Demir eksikliği belirtileri nelerdir? Demir eksikliği tedavisi nasıl olur?

Demir eksikliği, vücutta ihtiyaç duyulan demir miktarının tam olarak karşılamamasına denir. Demir eksikliği belirtileri belirgin olduğundan tanısı kolaylıkla konulabilir. Peki demir eksikliği tam olarak nedir? Demir eksikliğinin belirtileri nelerdir? Konuyla ilgili bilmeniz gerekenler yazımızın devamında sizlerle.

Demir Eksikliği Nedir?

Demirin vücutta çok önemli görevleri vardır. Bu nedenle vücut gerekli demir miktarını çeşitli nedenlerle karşılayamadığı zaman demir eksikliği meydana gelir. Demir, alyuvar denilen, kana kırmızı rengi veren hemoglobinde bulunur. Alyuvarların ana görevi oksijeni akciğerlerden alarak diğer dokulara ulaştırmaktır.

Kan içerisindeki demir oranı düştüğünde, alyuvar üretimi de azalır. Bunun neticesinde doku, hücre ve organlara taşınan oksijen miktarı da azalır. Demir eksikliğinin sonucunda da demir eksikliği anemisi olarak bilinen kansızlık durumu ortaya çıkar.

Demir Eksikliği Neden Olur?

Demiri vücut kendiliğinden üretemez ve bu nedenle de besinlerden gerekli demir miktarının alınması gerekir. Demir eksikliğinin en önemli nedenlerinden biri, vücuttaki demir ihtiyacının artmasıyla oluşur. Bir diğer demir eksikliği nedeni ise demir içeren besinlerin yeteri kadar tüketilmemesinden kaynaklanır.

Vücutta Demir İhtiyacının Artması Nedeniyle Ortaya Çıkan Demir Eksikliği Nedenleri

• Gebelik dönemi
• Emzirme dönemi
• Sık aralıklarla doğum yapmak
• Ergenlik dönemi

Yetersiz Demir Alımı Sonucu Oluşan Demir Eksikliği Nedenleri

Dengesiz beslenme
Yetersiz beslenme
Vejeteryan beslenme (Bitkisel gıdalarda da demir bulunur. Yine de bulunan form vücutta zayıf olarak nitelendirilebilir.)
Zorlayıcı diyet uygulanması / doktora danışmadan diyet uygulamak

Demir Eksikliğinin Bilinen Diğer Nedenleri

Yukarıda bulunan nedenlerin yanı sıra, demir eksikliğinin farklı nedenlerle kaynaklandığı da görülür. Peki bu nedenler nelerdir?

• Emilimi bozan ilaçların kullanılması
• Mide ya da bağırsağın bir bölümünün ameliyat ile alınmış olması
• Mide asit salgısının yetersiz olması
• Mide ya da bağırsakta ülser olması
• Kafein içeren içeceklerin (kola, kahve, çay gibi) yemeklerle birlikte tüketilmesi
• Kalıtsal demir eksikliği

Demir Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Demir eksikliği sonucu ortaya çıkan çeşitli belirtiler bulunur. Bu belirtiler, erken belirtiler ve ilerledikçe eklenen belirtiler olmak üzere demir eksikliğinin gelişme hızına göre değişkenlik gösterebilir. Esasında bu durumda erken teşhis etmek büyük öneme sahiptir. Peki bilinen demir eksikliği belirtileri nelerdir?
Erken dönem belirtileri:

• Kırılgan saç ve tırnaklar
• Ciltte kuruluk
• Ağız kenarlarında çatlaklar
• Demir eksikliğinin ilerlemesi durumunda kansızlıkla birlikte görülen belirtiler:
• Halsizlik
• Baş ağrısı
• Uyku Sorunları
• Depresyon
• Normalden daha fazla üşüme
• Dilde şişme
• Baş dönmesi
• El ve ayaklarda uyuşma

Demir Eksikliği Tanısı Nasıl Konulur?

• Demir eksikliği belirtiler göz önüne alınarak hastaneye başvurulduğunda ya da rutin olarak yapılan kan sayımı sırasında tespit edilir. Çünkü demir dengesi ile ilgilli kesin bilgi, kan testleri ile alınabilir.
• Demir eksikliği şüphesi ile doktora başvurulduğunda kişilere genel olarak günlük rutinler ve beslenme düzeni sorulur. Kadınlar için adet dönemi sıklığı ve süresi tanı için önemli bir rol oynar. Yaşlı bireylere ise sindirim sistemi, idrarda kanama olup olmadığı tanı koyabilmek için doktor tarafından sorulan sorulardandır. Yine de en net sonuç kan testiyle ortaya çıkar.

Demir Eksikliği Tedavisi Nedir ve Nasıl Yapılır?

Vücutta demirin ne kadar önemli olduğundan bahsettik. Peki demir eksikliği nasıl giderilir? Demir eksikliği tedavisi için öncelikle demir yönünden zengin besinlerin bolca tüketilmesi gerekir. Ayrıca demir eksikliğinin tamamlanması için demir ilaçları alınmalıdır. Bunun için de mutlaka bir doktora başvurulması gerekmektedir. Demir eksikliği yaşayan hastanın birkaç ay aralıklarla muayene olması önemlidir.

Demir Yönünden Zengin Besinler Nelerdir?

Gelelim en demir yönünden zengin olan besinlere. Demir eksikliği yaşayan kişilerin bu besinleri bolca tüketmesi oldukça önemlidir.

• Tavuk ciğeri, karaciğer ve beyin gibi sakatatlar
• Yumurta
• Hindi eti
• Ispanak ve brokoli gibi koyu yapraklı sebzeler
• Balık
• Pekmez
• Taze ve kuru meyveler (Özellikle kivi, dut, muz, kuru üzüm)
• Kabuklu yemişler (Antep fıstığı, kabak çekirdeği)
• Baklagiller (Mercimek, kuru fasulye, nohut gibi)

Demir Emilimini Etkileyen Yiyecek ve İçecekler Nelerdir?

Bazı yiyecek ve içecekler demir emilimini azaltır ve bu durum da demir eksikliğine neden olur. Peki nedir bu yiyecek ve içecekler?

• Kahve
• Siyah çay
• Kalsiyum tuzları
• Kepek ve kepekli tahıllar
• Yağlı tohumlar

Bu yiyecek ve içeceklerin aşırıya kaçılmadığı sürece tüketilmesinde bir sorun yoktur. Sadece demir içeren yiyeceklerle birlikte tüketilmemesine özen gösterilmelidir.

Demir Eksikliği Hangi Hastalıklara Neden Olur?

Demir eksikliği dikkate alınması gereken bir konudur. Çünkü tedavi edilmediği takdirde birçok hastalığa sebep olabilmektedir. Peki demir eksikliği hangi hastalıklara yol açar?

• Bebek ve çocuklarda zeka geriliği
• Bebek ve çocuklarda gelişim bozuklukları
• Çeşitli kalp rahatsızlıkları (Kalp büyümesi, kalp yetmezliği, çarpıntı gibi)
• Huzursuz bacak sendromu
• Hamilelikte düşük, erken doğum gibi çeşitli sorunlar
• Nefes darlığı
• Depresyon

Demir Eksikliği Nasıl Önlenir?

Demir eksikliğini önlemek için dengeli bir beslenme düzeni gerekir. Bu düzen içerisinde demir içeren yiyeceklerin yanı sıra, C vitamini yönünden zengin besinlerin de tüketilmesi önemlidir. Ayrıca demir emilimini azaltan yiyecek ve içecekleri tüketmekten kaçınmak demir eksikliğini önlemeye yardımcı olacaktır.