"Deprem Gören Evler" Beypazarı Ve Safranbolu'ya Rakip Oluyor

Kütahya'nın Gediz ilçesinin, 1970 yılında yaşanan 7,1 büyüklüğündeki depreme kadar merkezi olan ve şimdi "Eskigediz beldesi" adıyla varlığını sürdüren 5 bin 500 yıllık yerleşim alanındaki tarihi binalar, Beypazarı ve Safranbolu'daki gibi turizme kazandırılması amacıyla aslına uygun olarak onarılıyor.

Eskigediz Belediye Başkanı Feridun Altıntop, gazetecilere yaptığı açıklamada, beldenin, Bursa Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nun 1992 yılında aldığı kararla arkeolojik, doğal ve kentsel sit alanı ilan edildiğini anımsattı.

Tarihi Kentler Birliği üyesi olduklarını belirten Altıntop, beldedeki tarihi evlerin restore edilip Ankara'nın Beypazarı ve Karabük'ün Safranbolu ilçelerinde olduğu gibi turizme kazandırılması amacıyla iki yıldır yoğun çalışma yürüttüklerini anlatarak, şöyle devam etti:

"Beldemizi tüm tarihi zenginlikleriyle koruyarak, iç ve dış turizme yönelik çekim merkezi haline getirmeyi planlıyoruz. İki yıldır yürüttüğümüz yoğun girişimler sonucu beldemizdeki tescilli sivil mimarlık örneği yapı sahiplerine eski yapı düzenleme ve restorasyon konusunda çeşitli kolaylıklar getirildi. Eskigediz Evlerini oluşturan bu tür yapı sahiplerini belediyemiz aracılığıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü'ne proje yardımı ve projesi hazırlanan binalar için uygulama yardımı başvuruları yaptırıldı."

-Bu yıl 16 bina restore ediliyor-

Altıntop, bu yıl Eskigediz'de 16 binanın proje, 16 binanın da uygulama yardımı almaya hak kazandığını dile getirerek, restore edilecek 16 yapı için bina başına 30 bin lira olmak üzere toplam 480 bin lira ödenek tahsis edildiğini anlattı.

İzmir Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü'nce yer teslimleri yapılarak yüklenici firma ekiplerince restorasyona başlandığını ifade eden Altıntop, 16 binanın öncelikle çatılarıyla dış cephedeki sıva, kapı ve pencere işlerinin yapılacağını kaydetti.

Geçen yıl 13 binaya proje, 8 binaya restorasyon yardımı yapıldığını hatırlatan Altıntop, 3 bin 261 nüfuslu kentin tarihi zenginliklerinden hiçbir şey kaybettirmemeye kararlı olduklarına dikkati çekerek, "Eskigediz Evlerini restorasyonla koruyarak, Beypazarı ve Safranbolu gibi turizm merkezi haline getirmeyi planlıyoruz" dedi.

-42 yıl önce bin 86 kişinin öldüğü büyük deprem unutulmuyor-

Bazı tarihi kaynaklara göre, Kutsal Attis için "Kadys" adıyla kurulan 5 bin 500 yıllık geçmişe sahip Eskigediz, Kimmerler, Persler, Büyük İskender İmparatorluğu, Bitinya ve Bergama krallıkları, Roma ve Bizans imparatorluklarına yerleşim alanı ve piskoposluk merkezi olarak hizmet verdi.

Umurbey tarafından 1313 yılında fethedilerek Germiyanoğulları Beyliği'ne bağlanan Eskigediz, 1390'da Osmanlı Devleti'ne katıldı.

Gazanferağa ve Sunullah Çelebi külliyeleri, Muratbey Zaviyesi ve İsabey Camisi gibi anıt yapılarla tarihi zenginliğini artıran Kadys, önce "Gedüs", sonra "Gediz" olarak anılmaya başlandı. 1670'li yıllarda 2 bin konutlu bir yerleşim alanı haline gelen kentte, 1866'da belediye kuruldu. Yangınlar ve sel felaketleriyle zor dönemler geçiren Gediz, 1944 depreminde 13 can verdi.

1970'te meydana gelen 7,1 büyüklüğündeki depremde ise bin 86 kişi öldü, binlerce konut adeta yerle bir oldu. Felaketin ardından Gediz ilçe merkezi, 6 kilometre güneybatıdaki alana nakledildi, eski yerleşim alanı da "Eskigediz" adıyla belde olarak kaldı.

Muhabir: Mehmet Altıntaş / Sedat Gök