DERGİ Yaşlılığa meydan okuyan insanlar

Fiona Macdonald

BBC Culture

Uzun ömrün ve genç kalmanın sırrına ermiş olan insanlar neredeler, ne yapıyorlar?

"Nedense uzun ömrün ve genç kalmanın sırrına ermiş insanların uzaklarda bir dağ başında manastırda ya da bir ormanın derinliklerinde yaşadığını düşünürüz. Oysa bu insanlar aramızda yaşıyorlar. Sadece haberimiz yok onlardan ve sırf bu yüzden sırlarını öğrenme fırsatını kaçırıyoruz.” Bu sözler Rus foto muhabiri Vladimir Yakovlev'e ait. 2011'de başladığı Mutluluğun Yaşı konulu çalışması için dünyayı dolaşıp yaşlılığa dair alışılmış beklentilerimize meydan okuyan insanları belgeliyor. Alman jimnastikçi Johanna Quaas'ın 2012'de fotoğrafı çekildiğinde 86 yaşındaydı.

Yakovlev bu fotoğrafları 70 Yaşındayken Böyle Olmak İsterim adlı bir kitapta topladı. Kitapta yer alan 30 kişi arasında 75 yaşındaki bir sörfçü, 103 yaşındaki bir maraton atleti, 79 yaşındaki bir porno yıldızı da var. Montserrat Mecho'nun fotoğrafı çekildiğinde 78 yaşındaydı. Bu İspanyol kadın paraşütle ilk atlayışını 49 yaşındayken yaptı ve bugüne kadarki atlayış sayısı bini aştı. Mecho aynı zamanda hava dalışı, yokuş aşağı kayakçılık, sörf ve sualtı dalış da yapıyor.

"Çok kişisel bir proje olarak başladı. 50 yaşını aşmış, gelecekte beni nelerin beklediğini bulmak ve başıma gelecekler üzerinde ne kadar etkim olabileceğini öğrenmek istiyordum,” diyor Yakovlev. Colorado'da yaşayan Yvonne Dowlen 80 yaşında geçirdiği bir araba kazasında ciddi şekilde yaralanmış. Doktorlar buz patenine veda etmenin zamanı geldi demişler. 75 yıldır buz pateni yapan Dowlen ise 89 yaşında da bu işe devam ediyor. "Moralim bozulduğunda oksijen maskesiyle dolaşan yaşıtlarıma bakıyor, buz patenlerimi takıyor ve gülümsüyorum,” diyor.

Yoga öğretmeni ve dansçı Tao Porchon Lynch 2011'de fotoğrafı çekildiğinde 93 yaşındaydı. 87 yaşında dans yarışlarına katılmaya başadı ve 600'den fazla ödül aldı. Bugün hala sabahları üç saat yoga öğretmeye, öğleden sonraki saatlerinde de dans etmeye devam ediyor. Dans partnerleri kendisinden 70yaş küçük. "Yaşa inanmıyorum. Enerjinin gücüne inanıyorum. Emekliye ayrılmayı düşünmüyorum… Komşu gezegene ulaşıncaya kadar dans edeceğim,” diyor.

Torununun doğum gününü organize ettikten sonra bir kulüpte DJ'lik yapmaya karar verdiğinde Ruth Flowers 68 yaşındaymış. Mayıs 2014'te 83 yaşında ölünceye kadar dünyanın birçok kentindeki kulüplerde gösteriye çıkmış. Yakovlev onun fotoğrafını 2012'de çekmiş. "Dört yıldır dünyayı dolaşıp ‘normal' yaşlanmayı reddeden, tersine neşeli, parlak ve belki gençliklerinden daha coşkulu yaşamını sürdüren insanları arıyorum. Gördüklerim hayatımı ve insanların ‘yaşlılıklarında' neler yapabileceklerine dair düşüncelerimi değiştirdi,” diyor Yakovlev.

Greta Pontarelli 61 yaşında. Parıltılı bir bikiniyle seyirci karşısına çıkıp direkten tutuyor ve sanki hiç zorlanmadan vücudunu yerden kesiyor. Amerikalı bu kadın sonra dakikalar boyunca karmaşık bir dans sergiliyor. Pontarelli 59 yaşındayken kemik erimesi teşhisi konunca bu tür danslara başlamaya karar vermiş. "Kemiklerimi güçlendirmek için ağırlık çalışmam gerekiyordu. Bunun da en eğlenceli yolu buydu,” diyor. 2014 yılı dünya şampiyonalarında 50 yaş üstü kategoride birincilik almış.

Ömrü boyunca dansçı olmak isteyen John Lowe 79 yaşında baleye başlamış, ilk gösterisine ise 89 yaşında çıkmış. 90 yaşına bastığında ailesi havada tam dönüş yapmasını yasaklamış. "Bir düşersem beni bir daha toparlayamazlar diye korkuyorlar,” diyor Lowe. Artık sadece zıplıyormuş. Kaslarını güçlendirmek için evinin tavanına astırdığı trapezden günlük sarkıyormuş ayrıca. Bugün 94 yaşında olan Lowe'ın Yakovlev'e önerisi ise şu: "Hayatınızı tümüyle değiştirecek bir şey bulun. Biraz zor ama herkes bir şey bulabilir. Ben bale sayesinde bel kemiğimin düz kalmasını ve zamanı kandırmayı başarıyorum.”

Kaliforniyalı Lloyd Kahn 65 yaşında kaykay yapmaya başlamış. Yakovlev onu 2013'te 78 yaşındayken fotoğraflamış. Oğlu ve torunuyla kaykay yaparken oğlu şunları söylüyor: "Birlikte kayarken 3 yaşındaki oğlum için mi yoksa 79 yaşındaki babam için mi daha çok endişeleneyim bilemiyorum.” Yayıncılıkla ve çevre dostu konut inşaatıyla uğraşan Kahn ise gençler gibi kaymadığını, aşırıya kaçmadığını söylüyor.

Duan Tzinfu Pekin'de spor yapan bir grup insanla tanıştığında hayatı değişmiş. Ondan daha yaşlı bu insanlar hiç zorlanmadan her hareketi yapıyormuş. 50 yıl cam fabrikasında çalışan Duan, cam tozu yüzünden çok hasar görmüş. Daocu ilkelere göre kas gerdirme ve nefes alma hareketleri yapan Duan bugün 76 yaşında ve yaptığı hareketlerle çoğu gence taş çıkarıyor.

Doris Long 85 yaşında dağcılığa başlamış. 2012'de Yakovlev fotoğrafını çektiğinde 98 yaşındaymış. Birçok kez İngiltere'nin yüksek binalarından iple kendisini sarkıtarak inişe geçmiş ve bugün de bunları yapmaya devam ediyor. "Mutluluk bir hayat tarzıdır, tercihtir, diyor. " Bu kadar kolay mı diye merak edenler olabilir. Evet, kolay. Hem mutluluk hem de genç kalmak bu kadar kolay.”

Bu makalenin İngilizce aslını BBC Culture'da okuyabilirsiniz.

Dergideki diğer makalelere buradan ulaşabilirsiniz.