Damacana pompalarına dikkat
SAMSUN (İHA) - Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü'nde yapılan araştırmada, damacana pompalarının insan sağlığını tehdit eden bakterilerin (Biyofilm üreten bakteriler) üremesine imkan sağlayacak ıslak vasatlar olduğu bilimsel olarak tespit edildi.
Üniversite bünyesinde mikrobiyoloji uzmanlarının yaptığı araştırmada, sağlıklı suyun nakliyesinde önemli olan muhafazalı damacana sularının tüketimi için kullanılan pompalar üzerinde yapılan araştırmada çarpıcı sonuçlar elde edildi. Laboratuar şartlarında 20 numuneden alınan 60 adet örneklemede, biyofilm oluşturan bazı bakterilerin (Bacillus sp) ürediği belirlendi. Yaklaşık 30 gün süren araştırmada suyun dışarı çıkışını sağlayan pompanın iç yüzeyinde bakterilerin yüzeye tutunup yaşayabileceği ortam olduğu bilimsel olarak tespit edildi. Yaklaşık olarak 15 gün içerisinde bakterinin üreyebileceği ve oluşturduğu biyofilm ortamında, suyla bulaşabilen dizanteri ve tifo gibi bazı hastalıkların nedeni olan bazı tehlikeli bakterilerin üreyip çoğalmasına imkan sağlayabiliyor. Su yoluyla bulaşabilecek hastalıklardan korunmak için pompanın 15-20 gün arasında çamaşır suyu veya hijyen sağlayan maddelerle temizlenmesi gerekiyor.
OMÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Reşit Özkanca, bakterilerin farklı şekillerde insanlara bulaşabildiğini, bunlardan bir tanesinin de su yoluyla bulaşan hastalıklar olduğunu söyledi. Damacanaların Türkiye'de kullanımın yaygın olduğunu, sağlık açısından mikrobiyoloji yönden durumun ne olduğunun tespiti için çalışma başlatıldığını dile getiren Prof. Dr. Reşit Özkanca, damacana sularında bir sağlık tehdidinin bulunmadığını, sadece pompa kısmının su tüketen vatandaşlar tarafından genellikle dezenfekte edilmediğini, bu yüzden sağlık riski oluşturduğunu kaydetti. Araştırmanın sağlık açısından halkın bilinçlenmesi için çok önemli olduğuna dikkat çeken Özkanca, "Dünya genelinde binlerce insan su yolu ile bulaşan hastalıklardan dolayı ölmektedir. Bunların başında kolera, dizanteri, tifo epidemileri sayılabilir. Ülkemizde su yolu ile bulaşan hastalık oranı gelişmiş ülkelere göre oldukça yüksektir. Yani su tüketiminde hijyenik şartların ülke genelinde çok sağlıklı olduğunu söylememiz mümkün değildir. Kullandığımız su temizliğinin yanında saklamak amacıyla kullandığımız kaplarında temiz olması gerekmektedir. Ülkemizde damacana su kullanımı büyük şehirlerde yaygındır. Sağlıklı ve hijyenik yönden temiz olduğu düşünülen damacana suları değişik firmalar tarafından kullanıma sunulmaktadır. Bu damacanaların içi veya pompaları iyi temizlenmediği takdirde, biyofilm oluşturabilen bakteriler pompanın iç yüzeyine tutunur ve ortamda çoğalabilir" dedi.
Çalışmada bilimsel yönden kullanılan yöntemler standart olarak uygulandığını ifade eden Özkanca, "Mikrobiyolojik çalışmaların gerektirdiği steril şartlar altında laboratuarda bakteri izolasyonları yapılmış ve incelenmiştir. Damacana pompalarını dezenfekte etmeden sürekli kullanan kişilerden 20 adet damacana pompası sağlandı. Bu pompalar bulaşma riskine karşı naylon poşetlere konularak ağızları bağlandı ve laboratuara bu şekilde intikal ettirildi. Standart mikrobiyolojik şartların gerektirdiği şekilde pompaların iç yüzeyinden ve üç ayrı bölgesinden örnekler alındı ve ekimleri yapıldı. Mikroorganizmaların tanımlamaları laboratuarlarda yapıldı" diye konuştu.
Özkanca, biyofilm oluşturan bakterilerin damacana pompalarında üremesinin engellenmesi için pompalar sık aralıklarla düzenli olarak dezenfekte edilmesi, pompanın musluk kısmındaki tıpası kullanıldıktan sonra kapalı tutulması gerektiğini de sözlerine ekledi.
