamlıyor ve vatandaşlarımızın zararlarını karşılayıp yıkılan yerleri de süratle yeniden inşa ediyoruz. Sel ve toprak kaymasının çok yaşandığı Karadeniz Bölgemiz de yakın zamanda bu tür afetlerle karşılaşmıştır. Antalya ve Muğla gibi orman yangınlarının, Kastamonu, Sinop gibi sellerin ciddi tahribata, can ve mal kaybına yol açtığı yerlerde de yaraları sarıyoruz. İnşallah yakında yeniden gelip çalışmaları yerinde göreceğim. Ülkemizin 81 vilayetinin her biri canımızdan bir parçadır. Son dönemdeki yaşanan afetleri özellikle de müteakiben Rize’mizin ilçe ve köylerindeki hasar tespit çalışmalarını da tamamlayarak hemen kolları sıvadık. 378 afet konutu, 10 dükkan ve 4 çay alım evini inşa ediyoruz. Daha önceki projelerle beraber inşa edeceğimiz konut sayısı 548'i bulmaktadır. Karadeniz'in tamamıyla birlikte Rize’mizin en önemli sorunu olan çarpık yapılaşmanın önünü kesmek için de çok önemli adımlar attık. Deniz dolgu alanlarından başlayarak, riskli alanları yıkarak yeniden inşa ediyoruz. Bugün temelini attığımız proje bunlardan sadece biridir. İnşallah devamı gelecek. Ayrıca turizm sektörü için Rize'nin cazibesini artırmak için çeşitli yatılımlar yapıyoruz. Eski sanayi alanlarını başka alanlara taşıyarak, görüntü ve gürültü kirliliğine son veriyoruz. Konut ve ticari alan inşası için yer bulmanın zor olduğu Rize’de, Çaykur Sanayi ve hal bölgesindeki 18 hektarlık alanda bin 252 konut ve 360 ticari birim inşa edecek bir projeyi başlatıyoruz, yakında ihalesine çıkılacak. Tünelin açılmasıyla birlikte artık şehrimizin büyümesi Salarha tarafına doğru devam edecek. Hemşin ve Güneysu'da da konut projelerimiz hızla ilerliyor. TOKİ'nin Türkiye genelinde yürüttüğü konut kampanyalarından Rize’mizin ilçelerine düşen paylarla ilgili çalışmalar sürüyor. Bu konutların, Rize’nin geleneksel mimarisiyle ve tabiatıyla uyumlu olmasına özellikle önem veriyoruz.”
TOKİ vasıtasıyla 2 bin 797 konutu Rize'de tamamladıklarını ifade eden Erdoğan, şöyle konuştu:
“Halen de 2 bin 59 konutun yapımına da devam ediyoruz. Millet bahçeleri projemizi Rize'de 3 ayrı alanda uyguluyoruz. Şehrimizin en önemli sembollerinden olan Ayder Yayla'sında yenileme ve koruma projesi uyguluyoruz. Yaylanın 21 bin 614 metrekarelik alanı Kesin Korunacak Hassas Bölge olarak tescillendi. Ayder'in atık su, yağmur suyu, elektrik hatları, aydınlatma sistemleri ve tüm yolları yenileniyor. Bunların önemli bir kısmı tamamlandı. Atalarımız, dedelerimiz, babalarımız bize cennet gibi Rize bıraktı. Biz de evlat ve torunlarımıza çok daha güzel, estetik, hayat kalitesi yüksek bir Rize bırakmakta kararlıyız. Çağın ihtiyaçları, insanımızın talepleri ve tabiatın güzellikleri arasındaki dengeyi en hassas şekilde kurarak inşallah bunu başaracağız. Küresel iklim değişikliği, Karadeniz Bölgesi gibi yerlerin önemini daha da artırıyor. Bunun için hem toprağımıza, yeşilimize, suyumuza, denizimize, insanımıza sahip çıkacağız. Geçmişte şahit olduğumuz rant hırsı ve bencilliğin tekrar yaşanmasına asla müsaade etmeyeceğiz. Unutmayınız, başka Rize yok. Başka Karadeniz yok, Başka Türkiye de yok. Rize'nin bir evladı olarak sahip olduğum imkanları sonuna kadar kullanmayı boynumun borcu görüyorum.”
Yapılan projeleri sayarak muhalefete seslenen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Türkiye’de bir kesim var. Ağızlarını her açtıklarında 19 yılda ‘Siz ne yaptınız ki’ diye soruyor. Bu soruyu kimlerin sorduğunu biliyorsunuz değil mi? Böyle bir soruyu ancak ne kendisi ne anne babası ne de evlatları bu ülkede yaşamamış olan birisi sorabilir. Çünkü Türkiye'nin son 19 yılda nereden nereye geldiğinin şahidi bizatihi bu milletin ta kendisidir. Şu Karadeniz'de Samsun'dan Artvin'e kadar hatta gümrük kapısına kadar neler yaptığımızı hepimiz biliyoruz değil mi? Hepsini koy bir kenara, Rize’ye neler yaptığımızı biliyoruz değil mi? İşte bak bugün de yine ne yapıyoruz, bir taraftan dün işte Hurmalık’taki o tünellerin açılışını yaptık, bugün de Salarha tünelinin elhamdülillah açılışını yapıyoruz. Var mıydı böyle tünellerimiz, viyadüklerimiz var mıydı? Buyrun şimdi bunları açıyorum. Onun için ben bu Bay Kemal’e ve CHP'nin tabanına sesleniyorum. Gelin de Rize’yi görün. Dikili bir ağacınız yok. Yaşı 30, 35’in altında olanlar belki eski Türkiye'yi tam olarak hatırlayamayabilir ama en azından büyüklerinden dinlemiştir. Bu ülke 19 yılda ne yaptınız diyenlerin içlerindeki fitneyi, fesadı, kötü niyeti elbette biliyoruz. Yine de ola ki tereddüde düşenler çıkabilir diye ülkemize kazandırdığımız eser ve hizmetlerin birkaç dakikalık özetini sizlerle paylaşmak istiyorum. Eğitimle derslik sayımızı 343 binden aldık, 601 binin üzerine çıkardık. Son atamalarla birlikte biliyorsunuz dün İstanbul'da 20 bin öğretmenin atamasını yaptık ve 713 bin yeni öğretmenimizi göreve başlattık. Üniversite sayımızı 76’dan 207’ye, personel sayımızı 70 binden 181 bine ve üniversite öğrencisi sayımızı 1,5 milyondan 8 milyona yükselttik."
Erdoğan, "Sağlıkta hastane yatak sayısı 164 binden 255 binin üzerine, nitelikli yatak sayımızı 19 binden 164 bine çıkardık. Hizmete aldığımız 17 şehir hastanesiyle sağlıktaki hizmet kalitesini artırdık. Gençlik ve sporda gençlik merkezi sayımızı 9'dan 376'ya, spor tesisi sayımızı 1575’ten 3915’e çıkardık. Yüksek öğrenim yurtlarındaki yatak kapasitemizi 182 binden 717 bine, burs ve kredi tutarını lisans öğrencileri için aylık 45 liradan 650 liraya, yüksek lisans öğrencileri için 90 liradan bin 300 liraya, doktora öğrencileri için ise 135 liradan aldık bin 950 liraya biz yükselttik. Son 19 yılda toplam 431 milyar lira tutarında sosyal yardım yaptık. Adalette 9 bin 349 olan hakim savcı sayısı 21 bin 904’ü buldu. Mahkeme sayısı adli yargıda yüzde 84 ve idari yargıda yüzde 38 arttı. İç işlerinde Mülki İdare teşkilatımızı, belediyelerimizi ve muhtarlıklarımızı güçlendirdik. Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlıklarını İçişlerine bağlayarak iç güvenlikte bütünlüğü ve koordinasyonu sağladık. Milli savunmada sınır güvenliğimizi Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı, Barış Pınarı, Bahar Kalkanı ve Pençe harekatlarıyla tahkim ederek güneyimizi kuşatmayı hedefleyen terör koridoruna yıktık attık. Ulaştırmada 6 bin 101 kilometrelerden devraldığımız bölünmüş yol mesafemizi 28 bin 284 kilometreye, bin 714 kilometreden devraldığımız otoyol uzunluğumuzu 3 bin 532 kilometreye çıkardık. Karayolu tünel sayımız 83’ten 447 adede, karayolu tünel uzunluğumuz 50 kilometreden 617 kilometreye, köprü ve viyadük uzunluğumuz 311 kilometreden 710 kilometreye ulaştı. Demir yollarında toplam bin 213 kilometre uzunluğunda hızlı tren ağı inşa ettik. 11 bin 590 kilometre uzunluğundaki mevcut demir yollarımızı neredeyse tümüyle yeniledik. Havayollarında 26 havayolundan aldık, şu anda havayolu sayımız ne oldu biliyor musunuz? 56. Şimdi Rize'nin Artvin ile birlikte havalimanını da yapıyor muyuz? İnşallah fevkalâde bir durum yok. Yıl sonuna kadar havalimanımız da bitecek" dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Denizcilikte tersane sayısını 37’den 84'e, yat bağlama kapasitemiz 8 bin 500’den 18 bin 545’e çıktı. İletişim teknolojilerinde 2002 yılında sadece 3 bin geniş bant abone sayısı bugün 84 milyona, elektronik devlet kullanıcı sayısı ise 56 milyona ulaştı. Çevre ve şehircilikte 79 ilde 61 milyon metrekarelik alanda 369 adet millet bahçesi projesini hayata geçirmek için kolları sıvadık. TOKİ eliyle ülkemize toplam 1 milyon 100 bin konut ürettik ve 2,5 milyon konutun dönüşümünü tamamladık. Tarımda 2002 yılında 37 milyar lirayı bile bulmayan tarımsal Gayri Safi Yurtiçi Hasılamız geçtiğimiz yıl 333 milyar lirayı geçti. Son 19 yılda çiftçilerimize toplam 165 milyar lira tutarında tarımsal destek verdik. Orman varlığımızı 2002 yılındaki 21 milyon hektar seviyesinden aldık, 23 milyon hektara çıkardık. Dışişlerinde 2002 yılında 163 olan dış temsilcilik sayımızı 252’ye ulaştırarak Türkiye'yi dünyanın en büyük beşinci temsil ağına sahip ülkesi haline getirdik. Savunma sanayiinde 2022 yılında sadece 62 savunma projesi yürütülürken bugün bu sayı 750’yi geçti. Sanayide, organize sanayi bölgesi sayısını 192’den 325’e çıkardık. 22 endüstri bölgesi, 79 teknopark kurduk. Enerjide toplam kurulu gücümüzü 31 bin 846 megavattan 98 bin 162 megavata yükselttik. Karadeniz'de Tuna-1 kuyusunda 405 milyar metreküp, Amasra-1 kuyusunda 135 milyar metreküp olmak üzere toplam 540 milyar metreküp doğalgaz rezervi keşfettik. Kültür ve turizmde dünya mirası listesinde olan varlık ve alanlarımızın sayısı 9'dan 19'a, kültür merkezi sayımızı 42’den 120’ye çıkardık. Vakıflar Genel Müdürlüğümüz vasıtasıyla restore edilen eser sayımız 46'dan 5 bin 548’e yükseldi. Sizlerin de şahit olduğu gibi ne kadar özetlemeye çalışırsak çalışalım, son 19 yılda ülkemize anlatması saatlerce günlere sığmayacak eser ve hizmetler kazandırdık. Eskilerin dediği gibi, ‘insan ölür kalır eseri, eşek ölür kalır semeri’. Biz hep eserlerimizle konuştuk, inşallah da hep eserlerimizle anılacağız. Önümüzdeki dönemde çok daha fazla eseri milletimizin hizmetine sunmak için çalışmaya devam edeceğiz ve Cumhur İttifakı olarak Allah'ın izniyle birlik beraberlik içerisinde 2023 seçimlerine hazırlanıyor muyuz? Bir ve beraber miyiz? Bölünmeye asla fırsat vermeyeceğiz" dedi.
Türkiye’de enerjide toplam kurulu gücü 31 bin 846 megavattan 98 bin 162 megavata yükselttiklerini kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan “Kardeşlerim; ardı ardına nice siyasi, sosyal, ekonomik saldırı dalgasının ardından salgın ve tabii afetler ile adeta büyük imtihanlar geçirdik. Bunca musibetin teki bile başka bir ülkede yaşansa veya geçmişte bizim başımıza gelseydi; emin olun ortaya çıkacak krizin ardından bunlar kalmazdı. Ama Allah’ın lütfuyla biz kalktık. Şimdi bütün bu felaketleri inşallah temizleyerek yolumuza devam edeceğiz. Bu millet unutmayın, büyük bir millet. Rize’nin uşakları Allah'ın izniyle bu muhaliflere bu ana muhalefete, bu terör örgütünün atıklarına pabucu bırakmaz. Öyle mi? Hamdolsun girdiğimiz her mücadeleyi kazandık, bundan sonrasını da kazanacağız" diyerek sözlerini tamamladı.
Erdoğan, açılışın ardından Çarşı Mahallesi’ndeki Rize Kentsel Dönüşüm Projesi temel atma törenine canlı bağlantı ile katıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'un hazır bulunduğu proje alanında kentsel dönüşümün temeli atıldı. Bakan Kurum, kentsel dönüşümün 2022 yılı sonunda tamamlanacağını açıkladı. Erdoğan daha sonra ‘Tayyip Dede’ diye bağıran kalabalıktaki çocukları da platforma yanına aldırıp, kurdeleyi birlikte kesti, Salarha Tüneli projesini de hizmete açtı.
Rize'de kentin kuzeyiyle güneyini en kısa güzergahtan birbirine bağlamak için ilk olarak 1951 yılında gündeme gelen Rize Güney Çevre Yolu, Dağbaşı Küçükçayır bağlantı yolları ve Salarha Tüneli projesi hazırlandı. Proje ile 40 köy ve 2 beldeyi bünyesinde bulunduran ve şehir içinden geçen 13,4 kilometrelik yolla ulaşılan Salarha Vadisi'ne, 2,958 metre uzunluğunda çift tüp tünel yapımı için 2015 yılının ekim ayında delme işlemine başlandı. Projede, Dalyan Mahallesi ile Dörtyol köyü arasındaki inşa edilen tünel ve bağlantı yolları ile birlikte kentin 71 yıllık hayali gerçekleşti. Bölgede, 13,4 km uzunluğundaki mevcut yol ile 20 dakikada sağlanan ulaşım; Salarha Tüneli ve bağlantı yolları ile 5 dakikaya düşürüldü, mesafe 9,1 kilometre kısaldı. Hızlı ve güvenli trafik akışının sağlanmasıyla; zamandan 49,5 milyon TL, akaryakıttan 16,5 milyon TL olmak üzere yıllık toplam 66 milyon TL tasarruf edilecek, karbon emisyon miktarı ise 6.531 ton azaltılacak.
Rize’de, 1960'lı yıllarda büyük taşlarla doldurulan, arasına kum ve balçık gibi malzemelerle dolgu yapılan 350 bin metrekarelik alan, deniz dolgu alanı olarak kazanıldı. Kentte, 173 bin metrekarelik dolgu alanında korozyon nedeniyle riskli duruma gelen 4 bin 174 bağımsız yapıda kentsel dönüşüm projesi için harekete geçildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Rize Belediyesi'nin yürüttüğü çalışmayla daha az katlı, kentin kültürüne ve mimarisine uygun yapılar inşa edilecek. Çevresi 560 fore kazıkla güçlendirilen ve toplam bin 806 fore kazık uygulanan alan üzerine 133 dükkan, 404 ofisin yer alacağı 8 blok inşa edilecek.
(DHA)