İzmir Seferihisar'da bugün meydana gelen 6.6 büyüklüğünde bir depremin ardından Seferihisar ilçesinde denizdeki su seviyesi yükseldi. Depremi yaşayan vatandaşlar panikle, İzmir Seferihisar'da tsunami mi oldu araştırmasına başladı. Deprem İstanbul başta olmak üzere birçok ilden hissedilirken Prof. Dr. Okan Tüysüz "Ege Bölgesi, Türkiye'nin en sık deprem üreten bölgelerinden birisi. Bu da deniz içinde olan bir deprem. 1955'te bölgede biraz doğusunda 6.8'lik bir deprem var. Geçmişte deprem olmuşsa genelde gelecekte de aynı büyüklükte deprem olur. Şu anki bilgiler taze. Bunun arkasından 6'ya varan artçılar olacaktır" açıklamasını yaptı. Deniz seviyesinin yükselmesinin ardından vatandaşlar tsunami yorumu yaptı. Genelde büyük depremlerden sonra ortaya çıkan deniz suyunun yükselmesiyle meydana gelen Tsunami nedir? Tsunami ne demek?
İzmir'de yoğun hissedilen depremin ardından Bayraklı'da binalar yıkılırken, Seferihisar'da deniz seviyesi yükseldi. Depremi yaşayan vatandaşlar panikle denizin su seviyesinin yükselmesini kameralarına aldı. Deniz seviyesinin yükselmesini vatandaşlar, Seferihisar'da tsunami oldu olarak yorumladı. Yetkililerden tsunamiyi doğrulacak resmi bir açıklama gelmedi. Peki tsunami nedir? Tsunami nasıl oluşur?
Deniz tabanında ya da okyanusda meydana gelen gök taşı düşmesi, nükleer patlamalar ve volkan patlaması gibi daha çok doğa olaylarına bağlı olarak zemin kaymaları ve tabanların çökmesi ile oluşan tektonik olayların ardından denize geçen enerji sebebiyle ortaya çıkan uzun periyotlu deniz dalgasını temsil eder. Tsunamilerin %80'i Pasifik Okyanusu'nda gerçekleşmektedir. Kasırgalar da tsunamiye sebep olur. Tsunami nasıl ortaya çıkar, tsunami nasıl oluşur?
Yunan tarihçi Tukididis, tsunamileri denizaltı depreminden ortaya çıktığını Peleponnes Savaşı'nın Tarihi adlı kitabında ifade etti. Tukididis'in, bu teoriyi öngören ilk kişi olarak tarihte yerini almasına rağmen tsunaminin oluşumu detayları hakkında 20. yüzyıla kadar bilinen pek bir şey yoktu. Tsunami konusu hala araştırılmaya devam ediyor. İlk coğrafik, jeolojik ve oşinografik makaleler, tsunamileri "sismik deniz dalgaları" olarak isimlendirilmiştir.
Tropikal kasırga gibi bazı meteorolojik şartlar, büyük alçak basınç alanlarını oluşturarak İngilizce storm surge denilen fırtınalarda denizin fazla yükselmesi olgusuyla meteotsunamilere sebep olur.
Meteotsunamiler de deniz seviyesini gelgit normalin birkaç metre üstünde çıkartabilir. Bu değişim, alçak basınç alanındaki düşük atmosfer basıncından kaynaklanır. Bu storm surgeler kıyıya erişince etrafı suya boğarak tsunamiye benzetilebilirler. Tsunami dalgaları normal denizaltı akımlarına veya deniz dalgalarına benzemez, çünkü dalga boyları çok daha uzundur. Bir tsunami, başlangıçta hızla yükselen bir gelgite benzeyebilir. Bu nedenle gelgit dalgası olarak adlandırılır, her ne kadar bu kullanım bilim toplulukları tarafından tercih edilmese de, gelgitler ve tsunamiler arasındaki nedensel ilişkinin yanlış anlaşılmasına sebebiyet verebilir.
Tsunamiler genel olarak dalga treni olarak adlandırılan dakikalar ve saatler arasında değişen periyotlardan oluşan bir dizi dalgadan oluşur. Büyük olaylarla onlarca metrelik dalga yükseklikleri meydana gelebilir. Tsunamilerin etkisi kıyı alanlarıyla sınırlı olsa da, yıkıcı güçleri muazzam olabilir ve tüm okyanus havzalarını etkileyebilir. 2004 Hint Okyanusu tsunamisi, insanlık tarihinin en ölümcül doğal felaketleri arasındaydı ve Hint Okyanusunu sınırlayan 14 ülkede en az 230.000 kişi öldü veya kayboldu.Eski Yunan tarihçisi Thucydides M.Ö. 5. yüzyılda Tsunamilerin denizaltı depremleri ile ilgili olduğunu öne sürdü. Ancak tsunami anlayışı 20.yüzyıla kadar zayıf kaldı ve pek çok şey bilinmiyordu.
