Latince ismi “sideritis scardica” olan dağ bitkisi “lamiaceae" familyasına mensuptur. Dağ çayı, boyu çok uzamayan ancak uzun ömürlü bir bitkidir. Görünüm olarak adaçayına çok benzediği için adaçayı ile çok karıştırılır. Ancak iki bitkinin yapraklarının sertliği ve içerdiği maddeler farklıdır. Eski dönemlerden günümüze kadar hala Balkanlarda sıkça kullanılan bir şifa kaynağıdır. Balkanlardan Bulgaristan, Yunanistan, Türkiye, Arnavutluk ve Makedonya'ya kadar yayılmıştır. Üst kısmında çiçekleri olan dağ çayı, genellikle yüksek rakımlı dağlık yerlerde yetişir. Yunanistan'da daha çok soğuk algınlığının kötü etkilerinden kurtulmak için kullanılır. Üst solunum yollarındaki harabiyet, öksürük, alerjik reaksiyonlar, hazımsızlık ve şişkinlik gibi sindirim sistemi problemlerine karşı bağışıklık sistemini güçlendirir. Rahatlatıcı etki sağlayarak stresi azaltır. En önemli özelliği ise alzheimer hastalığına karşı önleyici nitelikte olmasıdır. İçeriğindeki flavonoidler, fenilpropan, diterpenler ve monoterpenler gibi faydalı maddeler sayesinde pek çok hastalığa şifa olduğu bilinir.
Dağ çayı iştah açtığı ve hazmı kolaylaştırdığı için ve daha çok sindirim sistemi problemlerinin tedavisinde alternatif olarak kullanılır. Bundan ötürü kilo aldırıcı etkisi olduğu söylenir. Yine de kilo aldırmasıyla ya da zayıflatmasıyla ilgili net bir bilgi bulunmuyor. Ancak kilo alıp verme durumu bünyeden bünyeye değişebileceği için kimisinde zayıflatıcı etki gösterirken, kimisinde kilo aldırıcı etkilere rastlanabilir.
Dağ çayını hazırlamak için bir avuç kadar dağ bitkisine ihtiyaç vardır. Taze dağ bitkisi kullanılması uygundur.
1. 1 tencereye ya da cezveye 1 küçük avuç dolusu dağ çayı koyulur ve kaynatılır. Bitki çayları genellikle kaynayan suya bitkinin atılması şeklinde hazırlansa da dağ çayı suya atılıp birlikte kaynatılarak hazırlanır.
2. Birlikte 1-2 dakika kaynatıldıktan sonra ateşten alınır.
3. 5 dakika dinlendirildikten sonra süzülerek içilebilir. İsteğe bağlı olarak, biraz bal ve limon suyu eklenerek lezzetlendirilebilir.
Hamilelik ve emzirme döneminde dağ çayı kullanımıyla ilgili net bir bilgi bulunmadığından, bebeğin sağlığını riske atmamak için kullanılmaması daha uygun olur. Çünkü pek çok bitki çayının erken doğum ve düşük gibi gebelik dönemi problemlerine etkisi bulunuyor. Kimi çaylar da doğumsal anomalilere sebep olarak bebeğin bazı hastalıklarla dünyaya gelmesine neden oluyor. Bu yüzden özellikle bazı bitkilere karşı alerjik reaksiyon gösteren anne adaylarının, hamilelik döneminde dağ çayı kullanımından uzak durması daha doğru bir yaklaşım olacaktır.
Hemen her bitki gibi dağ çayı da fazla kullanıldığında bazı problemlere yol açabilir. Bu yüzden uygun miktarda tüketilmesi oldukça önemlidir.
Dağ çayı tansiyon düşüklüğüne sebep olabilir. Bunun için düşük kan basıncına sahip kişilerin dağ çayını tüketmeden önce bir hekime danışması gerekir.