Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, F35 Projesi'ne ilişkin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki gelişmelerle ilgili olarak, "Bu konu maalesef şu anda teknik ya da savunma sanayi mevzu olmaktan çıkmış, tamamen Amerikan iç siyasetinin bir konusu haline gelmiş durumda." dedi.

Kalın, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde yapılan Kabine Toplantısı devam ederken açıklamalarda bulundu, soruları yanıtladı.

Kalın, Libya ile ilgili değerlendirmelerde bulunarak, son dönemde özellikle Hafter güçlerinin Trablus'a dönük saldırılarının yoğunlaştığını söyledi. "Bu saldırılar hem uluslararası toplumun tanıdığı 'Libya Merkezi Hükümeti' diyelim, Devlet Yüksek Konseyi'ne yani Fayiz Sarac'ın başkanlığını yaptığı konseye karşı bir saldırıdır, bir tecavüzdür." ifadesini kullanan Kalın, "Geçtiğimiz nisan ayında Hafter ve Sarac taraflarının üzerinde mutabık kaldığı Abu Dabi Anlaşması'na da aykırıdır." dedi.

Libya konusunda Berlin'de bir dizi toplantılar yapıldığını ve bunların dördüne kendisinin katıldığını ancak yoğunluktan dolayı dün gerçekleştirilen toplantıya katılamadığını ifade eden Kalın, bundan sonraki aşamada liderler düzeyinde Berlin'de bir zirve yapılacağını söyledi.

Kalın, sözlerine şöyle devam etti:

"Orada da bu konu detaylı bir şekilde ele alındı. Biz görüşlerimizi baştan beri net bir şekilde ortaya koyduk. Herkesin mutlaka nisan ayındaki pozisyonlarına geri çekilmesi esastır. Bir ateşkes sağlanacaksa bir siyasi sürecin ilerlemesinden bahsedeceksek Libya'da, Hafter taraftarlarının da nisan ayındaki pozisyonlarına geri çekilmesi gerekiyor. Çatışma ile Hafter tarafına silah aktarmak suretiyle yahut paralı asker göndermek suretiyle orada bir neticenin alınamayacağı ortadadır.

Dolayısıyla bu siyasi sürecin BM çatısı altında ilerletilmesi noktasında çalışmalarımızı yoğunlaştırarak devam edeceğiz ama yine burada bildiğiniz gibi pek çok faktör var Libya sahasında. Bütün ve ilgili aktörlerin bu konuda makul ve meşru zeminde hareket etmesini sağlayacak çalışmalarımıza devam edeceğiz. Sayın Cumhurbaşkanımız da bunu zaten hem NATO Zirvesi'nde dile getirmişti hem de bundan sonraki temaslarında yoğun bir şekilde gündeme getirmeye devam edecek."

- "Bir görevlendirme söz konusu olmamıştır"

Daha sonra soruları yanıtlayan Kalın, bir gazetecinin AK Partili Feyzullah Kıyıklık ve birkaç AK Partili ismin Ahmet Davutoğlu'nu ziyaret ettiği, Ali Babacan'ı da ziyaret edeceği haberini hatırlatması üzerine, Kıyıklık'ın AK Parti'de yıllarca siyaset yapmış bir kişi olduğunu ve şu anda da milletvekili olmadığını söyledi.

Kalın, şöyle devam etti:

"Bu konuyla ilgili olarak, yani Sayın Babacan'ı, Sayın Davutoğlu'nu ziyaret etmeleri ile ilgili kendi beyanından anlıyoruz. Cumhurbaşkanımızın bu yönde bir görevlendirmesi söz konusu olmamıştır. Biz de basından öğrendik, kendi girişimleridir. Zaten kendisi de açıklamasında, kimseye bir telkinde, ihbarda bulunmak niyetiyle gitmediklerini, siyasi görüş alışverişinde bulunmak amacıyla gittiklerini ifade ediyor. Zaten buradan da tersinden okuduğunuzda ne amaçla gittiği anlaşılıyor, yani 'böyle bir görevlendirme, gidin şunlarla konuşun, parti kurmaktan vazgeçirin' falan gibi herhangi bir görevlendirme falan söz konusu değil. Bu vekil büyüğümüzün kendi girişimidir."

"Sayın Davutoğlu'nun 'cumhurbaşkanları, başbakanlar, bakanlar ve aileleri mal varlıklarını açıklasınlar" şeklinde açıklamaları olmuştu. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?" sorusu üzerine Kalın, şu yanıtı verdi:

"Cumhurbaşkanımızın özel onunla ilgili olarak söylüyorum, mal varlığı bellidir, mal beyanı bellidir, ailesi ile birlikte verilmiştir. Şimdi burada gündem saptırmamak lazım. Burada Şehir Üniversitesi ile ilgili yürüyen maalesef bir dönem, bir müddettir devam eden bir tartışma var. Şu anda onunla ilgili tabii bildiğim kadarıyla YÖK'ün de bir çalışması devam ediyor. Orada öğrencilerin mağdur olmaması için bir eğitim kurumunun çalışmalarının kesintiye uğramaması için oradaki akademik bilimsel çalışmaların devam etmesi için de ne yapılması gerekiyorsa idari anlamda, finansal anlamda bunları YÖK ile birlikte koordine etmek suretiyle bir hal yoluna koyacaklarını umuyoruz, bekliyoruz."

Öğrencilerin ve akademisyenlerin hiçbir şekilde mağdur olmasını arzu etmediklerini vurgulayan Kalın, şunları kaydetti:

"Ama bu konu üzerinden başka bir siyasi tartışma başlatmayı da doğrusu bir gündem saptırma olarak değerlendiriyoruz. Konuya yoğunlaşalım, burada bir üniversitenin girdiği idari ve finansal bir birtakım sınamalar var. Bunlarla ilgili konuyu nasıl çözebiliriz? Bu konuda yani direkt Cumhurbaşkanlığı zaten taraf değil burada. YÖK üzerinden, tabii bir banka var, bir Danıştay kararı var, alınmış krediler var. Bütün bunlarla ilgili çalışmanın belki etraflı bir şekilde yapılıp, siyasi bir polemiğe dönüştürmeden, bir kutuplaşma vesilesi yapmadan bu konuyu uygun bir şekilde çözmek en doğru yol olacaktır, diye düşünüyoruz."

- "S-400'den geri adım söz konusu değil"

Bir başka gazetecinin, "F35 savaş uçağı ile ilgili ABD ile özellikle bir kriz var. Bakan Akar, yeni gelişmelerin olduğunu söyledi. ABD ile yapılan görüşmelerde nasıl bir sonuç elde edildi?" sorusu üzerine ise Kalın, daha önce Dışişleri Bakanlığı üzerinden bu konu gündeme geldiğinde, bir teknik çalışma heyeti kurulması teklifinin götürüldüğünü söyledi.

Kalın, konuya ilişkin sözlerini şöyle sürdürdü:

"Hatta bunu 'Gelin istiyorsanız bunu ikili, istiyorsanız NATO şemsiyesi altında yapalım.' demiştik çünkü gerekçe olarak bize 'Bunun sadece F35'leri değil NATO Güvenlik Sistemi'ni de riske atacak bir adım olacağı' şeklindeydi. Biz, buna ikna olmuş değiliz. Bizim teknik uzmanlarımızın da hava kuvvetlerimizdeki uzmanlarımız, Savunma Sanayi Başkanlığındaki uzmanlarımızın söylediği böyle bir riskin söz konusu olmadığı. Dolayısıyla dedik ki 'Gelin, yani bu konuda pozisyon empoze etmek yerine gerçekleri ortaya koyalım ve net bir şekilde konuyu bir aydınlığa kavuşturulalım.' Fakat maalesef Amerika Birleşik Devletleri tarafı, bu tekliften hep kaçındılar. Amerikan Ulusal Güvenlik Danışmanı Robert C. O'Brien ile yaptığım görüşmede de biz bu konuyu etraflı bir şekilde ele aldık. O zaman basına vermedik, biraz trafik de yoğundu. Daha sonra Cumhurbaşkanımızın da biliyorsunuz Sayın Trump ile bir görüşmesi oldu heyetler arası. Başkanlar düzeyindeki görüşmede bu konu detaylı gündeme gelmedi. Biz konuştuk ve bizim yaptığımız görüşmede de biz bu teklifimizi yeniledik tabii. Çünkü, eğer gerekçe buysa bunu ortadan kaldıracak birtakım izahatın yapılabileceğini, birtakım düzenlemelerin yapılabileceğini biz biliyoruz, bunu da görüyoruz. Dolayısıyla burada tek taraflı olarak bize hem F35 programından çıkartacak hem de Caatsa yaptırımlarına yol açacak bir tablonun olmadığı kanaatindeyiz. Bize göre bu son derece açık ve seçik ortada. Fakat özellikle kongre kaynaklı baskılardan dolayı Amerikan yönetiminin, Trump yönetiminin de bu konuda bir sıkışmışlık içinde olduğu anlaşılıyor. Bu konu maalesef, şu anda teknik ya da savunma sanayi mevzu olmaktan çıkmış, tamamen Amerikan iç siyasetinin bir konusu haline gelmiş durumda."

Kalın, S400'lerin alınması ile ilgili Rusya ile yapılan anlaşmanın 2017'nin nisan ayında, Caatsa Yasası'nın ise 2017 yılının ağustos ayında geçtiğini anımsatarak, "Hukuken de baktığınızda geriye doğru işletemeyeceğiniz bir süreç var. Biz bu anlaşmayı imzaladığımızda S400'leri, böyle bir yaptırım yasası bile yoktu, böyle bir tasarı bile yoktu." diye konuştu. Kalın, "Bu konu nereden çıktı? Amerikan iç siyasetinde Rusya, Trump'ın seçildiği yıl o seçimlere müdahale etti mi, etmedi mi tartışması ki hala bitmiş değil. Son 2-2,5 yıldır Amerika'nın en çok konuştuğu konu." ifadesini kullandı.

Kalın, şunları kaydetti:

"Barış Planı Harekatı'ndan sonra Amerikan yönetiminin belli kolları, kongredeki belli destekçilerin YPG'nin oyununun bozulmasından sonra gösterdiği reaksiyon, irrasyonel tepkiler gördük. Bunlarla birleşince bir anda bu mevzu 'ya hep ya hiç' sıfır toplamlı bir oyun meselesi haline geldi. Sayın Cumhurbaşkanımız, 13 Kasım'da Washington'a yaptığımız Beyaz Saray'daki ziyarette kongre üyelerine de bunları tek tek anlattık. Konunun zannettikleri gibi olmadığını, teknik açıdan bakıldığında S400'lerin F35'lere bir tehdit oluşturmasının söz konusu olmadığını, kendilerinin teknik anlamda zihinlerinde birtakım endişeler varsa bunları giderebilecek birtakım düzenlemelerin yapılabileceğini ama bu konuda kendilerini kapatmış görünüyorlar. Çünkü, konuyu tamamen siyasileştirdiler. Bundan dolayı da şimdi bir pozisyon empoze etmeye çalışıyorlar.

Cumhurbaşkanımızın çizdiği çerçeve son derece net, S400'den geri adım söz konusu değil ama Türkiye olarak biz S400'leri kullandığımızda F35'ler veya NATO Güvenlik Sistemi veya F16'lar veya başka uçak sistemleri ile ilgili bir riskin oluşmaması için de zaten gerekli düzenlemeleri yapacağız. S400'leri bir kontrol edeceğiz, yani bizim subaylarımız kullanacak. Dahası biz Patriotları alma konusunda da hazır olduğumuzu ifade ettik. İngiltere ziyareti sırasında Fransa Cumhurbaşkanı Sayın Macron'un bir iki açıklaması oldu, 'Biz SAMP-T füzelerini, yani Eurosam üzerinden ve bunları vermeyi teklif ettik ama Türkiye almadı' gibi bir şey söyledi, bu doğru değil."

SAMP-T füzelerinin alınması ile ilgili Türkiye'nin Eurosam ile yürüttüğü bir süreç olduğunu hatırlatan Kalın, "Türkiye, hiçbir zaman 'Ben bunları almayacağım.' demedi, tam tersine o süreci yavaşlatan Avrupa tarafı oldu." diye konuştu.

Kalın, meselenin iki önemli konuda kilitlendiğini aktararak, "Biri kredi, fiyat meselesi, ikincisi de ortak üretim meselesi. Bunlar gerçekleştiği zaman biz SAMP-T füzelerini de alabiliriz. Bunu Cumhurbaşkanımız Macron'a da söyledi. Dolayısıyla biz Batı ittifakı içindeki dostlarımıza kapıyı hiçbir zaman kapatmıyoruz. Açıkça söylüyoruz, biz nasıl enerji kaynaklarımızı çeşitlendirmek zorundaysak, Milli Savunma ile ilgili savunma sanayi ile ilgili kaynaklarımızı da çeşitlendirmek durumundayız ama gelip sadece tek bir yere bağlamak istediğiniz zaman, o zaman 'Bizim güvenlik ihtiyaçlarımızı karşılayacak adımları neden atmıyorsunuz?' sorusunu sormak durumundayız." açıklamasında bulundu.

Kalın, sözlerini şöyle devam etti:

"Patriot füzelerinin bize ödünç verilen füzelerin, önce Amerika daha sonra Almanya tarafından nasıl çekildiğini hep birlikte gördük. Bunları tamir-bakım gerekçeleriyle 2015-2016'da çektiler, ondan sonra da bir daha geri getirmediler. Suriye Savaşı'nın en yoğun olduğu dönemlerde, bizim birçok tehdit altında olduğumuz dönemlerde o Patriot füzelerini çektiler.

Türkiye, bu konuda bir sürü adım attı, bir sürü çaba sarf etti ama neticede S400'ler alındı, o iş bitmiştir. Bundan sonrası ile ilgili biz NATO ittifakı içerisinde hem kendi hava savunma sistemini garanti altına alacak hem de S400'leri etkin bir şekilde kullanacak bir formül üzerinde çalışacağız. Bu konuda müttefiklerimiz ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri dahil ortak çalışmaya biz hep hazır olduğumuzu ifade ettik, oradan bir geri adım söz konusu değil ama tek taraflı olarak yani pozisyon empoze etmek, sadece 'bu alternatif var, başka bir alternatif söz konusu' dediğinizde, biz de buna doğal olarak itiraz ediyoruz, 'Hayır, alternatifler var, ara çözümler bulunabilir, ara tonlar siyahla beyaz arasında. Bunları bulup ortaya çıkartabiliriz.' Şu ana kadar vardığımız bir mutabakat söz konusu değil ama müzakerede biz bundan sonra da devam edecek."

(Sürecek)