Demir eksikliği, sürekli yorgun görünmenize, soluk bir ten rengine veya sık sık baş ağrısı yaşamanıza neden olur. Vücudunuzdaki demir eksikliği, demirden zengin gıdaları tüketmediğinizde, vücudunuz yeterli miktarda demir almadığında veya kan kaybınız olduğunda ortaya çıkabilir. Vücudunuzda yeterli demir yoksa, vücuda oksijen veren kırmızı kan hücrelerinin bir kısmı olan yeterli miktarda hemoglobin üretilememiş demektir. Demir eksikliğinin sonucu anemi, yorgunluk ve nefes darlığı olabilir.
Demir seviyeniz düşükse, yeterli miktarda demir içerdiğinden emin olmak için beslenme şeklinizi kontrol etmeniz önemlidir. Demir seviyenizi artırmanın en iyi yollarından biri demirden zengin gıdaları tüketmektir. Vücudunuzdaki demir seviyelerini yükseltmek için en iyi besinler; yeşil yapraklı sebzeler, sığır eti, tavuk karaciğeri ve istiridyedir. Ayrıca demir takviye hapları alarak da demir eksikliğini önlemek mümkündür. Ancak bunun için doktorunuza danışmanız önemlidir. Demir seviyesini yükseltmeyi amaçlarken yan etkilerini yaşamak kötü bir tecrübe olabilir.
Demir eksikliği genel olarak emziren annelerde, adet dönemindeki kadınlarda, vejetaryen beslenme yöntemini uygulayanlarda ve sık sık kan verenlerde görülür.
Bu makalede demir eksikliği sorununuzun olup olmadığını anlayabilirsiniz. Ayrıca kanda düşük demir seviyesine neden olan şeyleri ve doğal olarak demir seviyelerini nasıl artırabileceğinizi öğrenebilirsiniz. Bu bilgi, birçok hastalığa neden olan ve günlük hayatınızı engelleyen demir sorunu ve anemi problemlerinizi fark etmenizde büyük bir adım olacaktır. Emin olun.
Demir eksikliği yaşayan bir çok insanın ortak özelliği yorgunluk, güçsüzlük ya da stresli baş ağrılarına sahip olmalarıdır. Kanınızda yeteri kadar demir üretilmediğini gösteren diğer işaretler şunlardır:
Soluk cilt
Gögüs ağrıları
Hızlı kalp atımı
Nefes darlığı
Soğuk eller ve ayaklar
Kırılgan tırnaklar
İştahsızlık
Dilinizin iltihaplanması
Kendinizde veya çocuğunuzda demir eksikliği olduğundan şüpheleniyorsanız, demir düzeylerini kontrol etmek için kan testi yaptırmalısınız. Anemi olup olmadığını kontrol etmek için olası diğer test MCHC kan testidir (kan hücrelerinde hemoglobin konsantrasyonu).
En önemli sebebi; demir yönünden zengin beslenmemenizdir. Kanınızın sağlıklı ve dolaşımda kalabilmesi için sabit bir demir temini gerekir. Uzun süren demir eksikliği durumunda ise anemi meydana gelir.
Ağır adet dönemleri birçok kadında demir eksikliğine neden olabilir. Ulusal Sağlık Servisi (NHS), kadınların özellikle adet döngüleri boyunca ağır kanamaları olması durumunda, düşük seviyelerde demir eksikliği riski taşıdıklarını söylüyor. Yani vücut üretebileceğinden daha fazla kırmızı kan hücresi kaybı yaşıyor.
Gebelik, demir eksikliği gelişmesine neden olabilir. NHS gebelik sırasında bebek için ekstra oksijen ve besin maddelerinin gerekli olduğunu açıklıyor. Bu, genellikle düşük demir seviyelerine neden olabilir.
Bazı hastalıklarla ilişkili anormal kanama demir eksikliği de görülebiliyor. Florida Kanser Uzmanları ve Araştırma Enstitüsünden hematolog Dr. Todd Gersten, sindirim sistemindeki mide ülseri veya kanserlerinin, kanamaya neden olabileceğini ve anemiye neden olabileceğini söyledi. Aspirin, ibuprofen veya diğer ilaçların uzun süreli kullanılması mide zarını inceltebilir ve kanama ile demir kaybına neden olabilir.
Vücudunuz yiyeceklerden yeterli miktarda demir almıyorsa, demir eksikliği belirtilerinden muzdarip olabilirsiniz. Buna çölyak hastalığı, inflamatuar barsak hastalığı veya özofagus iltihabı gibi çeşitli durumlar neden olabilir
Vücudunuzu iyi durumda tutmak, gerekli vitamin ve mineral sayısını koruyabilmek için dengeli bir beslenme yöntemi önemlidir. Ulusal Sağlık Enstitüleri'ndeki doktorlara göre, önerilen demir günlük alım miktarı aşağıdaki gibidir:
Bebekler 7-12 ay: 11 mg.
1 - 13 yaş arası çocuklar: 7 mg - 10 mg.
14-50 yaş arası kadınlar: 15 mg - 18 mg.
Hamile kadınlar: 27 mg.
Erkekler 14-50 yaşları arasında: 8 mg - 11 mg.
50 yaş üstü erkek ve kadınlar: 8 mg.
Yiyeceklerden demir ihtiyacını nasıl karşılarız?
Demir içeren gıdaları çok tüketseniz bile, eğer ki bu mineraller vücudunuz tarafından yeterince emilemiyorsa demir eksikliği yaşayabilirsiniz.
WebMD'de Dr. Christine Mikstas demirden zengin gıdalarla birlikte C vitamini içeren gıdaların tüketilmesinin gıdalardan daha fazla demir almanıza yardımcı olabileceğini söylüyor. Bazı zengin C vitamini kaynakları yeşil yapraklı sebzeler, brokoli ve biberdir.
Bazı gıdalar, sağlıklı olmalarına rağmen aslında demir emilimini engeller. Doktorlar, kalsiyum açısından zengin ve lif içeren gıdalar, örneğin ıspanak, yumurta ve sütün vücudun emdiği demir miktarını azaltabileceğini söylüyor.
Örneğin: Birçok yeşil sebzede bulunan oksalik asit, demir emilimini geciktirebilir. Ispanak, demirle bağlanan ve demir absorpsiyonuna müdahale eden oksalik asit açısından çok zengindir.
Ayrıca çoğunlukla tam tahıllarda bulunan fitik asit demir emilimini etkiler. Kepekli tahıllar iyi bir demir kaynağı olsa da içerdikleri fitik asit, vücudunuzun diğer besin ve ilave maddelerden gelen demirleri emmesine engel olabilir.
Aynı zamanda demirden zengin gıdalarla birlikte kahve içmekten kaçınmanız gerekir. Yüksek orandaki polifenollerin yanı sıra süt ürünlerinde bulunan kalsiyum nedeniyle çay, kahve ve hatta çikolata türevleri içmek demir emilimini etkiler .
Bir demir eksikliğinden kaçınmanın en iyi yollarından biri, çeşitli ve dengeli bir beslenmeyle yeterli miktarda demir elde etmektir. Düşük demir seviyenizin nedeni ve ciddiyetine bağlı olarak, beslenmenizi demir ile tamamlamanız da gerekebilir.
Beslenmenize demir açısından zengin gıdalar ekleyin.
Demir, yiyeceklerde iki şekilde bulunur;
Heme demir: Bu demir türü, yağsız kırmızı et, kümes hayvanları ve balıklarda bulunur. Heme demir vücutta kolaylıkla emilir.
Non heme demir: Şeffaf olmayan demir vücutta çok az emilir. Hububat, brokoli, baklagiller, kahverengi pirinç, fıstık ve tohumların hepsi demir non heme demir içerir.
Bu yüzden non heme demir içeren gıdalarla birlikte C vitaminden zengin gıdaları tüketmelerini öneriyorlar. Bu, vücudunuzun hububat, fasulye ve diğer sebzelerden aldığı demir miktarını artıracaktır.
Hayvanlardan beslenmeyle alınan demir kaynakları heme demir içerir. Bu vücutta kolayca emilir. WebMD'de Dr. Christine Mikstas'a göre hayvan kaynaklı demirden zengin yiyecekler şunlardır:
Sığır eti
Tavuk ciğeri
Deniz mahsulleri, midye veya istiridye gibi
Yağ içinde konserve sardalya
Hayvansal ürünlerden elde edilen diğer demir kaynakları, ancak gram başına önemli ölçüde daha az demir ile kanatlılar, balıklar, jambon ve dana etidir.
Bitkilerden türetilen demir vücutta çok az emilir. Eğer bir vejetaryen veya vegan iseniz, diyetinizi C vitamini ile tamamlamak önemlidir.
American Journal of Clinical Nutrition, C vitamininin vücuttaki demir içermeyen demir emilimini arttırıcı bir etkiye sahip olduğunu bildirdi. Araştırmacılar, C vitaminin demir biyoyararlanımını % 7'ye varan oranda arttırdığını buldu.
WebMD'deki Mikstas, iyi bitki ve sebze demir kaynaklarının şunlar olduğunu açıkladı.
Fasulye
Lahana
Kabak veya susam tohumları
Kuru kayısı
Kızarmış patates
Bezelye
Fındık
Brokoli
Ekmek
Esmer pirinç
Demir seviyenizi doğal olarak artırmanın ve aneminin belirtilerini önlemeye yardımcı olmanın diğer bir yolu da dökme demir tencere kullanmaktır. Gıdayı metal bir kapta ısıttığınızda, metalin bir kısmı sızıntıya neden olur ve onu etkiler. Alüminyum tencere ile asla pişirmemeniz gerekir.
İngiliz Diyetisyenler Birliği, demir eksikliklerini azaltmak için demir kaplarla pişirmeyi önerdi. Araştırmacılar, demir tencere setinde yemek pişirmenin demir eksikliğindeki insanlardaki hemoglobin konsantrasyonunu artırdığını buldular. Çalışma demir kaplarını yiyecek hazırlamak için kullanmanın demir eksikliğini azaltmanın bir yolu olduğu sonucuna varıyor.
Demir takviyeleri almak, anemiyi önlemeye ve demir düzeylerini yükseltmeye yardımcı olabilir. PubMed Health, demir içeren hapların, adet kanamaları nedeniyle anemik olan veya hamile olan kadınlara yardımcı olabileceğini gösteren incelemelerde bulundu.
B12 vitamini eksikliği de anemiye neden olur çünkü B12 vitamini, kırmızı kan hücreleri yapımında görev alır.
Unutmayın sağlık her şeydir!
Yukarıda sayılan sorunlardan herhangi birini yaşıyor musunuz? Bizimle paylaşın.