Deprem'den yok olan 3600 yıllık uygarlık

Yayımlanan son araştırmalara göre, Caral uygarlığı, iklimde meydana gelen değişiklikler ve yer sarsıntıları sonucu yok oldu. Eski Mısır’la yaşıt olan 5 bin yıllık Caral-Supe antik kenti, Haziran ayında UNESCO tarafından Dünya Mirası listesine alınmıştı. Dünya’nın en uzun sıradağlar zinciri ve Güney Amerika’nın bütün batı kıyısı boyunca uzanan 1.556 kilometrelik And dağlarının eteğine kurulan ve Pasifik okyanusunun kıyısına 20 kilometre mesafede bulunan Caral-Supe, Peru arkeolojisi için büyük değer arz ediyor.

İnka uygarlığından 44 asır önce var olan Caral-Supe, piramitleriyle, tarım teraslarıyla, ev ve tören yerleriyle 620 hektarlık bir alana yayılmıştı. Antik kenti 15 yıl önce yeniden keşfeden Perulu arkeolog Ruth Shady, Caral-Supe toplumunun, Peru’nun sahil, dağlık bölgelerinden ve Amazon’dan gelen insanların karışımdan oluştuğunu belirtiyor. Shady’ye göre, Caral-Supe uygarlığı astronomi, tıp ve mühendislik alanlarında çok ileriydi ve geçimini balıkçılık ve sulak tarımdan sağladı. Arkeolog, uygarlığın, kendisinden sonra gelen İnka uygarlığını etkilediğini ve Caral dilinin İnkaların konuştu quechua dilinin atası olduğunu söylüyor. "1500 yıl sürmüş bu gelişmiş ve müreffeh uygarlığın 3600 yıl önce yok oluşunu nasıl izah edebiliriz?" diye soran Shady, Amerikan üniversiteleriyle birlikte yürüttüğü araştırmalara dayanarak, doğal afetler zincirinin uygarlığı yok etmiş olmasının en kuvvetli ihtimal olarak görüldüğünü söyledi. Araştırmacılar, toprak kaymalarına neden olan 7-8 büyüklüğünde bir depremin ve başka depremlerin, Carl-Supe piramitlerinde meydana gelen eğilme ve hasarlara yol açtığını saptadılar.

Shady, depremde kopan parçaların daha sonra El Nino kasırgasının yol açtığı şiddetli yağış sonucu meydana gelen sel baskınları tarafından sürüklendiğini ifade etti. Shady, "Daha sonraları, tortu ve kum sürükleyen rüzgarlar ve iki nesli etkileyen kuraklık tarımı kötü etkilemiş ve Caral halkı için bölge yaşanmaz hale gelmiş" dedi. Araştırmacılar, Caral-Supe antik kentinin daha keşfedilecek birçok sırrı bulunduğunu ve Amerikan kongresinin onayıyla araştırmalar için 800 bin dolar para yardımı yapıldığını açıkladılar. Antik kentte araştırma yapan arkeologlardan Luis Miranda, "Kentte nekropol bulamadık, araştırmaya devam ediyoruz, çünkü bir nekropol bulursak, uygarlık ile ilgili birçok soruya yanıt bulacağız" dedi. Araştırmacılar, iklim değişikliği, havanın ısınması, yer sarsıntısı, kasırga, kuraklık gibi doğal afetlerin Caral uygarlığı gibi her alanda başarılı olan bir medeniyeti birkaç nesilde yok edebildiğini gösterdiğini vurguladılar. Bilim adamları, Caral-Supe’de ortaya çıkacak bulguların bugün de insanlığın karşı karşıya kaldığı doğal afetler ve sonuçları hakkında önemli bilgiler vereceğinin altını çizdiler.