Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, dün CNN televizyonunda Becky Anderson'ın sunduğu "Connect the World" programında, Ukrayna-Rusya savaşına ilişkin son gelişmeleri değerlendirdi.
Ukrayna ve Rusya'nın müzakereler konusundaki pozisyonlarının bazen yaklaştığını, bazen de uzaklaştığını belirten Kalın, bu yüzden tarafların pozisyonlarında müzakereye konu 4 nokta üzerinde hala önemli farklılıklarının bulunduğunu söyleyerek, şöyle devam etti:
"Ama bizim değerlendirmemize göre, tabii en zoru Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ki bu korunmalı. Tabii ki Ukrayna tarafı bunda uzlaşma sağlayamıyor ve bu, Kırım ve Donbas’ı ilgilendiriyor. Kırım 2014’te ilhak edildi. (Kırım’daki) Durum değişmedi ama kimse o zamandan bu yana Kırım’ın ilhakını tanımadı. Şimdi Rus tarafı, Ukrayna ve diğer uluslararası toplumun bunu tanımasını istiyor."
Kalın, Rusya’nın bu talebinin çok maksimalist ve gerçekçi olmadığını vurgulayarak, bu durumun Donbas için de geçerli olduğunu ifade etti.
Rusya ve Ukraynalı tarafların bir çeşit anlaşma için bir yol bulabileceğine işaret eden Kalın, "Ancak liderlik düzeyinde bir toplantıyla Donbas ve Kırım’ın ciddi şekilde tartışılması lazım. Çünkü bunlar doğrudan Ukrayna’nın toprak bütünlüğü, egemenliği konusunun merkezini ilgilendiriyor." dedi.
Kalın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Ukrayna tarafının söylemleri arasında farklılık olduğu konusuna da değinerek, Erdoğan'ın basitçe konuyu tarif ederek Moskova yönetimine yönelik "Ayrıca bakın eğer anlaşabilirseniz, müzakere heyetleri bu konuda anlaşabilirse 3, 4 veya 5 kaç madde tartışıyorlarsa, o zaman hadi liderlik düzeyinde toplantı yapalım." şeklinde mesajı verdiğini aktardı.
"Çünkü biz inanıyoruz ki sadece bu toplantı aracılığıyla bu savaş sona erecek. (Ukrayna) Devlet Başkanı (Vladimir) Zelenskiy, şimdiye kadar 'hayır' diyen (Rusya) Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeye hazır." diyen Kalın, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Zelenskiy ve Putin'in Türkiye veya başka bir yerde bir araya gelmesini kolaylaştırmaya hazır olduğunu söylediğini dile getirdi.
Kalın, Kırım ve Donbas’ın geleceğinin hala belirsiz olduğu bir ortamda Putin’in barış yapmaya hazır olup olmadığı konusuna değinerek, şu ifadeleri kullandı:
"Putin, barış yapmak istiyorsa hemen savaşı durdurabilir, insani ateşkes çağrısında bulunabilir. Böylelikle müzakereler teknik seviyede, siyasi seviyede ve stratejik seviyede devam edebilir. Biz, dünyanın geri kalanı gibi Kırım’ın ilhakını tanımadık. Hatta Çin bile Kırım’ın ilhakını tanımadı. Bu yüzden dedim ki; Rusya’nın bu konudaki talebi çok maksimalist ve gerçek dışı. (Rusya) Onlar gerçekten başka fikirlerle gelmeli."
Kalın, Putin'in, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tavsiye, öneri ve fikirlerini dinlediğini vurgulayarak, Moskova'nın çoğu NATO ülkesine güvenmediğine ve onlarla artık görüşmek istemediğine işaret etti.
Bazı aktörlerin Rusya tarafıyla konuşması ve Rusya’nın da güvenebileceği bazılarının olması gerektiğini vurgulayan Kalın, aksi durumda Ukrayna'da savaşın aylarca veya yıllarca süreceğini söyledi.
Kalın, "Dünya, böyle uzun bir savaşı kaldıramaz. Kesinlikle başka bir Soğuk Savaşı kaldıramayız." dedi.
Avrupa Birliği (AB) tarafından yaptırım listesine alınan Rus milyarder Roman Abramoviç'in Türkiye'ye geldiğine yönelik soru üzerine Kalın, yaptırım listesinde bulunan hiç kimsenin Türkiye'ye gelmesini istemediklerini söyledi.
Kalın, Türkiye'nin, Birleşmiş Milletler (BM) yaptırım rejimine uygun hareket ettiğini hatırlatarak, Rusya ile iletişimi sürdürmek için bu konuda Rusya'ya herhangi bir yaptırım uygulamadıklarını aktardı. Kalın, "Dediğim gibi onlarla konuşacak birine ihtiyacımız olacak." dedi.
Abramoviç'in müzakere ekibinin bir parçası olarak Türkiye'ye geldiğini belirten Kalın, "(Abramoviç) Putin tarafından belirlenen müzakerecilerden biri. Anladığım kadarıyla rol almaya çalışıyor." ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin, NATO’nun en büyük ikinci büyük ordusu olarak hava savunma sistemine ihtiyaç duyduğunu söyleyen Kalın, ABD ve diğer aktörlere S-400 dosyasının kapandığını bildirdiklerine işaret etti.
Kalın, "Eğer NATO üyesi Türkiye’yi desteklemek istiyorsanız, Türk ordusunun ihtiyaç duyduğu kaliteli silahlar ve Patriot Savunma Füze Sistemi satarak destekleyebilirsiniz." diye konuştu.
Prensip olarak müttefiklerin birbirine yaptırım uygulamasının yanlış olduğuna inandıklarını belirten Kalın, Ukrayna'daki savaşın bu prensibin önemini bir kez daha gösterdiğini söyledi.
Kalın, "Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy'nin gözlerine bakarak ya da telefonda konuştuğunuzda, 'S-400'lere sahibiz ama size göndermiyoruz.' demek ne kadar zor? 'NATO müttefikiyiz, hava savunması açısından ne kadar zor bir durumda olduğunuzu biliyoruz ama bunları alamazsınız.' Bu ne kadar zor?" şeklindeki soruya ise şu yanıtı verdi:
"Aynı soruyu bizden çok daha fazla askeri teçhizata sahip ve S-400'lerden bile çok daha gelişmiş savunma sistemlerine sahip olan diğer NATO müttefiklerine sorabilirsiniz. Bunlar neden Ukrayna'ya gönderilmiyor?"
AA