Desenleri anlamlar taşıyan Şarkışla kilimine coğrafi işaret

SİVAS (AA) - KEMAL ERDOĞMUŞ - Sivas'ın Şarkışla ilçesinde geleneksel tezgahlarda ince yün iplik ile dokunan "Şarkışla kilimi", farklı anlamlar içeren motifleriyle korunarak gelecek kuşaklara aktarılacak.

Bölgenin geleneksel el sanatları arasında yer alan ve ülke genelinde ün yapan Şarkışla kilimi, altıgen, akrep, çengel, eli belinde, göz motifi, koç boynuzu, koç başı, kurt ağzı, kurt izi, nazarlık ve su yolu gibi motifleriyle biliniyor.

Her bir motifin anlamlar taşıdığı Şarkışla kiliminde, akrep motifi, dış tehlikelerden koruduğuna inanılarak dokunuyor. Kilimdeki, eli belinde motifi ise dişiliği simgeliyor. Eli belinde motifi analık ve
doğurganlığın yanı sıra, uğur,
bereket, kısmet, mutluluk ve neşeyi de
sembolize ediyor.

Göz motifi nazardan korunma inancıyla kilime işleniyor. Koç boynuzu ve koç başı motifleri, doğurganlık, verimlilik, kahramanlık ve
güç ifade ediyor, dokuyanın mutluluğu ve
bu mutluluktan dolayı şükrettiği anlamına geliyor. Kilimdeki kurt ağzı ve kurt izi motifleri iyimserliği çağrıştırıyor, karanlıkta görebilme yeteneğine sahip olduğu için ışığı ve güneşi de simgeliyor.

Kilimde kullanılan pıtrak motiflerinin ise kötü gözü uzaklaştırdığına inanılıyor. Nazardan korunmak için nazarlık motiflerinin de sıklıkla kullanıldığı Şarkışla kilimindeki su yolu motifi yeniden doğuşun, bedensel ve ruhsal yenilenmenin, yaşamın sürekliliğinin, bereket, soyluluk, bilgelik, saflık ve erdemin sembolü olarak kullanılıyor.

Şarkışla Kaymakamlığı, halı tezgahlarında motifleri günlerce ince yün iplik ile dokunan kilimin tescili için Türk Patent ve Marka Kurumuna coğrafi işaret başvurusunda bulundu. Şarkışla kilimi, kurumun resmi bülteninde yayınlanmasıyla coğrafi işaret aldı.

- Metrekaresi 500-750 lira

Şarkışla Halk Eğitim Merkezi Müdürü Ertan Aydemir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yöreye özgü en önemli kültürel değerlerden biri olan kilimin yeni nesillere aktarılması ve canlandırılması için gayret gösterdiklerini anlattı.

Kilim dokuyan kişi sayısının artırılması için kurslar düzenlediklerini belirten Aydemir, tescil işleminin tamamlanarak coğrafi işaret alınmasının bu önemli kültürel mirasın yaşatılması için önemli olduğunu dile getirdi.

Şarkışla kilimini yöre insanı için bir kazanç kapısı haline getirmeyi amaçladıklarını da aktaran Aydemir, şunları kaydetti:

"Kültürel değerlerimizin unutulmaması ve genç nesillere aktarılmasını önemsiyoruz. Şarkışla kilimi gerçekten sahip çıkılması gereken bir markadır. Bunu coğrafi işaret bülteninde yayınlatarak tescil ettirdik. Şarkışla kiliminin ticarileştirilmesi için de çabalarınız devam ediyor. Kursiyerlerimizin dokuduğu kilimlerin metrekaresinin 500 lira ile 750 lira arasında pazarlamasına yardımcı oluyoruz, aracılık ediyoruz. İsteyen kişilere, isteyen ticari işletmelere bunları dokutabileceğiz. Hatta ilçemiz dışında ticari faaliyet gösteren esnafımızın da özellikle turistik yörelerde Şarkışla kilimini rahatlıkla pazarlayacağını düşünüyoruz. Bu konuda bizlerle irtibat kurarlarsa istedikleri ölçüde ve nitelikte kilim tedarikini sağlayabiliriz."

Kaymakamlığın yöresel el ürünlerine önem verdiğini, el emeği göz nuru ürünlerin Hükümet Konağı önünde tahsis edilen alanda satışa sunulduğunu ifade eden Aydemir, "Bu alanda Şarkışla kilimleri de teşhir edilecek. Orası tanıtım amaçlı vitrin olacak. Aynı zamanda kursiyerlerimiz de el ürünlerini orada pazarlama imkanına kavuşacak." diye konuştu.

Kursiyer olarak başladığı kilim dokuma kursunda usta öğretici olan Muazzez Bulut ise öğrendiği meslek sayesinde ev ekonomisine katkı sunduğunu söyledi.

Anneannesi ve babaannesinin köyde dokudukları kilimle ev ekonomisine katkı sağladığını belirten Bulut, "Bu geleneği yaşatmaya ve öğretmeye çalışıyoruz. Daha önce böyle atölye yoktu, ev ortamında yapıyorduk." dedi.