Deniz kirliliği 3 boyutlu ölçülebilecek
Ankara (AA)- Deniz kirliliğini 3 boyutlu ölçebilen "HIDROTAM3" adlı "tahmin programı" geliştirildi. Denizdeki rüzgar, sıcaklık ve akıntı hızı gibi verilerin girildiği program, oluşabilecek deniz kazaları durumunda kirlilik düzeyini 3 boyutlu ölçüyor.
Gazi Üniversitesi (GÜ) İnşaat Mühendisliği öğretim üyeleri, yine aynı üniversitenin bünyesinde kurulan Deniz Bilimleri Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Lale Balas ile Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Can Balas tarafından yürütülen proje sonucu geliştirilen "HIDROTAM3" sayısal tahmin programı verilerin yalnız bir kez girilmesiyle daha sonra aynı alanda defalarca ölçüm yapabiliyor. Böylece belirli bir kıyıda ölçüm yapılabilmesi için tekrar veri toplanması gerekmiyor.
Analitik ve deneysel sonuçlarla karşılaştırılarak doğrulanan modelin, Kemer, Çamyuva ve Göynük deniz alanları, İzmir Körfezi, Datça Marina, Göksu Lagünü, Bodrum, Marmaris ve Fethiye körfezleri ile Ölüdeniz ve Belceğiz'de yapılan denemeleri başarıyla sonuçlandı.
Projeye ilişkin bilgi veren Doç. Dr. Can Balas, petrol ve diğer zararlı maddelerin boşaltıldığı kıyı mekanlarının korunmasının önemine değinerek, kirlilik ölçümünün geliştirdikleri modelden önce 2 boyutlu olarak yapılabildiğini belirtti.
Balas, akıntı düzeylerinin ölçümünün hava tahminleri gibi yapıldığını ifade ederek, programın Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından akıntı tahmini için de kullanılabileceğini belirtti. Merkezde yapılan denemelerde hatasız tahmin yapıldığını belirten Balas, "HIDROTAM3"ÜN Türkiye'deki tüm liman tesislerinin faylanabileceği
nitelikte olduğunu, denize dökülen her türlü maddenin etki alanını ortaya çıkarabildiğini kaydetti.
