"Demokrasi şehidi" Menderes, memleketinde hüzünle hatırlanıyor

GÖKHAN DÜZYOL- Cumhuriyet tarihinin ilk askeri darbesi 27 Mayıs'ın ardından yapılan yargılamalar sonunda 17 Eylül 1961'de idam edilen merhum Başbakan Adnan Menderes, o günlerin tanığı olan Aydınlılarca ölümünün 60. yılında hüzünle yad ediliyor.

Tarihe "demokrasi şehidi" olarak geçen İstiklal madalyası sahibi, siyasetçi ve hukukçu Adnan Menderes, Türk siyasi tarihine olduğu gibi memleketi Aydın'da da derin izler bıraktı.

Doğduğu kent olan Aydın'da 2 mahalle, 12 bulvar, 6 cadde, 9 sokak, bir üniversite, stadyum, 5 lise, birçok ilkokul Adnan Menderes'in ismini taşıyor. Yine Çine'de inşa edilen, beton gövde kategorisinde Avrupa'nın en yüksek barajına da Adnan Menderes'in adı verildi.

Menderes'in doğup büyüdüğü Koçarlı ilçesindeki Çakırbeyli Mahallesi'nin girişine yapılan Adnan Menderes Demokrasi Müzesi de tamamlandı. Menderes'e ait eşyalar, kullandığı araba ve traktörün yanı sıra o döneme ilişkin materyallerin de sergileneceği müzenin yakın zamanda açılması hedefleniyor.

Çakırbeyli Mahallesi sakinlerinden 86 yaşındaki Orhan Demir, AA muhabirine, Menderes'in mahalledeki çiftliğinde bir süre bahçıvanlık yaptığını belirtti.

Menderes'in ölüm haberini aldıktan sonra günlerce ağladığını aktaran Demir, "Menderes asıldığında en büyük varlığımı kaybetmiş gibi oldum. Bir daha geri gelmeyeceğini bildiğin varlık, insanlarda ne hissettirir, tarif edilmez... O anları unutmam mümkün değil. Onun hakkında televizyonlarda bile bir şey konuşulduğunda günlerce unutamıyorum, o üzüntüleri. Ben değil bilakis çoğu kimse böyledir. Babamızı kaybetmiş gibi üzüldüm." ifadelerini kullandı.

Menderes'le ülkenin refaha kavuştuğunu anlatan Demir, "İlk defa yol, su, elektrik, cami, medrese yaptırdı. İnsanları cahillikten kurtarmak için ne gerekiyorsa onu yaptı. Bunları o yaptı. Ondan evvelkiler neden yaptırmadı, biz cahil kaldık? İlkokul 3. sınıfa kadar okudum. Dışardan diploma alıp, öyle tamamladım. Sıfırdan bir yere gelmiş gibi olduk. Çok eksiklikler çektik. O adamın getirdiği varlığı ben günlerce anlatsam bitiremem. Ondan önce il merkezine 2-3 ayda bir gidebiliyorduk. Yol, köprü, vasıta geçecek yer yok. O gelince her şeyi yaptırdı." diye konuştu.

Menderes'in kibar ve mütevazı bir kişiliği olduğunu da aktaran Demir, "Çok tatlı, güler yüzlü, akıllı, hakikaten merhametli, vicdanlı bir adamdı. Kimseyi kırdığını hatırlamam." dedi.

Kendisine "Bey" diye hitap ettiklerini anlatan Demir, Menderes'in kim gelirse gelsin hemen ayağa kalkıp karşıladığını aktardı.

Halkın içinden çıkan ve halkla yaşamayı seven bir kişi olduğunu da kaydeden Demir, "O köylü, şehirli, amir, memur ayırmazdı. Böyle bir lider… Memlekete her şey getirdi. Bazı iç ve dış mihrakların oyununa gelip de bu adamı yok edip, memleketi yüz sene geri götürdüler. 10-20 sene iktidarda kalsaydı neler yapacaktı. Tam imkanlara sahip olup hizmetleri getireceği zaman, çevredekiler çekemedi. Kendi için hiç çalışmadı, hep halkı, memleketi için çalıştı. Bunu kim düşünebilir. Milliyetçilik, demokrasi böyle olur. Benim kadar herkes olabilse diye düşünmüş." diye konuştu.

Çakırbeyli Mahalle Muhtarı Özer Orçan, AA muhabirine, anılarıyla yaşadıkları Menderes'in mahalle halkının gururu olduğunu söyledi.

Her 17 Eylül'de hüzünlendiklerini aktaran Orçan, "Bizim bunu esas çocuklarımıza anlatmamız gerekiyor. Adnan Menderes'in kim olduğunu, bu memlekete neler yaptığını, bunu anlatmamız gerekir. Biz bunu anlatmadığımız sürece, Adnan Menderes bizden 5-10 sene sonra belki hatırlanmayacak." dedi.

Menderes’in kendi arazilerini bölge halkına ücretsiz verdiğini aktaran Orçan, "Adnan Menderes bizim için harika, güler yüzlü bir insan. Memleketine hizmet eden ve bizleri ovada mal mülk sahibi yapan kişi. Adnan Menderes bizim için çok büyük değerdir. Onun eserleriyle onun yaptığı işlerle övünüyoruz. Gurur duyuyoruz yaptığı işlerle." diye konuştu.