Depremde Yıkılmıştı, Bugün Dünyaya Vagon Ihraç Ediyor

Sakarya'da kurulu bulunan Türkiye Vagon Sanayii AŞ (TÜVASAŞ), Marmara depreminde yüzde 85'i yıkılmış olmasına rağmen işçilerin özverisi sayesinde kapanmaktan kurtuldu, bugün gerçekleştirdiği vagon ihracatıyla yüzleri güldürüyor.

Türkiye'nin en büyük 500 sanayi şirketi arasında yer alan TÜVASAŞ, 17 Ağustos 1999 Marmara depreminde yerle bir oldu. Fabrikanın imalat ve onarım bölümleri kullanılamayacak şekilde yıkıldı. İçeride bulunan vagonlar, vinçler, tezgahlar, krikolar ve diğer teçhizatların çoğu hasar sonucu kullanılamaz duruma geldi. Afet sonucu fabrikada çalışma imkanı kalmadı. Fabrikanın 5 personeli de depremde hayatını kaybetti. Depremdeki maddi kaybı 132 milyon lirayı bulan TÜVASAŞ'ın kapatılmasını istemeyen işçiler, yaşadıkları travmaya rağmen fabrikalarına sahip çıktı. Üyesi oldukları Demiryol-İş Sendikası ve bakanlığın da desteğini alan işçiler, gece gündüz demeden hafta sonları da ücretiz çalışıp kısa sürede enkazı kaldırdı. Hasar gören makine ve tezgahların onarımını yaptı. İşçiler, yağışta branda altında çalışıp yüzde 85'i yıkılmış bir fabrikadan 45 gün sonra ilk vagonu çıkarmayı başardı. İşçilerin mücadelesiyle üretime geçen fabrika, kısa sürede kara geçti.

Demiryol-İş Sendikası Sakarya Şube Başkanı Cemal Yaman, fabrikanın işçilerin özverisi sayesinde bugünlere geldiğini söyledi. Yaman, deprem zamanını şöyle anlattı: "Depremden sonra arkadaşlarla ekmek teknemiz olan vagon fabrikamıza geldik. Fabrikanın yerle bir olduğunu gördük, inanamadık. Yüksek bir yere çıkıp baktığımızda fabrika dümdüz olmuştu. Enkaz altında kalan vagonların kağıt gibi olduğunu gördük. İnanılmaz bir tabloydu. Hüngür hüngür ağladık. 'Ekmek teknemiz elimizden gitti' dedik."

Deprem döneminde fabrikada yaklaşık bin 300 işçinin bulunduğunu kaydeden Yaman, "Fabrikanın yüzde 85'i yıkılmıştı. Üretemez halde olan bir fabrikada işçinin çalışması mümkün değildi. Fabrikanın kapanacağı haberi verildi. Sendika olarak dönemin Ulaştırma Bakanı Enis Öksüz'e gittik. 'Biz üretir hale getireceğiz' dedik. Bize yazıyı göstererek üretim imkanı olmadığını söyledi. Israrla üreteceğimizi söyledik. O da 'Siz üretin, bu fabrikayı kuracağım' dedi. İşçiler gönüllü olarak çalıştılar. Bir taraftan enkaz kaldırdık, bir taraftan vagon ürettik. Yağışta naylon brandaların altında vagon ürettik. 45 gün sonra yüzde 85'i yıkılmış bir fabrikadan biz vagon çıkardık. Vagon fabrikası bugün yaşıyorsa kırılma noktası budur. Şimdi Türkiye'nin en modern fabrikası olduk. Gelinen noktayı gururla anlatıyoruz." dedi.

Fabrikada kapı ustası olarak çalışan Hüseyin Çolak (47) da işçilerin fabrikanın kapanmaması için büyük mücadele verdiğini belirtti. Çolak, yaşadıklarını şöyle ifade etti: "Fabrikanın geneli yıkılmıştı. Teslim edeceğimiz 10 yeni vagon da enkaz altında kalmıştı. Sendikayla bir karar verildi. 'Yaparız, yeter ki enkaz kalksın, fabrika üretime geçsin' dedik. Ücretten vazgeçtik. Bir arkadaşımız enkaz kaldırma sırasında öldü. 3 -4 ay çalıştık. Önce enkazı kaldırdık. Vagonlardan sağlam parçaları ayırdık. Sonra imalata başladık. Şimdi pek çok ülkeye vagon üretiyoruz."

TÜVASAŞ, 2011 yılında Türkiye'nin en büyük 500 sanayi kuruluşu listesinde yer aldı. Tarihinin en yüksek cirosuyla, 168.8 milyon TL'lik üretimden net satış geliriyle 467. sırada yer alan TÜVASAŞ, ilk yerli dizel tren setinin üretimine imzasını attı. Marmaray Projesi'nde kullanılacak tren setlerinin üretimini de yapan fabrika, Ortadoğu ve Afrika ülkelerine vagon satıyor. Fabrika son olarak Bulgaristan'a lüks yataklı yolcu vagonu üreterek AB'ye giriş yaptı.