BİZE ULAŞIN
Valans elektron ya da değerlik elektron, bir atomun en dış kabuğunda yer alan elektronlardır. Bir atomun en dışında yer alan kabuğuna valans yörüngesi adı da verilir. Değer tabakası geçiş metali bulunmayan metallerdeki değerlik elektronlar da bu kabukta yer alır. Diğer yandan bu terminoloji geçiş metalleri açısından da yanıltıcı olabilir.
Fizik ve kimya alanında bir değerlik elektronu kimyasal özellikte bir bağ meydana getirilebilen ve bir kimyasal tepkimeye katılabilen bir atomla ilişkili olan bir elektrondur. Ana grup elemanları için değerlik elektron sayısı genel olarak 1 ila 8 arasında değişkenlik gösterebilir. Gruplarda yer alan elementler tercih edilen miktarda değerlik elektronuna sahip olur.
Örnek olarak alkali metal atomlarının 1 değerlik elektronu vardır. Alkali toprak atomları ise 2 değerlik elektronuna sahip atomlardır. Bu yüzden de elektronlarının 8'i de değerlik elektronlarıdır. Bazı istisna sayılan durumlar da olabilir. Gösterilebilecek istisna durumlardan biri de helyumdur. Çünkü helyum 2 değerlik elektronuna sahiptir.
Değerlik elektron sayısını hesaplayabilmek için bilinen en kolay yol periyodik tablo kullanmaktır. Periyodik tabloda yer alan element grubu sayesinde değerlik elektronların sayısı bulunabilir. Ayrıca bir başka yaygın olan yöntem de atomun temel durum elektron konfigürasyonunu kullanmak olacaktır. Ana grup elementleri için en yüksek olan temel kuantum numarasındaki ya da en yüksek kabuk numarasındaki elektron sayısı aranır.
Bu duruma örnek olarak en yüksek kuantum sayısına sahip olan helyum gösterilebilir. Helyumun sayısı 2dir. İki adet 2s elektron vardır. Bu nedenle de bir helyum atomunun 2 değerlik elektronu bulunur. Skandiyum da başka bir örnek olarak verilebilir. Skandiyumun elektron konfigürasyonu toplam 3 değerlik elektron için 3d 1 4s 2 olarak belirlenmiştir.
Valans elektronları bir elementin diğer elementler ile kimyasal açıdan ne şekilde etkileşim kurduğunu kararlaştırabilmek için son derece önemlidir. Bir atomda yer alan daha az değerlik elektron sayısı atomu çok daha az kararlı ve etkileşime karşı çok daha fazla istekli yapar. Bu durumun tam tersi de aynı şekilde doğru kabul edilir.
Değerlik elektron sayısı grup numarası verir. Periyodik tabloda yer alan değerlik elektron sayısı da buna bağlıdır. Valans kabuğu valans elektronları yüklü ise atomun aktivitesi düşük olur. Ayrıca diğer kimyasal elementler ya da kendi türünde olan kimyasal elementler ile yapılacak olan etkileşimler için de çok daha az istekli olurlar.
Bir atomun dış enerji seviyesinde yer alan elektron sayısı değerlik elektron sayısıdır. Değerlik elektron sayısı ise grup numarasını verir. Periyodik tabloda yer alan değerlik elektron sayısı aşağıdan yukarı ya da yukarıdan aşağı değişmez. Ancak 18. grup bu duruma dahil değildir. Soldan sağa gidildikçe de değerlik elektron sayısı artış gösterir ve asal gaza dönüşüm başlar. Örnek olarak lityum elementi 3 atom numarasına sahiptir. Elektron dizilişine göre sıralandığında ise son katmanda görünen elektron sayısı 1 olur. Bu nedene bağlı olarak da lityumun yer aldığı grup 1A grubudur.
Haber Gönder
