Denizdibi rasathanesi kuruluyor

Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, Türk Telekom işbirliğinde Marmara Denizi'ne Denizdibi Rasathanesi kurmaya yönelik geliştirilen "Sismik Veri İletim Platformu –sVİP" adlı ortak bir projeyi hayata geçiriyor. Türkiye'nin ilk Denizdibi Rasathanesi özelliğine sahip olan proje kapsamında Marmara Denizi'ndeki 5 noktaya deniz dibi rasathanesi kurulacak. 2009'un ortalarında tamamlanacak olan projeyle Marmara Denizi ve güney kısmındaki sismik istasyon boşluğu ortadan kaldırılacak.

Proje hakkında bilgi veren Boğaziçi Üniverstesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Gülay Altay, "Sismik Veri İletim Platformu –sVİP" projesiyle, depremlerin dış merkezi ve büyüklüğünün daha sağlıklı bir şekilde tespit edilmesinin hedeflendiğini kaydederek, veri takibi sayesinde oluşacak bilgi bankasıyla da topluma daha hızlı ve güvenilir bilginin sunulabileceğini vurguladı. Altay, projenin, deprem araştırmaları alanında bir ilk olduğunu belirterek, toplumun geniş kayıplara uğramaması için deprem konusunda çok dikkatli olunması gerektiğini söyledi. Projeyi, bir tahmin çabası olarak tanımlayan Altay, "Orta şiddetli depremlerin neden olduğu finansal haraketlilik bile ülke ekonomisi açısından ciddi kayıplar yaşanmasına sebep oluyor. Gelecekte öngörülen Marmara depreminin tüm Marmara için risk oluşturduğunu biliyoruz" dedi. Altay, proje için 2006'da Türk Telekom'la görüşmelerin başladığını kaydederek, Nisan 2008'de başlatılacak projenin ekipmanlarının da Ekim 2008'de teslim edileceğini ve 2009 yılının ortalarında ise projenin tam anlamıyla başlayacağını bildirdi. Deniz dibinden kara istasyonuna veri aktarımının öngörüldüğünü anlatan Altay, bu veri aktarımıyla mikro dalgaların bile algılanabileceğine ve veri aktarımında bu yolun en sağlıklı aktarım olduğuna işaret etti.

-"DENİZ DİBİNE 5 ADET GENİŞ BANTLI SİSMİK İSTASYON"-
Kandilli Rasathanesi'nin şu an faaleyete olan geniş bantlı istasyon ağının, ağırlıklı olarak Marmara Denizi'nin kuzey bölgesini kapsayan 25 adet gözlem istasyonu içerdiğini söyleyen Altay, projeyle birlikte güney bölgesine 10 adet yeni geniş bantlı sismik istasyon, denizdibine de 5 adet istasyon yerleştirileceğini belirtti. Altay, Marmara'nın dibini ve güneyini de içeren her bölgenin eksiksiz ve kesintisiz olarak izlenebileceğini ifade ederek, "Kurulacak 5 adet denizdibi rasathanesi dünyanın en ileri gözlem teknolojisini içeriyor. Marmara Denizi'nin dibine yaklaşık 400 ile bin 200 metre derinlikler arasına gömülecek olan denizdibi rasathanelerinde toparlanan veriler, deniz dibinden karaya çekilecek özel fiber kablolar sayesinde hiçbir gecikme olmadan gerçek zamanlı olarak aktarılacak ve takip edilecek" diye konuştu.

-"PROJEYLE, MARMARA DENİZİ'NDEKİ SİSMİK AĞ BOŞLUĞU DOLDURULACAK"-
Boğaziçi Üniverstesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Cemil Gürbüz de, projenin amaçlarını şöyle sıraladı:
"Marmara'daki mevcut sismik ağın deniz kısmında bulunan boşluğu doldurmak ve karadaki sismik ağı ile bütünleştirmek. Marmara Denizi'nin güney kısmındaki sismik istasyon boşluğunu geniş bantlı (BB) istasyonlar ile çevirmek ve karasal ağı en iyi seviyeye çıkarmak. Bölgedeki sismik ağın deprem algılama eşiğini 1 seviyesine indirmek. Depremlerin dış merkezini ve büyüklüğünü daha sağlıklı belirleyebilecek kapasiteye ulaşmak. Depremin kaynağının fiziksel özelliklerini belirlemek. Marmara'nın kabuk yapısını belirlemek için güvenilir ve kaliteli veri temin etmek. Bölgenin tektonik yapısını daha sağlıklı belirleyebilmek. Deprem gözlemleri yanı sıra, sıcaklık, basınç, deniz dibi akıntısını ölçmek ve olası Marmara depremi sonucu oluşabilecek Tsunami erken uyarısını yapabilecek kapasiteye erişmek. Topluma hızlı ve güvenilir bilgi sunmak."

Gürbüz, projenin, karasal sismolojik gözlem istasyonları ile deniz dibi rasathanesi istasyonları olmak üzere iki aşaması olduğunu dile getirerek, sistemin içinde, geniş bantlı sensörler, ivme ölçer sensör, basınç farkı ölçeri, hidrotfor gibi bölümlerin olduğunu anlattı.

Türk Telekom Pazarlama Direktörü Erem Demircan ise, projenin, birçok aşaması olduğunu belirterek, cihazların birkaç ay sonra deniz dibine indirileceğini kaydetti. Demircan, cihaz, firma seçimi gibi projenin tüm maliyetlerinin Türk Telekom tarafından karşılandığını bildirerek, "Henüz dünyada bile çok yaygınlaşmamış ve mevcut olan en ileri teknolojiyi içeren bu sisteme sahip olan ender ülkelerden birisinin Türkiye olmasını sağladığımız için gurur ve mutluluk duyuyoruz" dedi.

ANKA