Danıştay'dan elektirik üretimine engel
ANKARA (İHA) - Elektrik Mühendisleri Odası'nın (EMO) açtığı bir dava sonucu Danıştay'ın verdiği yürütmeyi durdurma kararı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (EPDK), elektrik üretimi için verdiği yüzlerce lisansı açığa düşürdü.
EMO tarafından 14 Ekim 2005 tarihinde, Bursa Çınarcık-Uluabat Kuvvet Tüneli ve Hidroelektrik Santrali'nin 40 yıl süreyle işletilmesi konusunda Akenerji Elektrik Üretim A.Ş.'ye verilen üretim lisansının iptali istemiyle Danıştay'a dava açılmıştı. Davada, bu işlemin dayanağı olan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin ilgili hükmü ile 'Elektrik Enerjisi Üretmek Amacıyla Aynı Bölge ve Aynı Kaynak İçin Yapılmış Birden Fazla Lisans Başvurusu Olması Halinde Seçim Yapılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ'in de iptali ve yürütmesinin durdurulması talep edilmişti.
EMO'dan yapılan açıklamada, Danıştay 13. Dairesi'nin, Çınarcık-Uluabat Kuvvet Tüneli ve HES için verilen üretim lisansının yürütmesini durdururken, lisansa dayanak oluşturan yönetmelik hükmü ve tebliğ hakkında da yürütmeyi durdurma kararı verildiği kaydedildi. Böylece EPDK tarafından bugüne kadar verilen lisansların da geçersiz olduğunun yargı kararıyla saptandığı ifade edildi.
Açıklamada, Danıştay'ın Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 9. Maddesi'nin 4. Fıkrası'nın, "Aynı bölge ve aynı kaynak için yapılan başvurularda, lisans verilebilecek tüzel kişi, 'Elektrik Enerjisi Üretmek Amacıyla Aynı Bölge ve Aynı Kaynak İçin Yapılmış Birden Fazla Lisans Başvurusu Olması Halinde Seçim Yapılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ' hükümleri çerçevesinde belirlenir' hükmünün yürütmesini durdurduğu belirtildi. Ayrıca, yine Danıştay kararıyla yürütmesi durdurulan tebliğin, 'ihale' sözcüğü kullanılmaksızın 'ihale kuralları'nı belirleyerek, EPDK'ya yetkisi bulunmamasına karşın ihale yapma olanağı sağlayan bir düzenleme olduğunu savunuluyor.
EPDK'nın, 'yasayla kendisine verilen ikincil düzenlemeler yapma yetkisini kötüye kullanarak, her konuda kendini yetkili kılabilecek içerikte yönetmelik ve tebliğler çıkardığının' da öne sürüldüğü açıklamada, "EPDK, hiçbir öngörü ve planlama yapmaksızın yönetmelik ve tebliğlerde günübirlik değişiklikler gerçekleştirmektedir. Yalnızca davaya konu olan yönetmeliğin 9. maddesinin 9 kez değiştirildiği görülmektedir" denildi. İkincil düzenlemelerde yaratılan bu karmaşanın EPDK'nın vermiş olduğu lisanslara da yansıdığı belirtilerek, EMO'nun, mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde yaptığı değerlendirme sonucunda, EPDK'nın yetkisi olmamasına karşın verdiği lisanslarla, imtiyaz sözleşmesi imzalanması zorunluluğunu da ortadan kaldırdığını belirlediği kaydedildi.
Açıklamada, "İmtiyaz sözleşmesi olmaksızın verilen bir kısım lisansların hiçbir geçerliliği yoktur" denilirken, EPDK'nın adı konulmamış ihaleler yaparken, kendisini büyük yetkilerle donattığı, bir kaynak için tek bir şirketin başvuru yapması durumunda bile, kamu kaynağıyla ilgili üretim haklarını sabit bir lisans bedeliyle söz konusu şirkete verdiği belirtildi. İddia edilen rekabet ortamının bu durumda sağlanmadığı da vurgulanarak, "Kaldı ki EPDK'nın ne tek bir başvuru olması durumunda, ne de birkaç şirketin başvurması durumunda üstü kapalı bir ihaleyle lisans adı altında kamu kaynağını herhangi bir şirkete tahsis etmesi söz konusu olamaz. 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'na göre EPDK'nın ihale yapma yetkisi yoktur. EPDK'nın yetkisi, lisans başvurusunda bulunan şirketin yeterliliği ve piyasadaki işleyişine ilişkin kuralları belirleyip, kontrollerini yapmaktan ibarettir" denildi. EPDK'nın bugüne kadar 317 üretim lisansı verdiğinin açıklandığı açıklamada şunlar kaydedildi:
"Bunlardan 134 tanesi Elektrik Üretim A.Ş.'ye, diğer 183 tanesi ise özel şirketlere aittir. Dava konusu yargı kararı çerçevesinde idarenin, kendiliğinden usulsüz olan lisansları iptal etmesi, hukuk devleti ilkesinin gereğidir. Kararın gereğinin yerine getirilmemesi durumunda, Odamız tarafından 183 adet lisans da incelenerek, hukuka aykırı olan lisanlar hakkında 'yok hükmünde' olmaları nedeniyle iptal istemiyle yargıya başvurulacaktır."
